Ad Valvas 2006-2007 - pagina 447

AP VALVAS 26 APRIL 2007

O

N D E R W

I J

S

PAGINA 9

De graduate schools komen eraan

Amerikaanse toestanden

Als het aan het college van bestuur ligt, worden onderwijs en onderzoek aan de VU binnen een paar jaar ondergebracht In undergraduate en graduate schools, net als In Amerika. Maar wat schieten we daarmee op?

populatie van drieeëneenhalve student in een graduate school onder te brengen?

Schaalprobleem

TEKST: DAPHNE LE^^'JES ILLUSTRATIE: NICO DEN DULK

Van Wikipedia kun je veel zeggen, maar handig is de intemetencyclopedie zeker. Een korte online zoektocht leert mij dat een graduate school een vervolgopleiding is voor studenten met een diploma van een undergraduate school of college, ook wel bachelor genoemd. De titels die er te behalen vallen, zijn Master en PhD. Maar er zijn ook specialistische graduate schools, zoals medical of law school. "In de Verenigde Staten duurt het bachelorprogramma vier jaar, niet drie", vult Alan Cienki, Amerikaan van geboorte en sinds een jaar VU-docent bij Engelse taal en cultuur, aan. "En het is niet gebruikelijk dat bachelorstudenten na het behalen van hun diploma aan dezelfde universiteit blijven om hun masters te halen, zoals hier nu gebeurt." Ook de financiering van colleges en graduate schools is heel anders geregeld dan in Nederland. Cienki: "Een groot deel van het budget van de meeste Amerikaanse universiteiten komt van het collegegeld dat studenten betalen: dat kan oplopen tot tientallen duizenden dollars per jaar. Ook studenten die in een PhD-programma zitten, betalen collegegeld. In Nederland is aio-zijn een baan, in Amerika betaal je ervoor."

Stickertjes Tot zover de Amerikaanse theorie. Maar aan de VU gaan we het toch zeker heel anders doen? "De discussie over wat een graduate school in Nederland in moet gaat houden, is nog in volle gang", stelt Ad Verkleij van het

'De eerste auto was ook een koets met een motor erin ^ Onderwijscentrum. "Voor het overzicht zou je het zo kunnen zien: er is een eerste cyclus, de bachelor, een tweede, de master, en een derde, de PhD. Dat is het huidige systeem en dat verandert niet. De graduate school is alleen maar een organisatievorm waarbinnen de tweede en derde cyclus aangeboden worden." Aha, dus eigenlijk gaat er bijna niets nieuws gebeuren! "Nou, niet zozeer op onderwijsgebied, nee. Waar het eigenlijk om gaat, is het serieus invoeren van de bama-structuur. De

gevolgen van de invoering daarvan, in 2002, zijn pas sinds kort voor het eerst goed zichtbaar." Welke gevolgen zijn dat dan? Ik dacht dat de bama-structuur alleen maar een nieuw stickertje was op opleidingen die verder niet veranderd zijn. Of liever gezegd, twee nieuwe stickertjes: de eerste drie jaar heten nu ineens bachelor, en de laatste een of twee jaar master. Verkleij: "Zo begon het ja, maar je moet maar denken, de eerste auto was ook een koets met een motor erin. Dat is de manier waarop veranderingen doorgevoerd worden: men begint met een kleine ingreep in het bestaande systeem, en gaat vanaf daar verder ontwikkelen en optimaliseren."

Opnieuw shoppen Met het serieus invoeren van de bama-structuur doelt Verkleij met name op de zogenaamde 'harde knip' tussen bachelor en master. Zoals Cienki al zei: in Amerika is het heel normaal dat je na je bachelor opnieuw gaat 'shoppen' voor een graduate school. "Die kant willen we hier ook op. En naarmate de kloof tussen bachelor en master groter wordt, is het ook wenselijk om na te gaan denken over hoe je de masteropleidingen dan ook anders in zou kunnen gaan richten dan de bachelors, om optimale resultaten te behalen. Hoe anders? Met meer interdisciplinaire en interfacultaire masteropleidingen bijvoorbeeld. Meer internationaal gericht onderwijs in de masters. Meer researchmasters met selectie aan de poort. Dat kan allemaal aangeboden worden binnen de overkoepelende, internationaal gerichte structuur van een graduate school." Mag ik dat even kort samenvatten als: er komen meer interessante masters? Dat klinkt goed. "Misschien moet je eens gaan praten

met Karel Kits, het hoofd van de School of Life Sciences", geeft Verkleij me nog mee. "Dat is een van de faculteiten waar de masteropleidingen al heel veel buitenlandse studenten trekken, en ook een van de plekken waar ze al bezig zijn met het oprichten van een graduate school."

Staat goed op de site "Hoe het staat met onze graduate school? Nou, nou, zo ver zijn we nog niet helemaal", sputtert Karel Kits in zijn kamer in de T-vleugel in het WN-gebouw. "Ja, het klopt wel dat we veel buitenlandse studenten hebben. Bij sommige opleidingen bijna de helft, schat ik." Aan zijn faculteit Aard-en Levenswetenschappen worden bovendien verschillende interfacultaire masters aangeboden. "Wij hebben nu een achttal mtemationaal gerichte masters die we per 1 september in één organisatiestructuur samen gaan brengen. Dat zou je een graduate school kunnen noemen." Als ze dat bij het college van bestuur graag zo willen, dan bent u de beroerdste niet? "Nou, het levert ook voordeel voor ons op natuurlijk. Efficiëntie, maar ook voor de werving van studenten is het gunstig. Het staat goed op je website, zo'n graduate school." Positieve geluiden van het bètafront dus: hun opleidingen hebben vaak al een bepaalde samenhang, dus een centrale organisatie kan heel positief uitpakken. Hiermee wordt ook ruimte gecreëerd voor researchmasters met selectie aan de poort, waar de beste studenten de kans krijgen om te excelleren, zoals dat in VU-terminologie heet. Maar denkt men er bij de kleinschalige opleidingen ook zo over? Wat hebben ze er bij de splintervakgroepjes in het hoofdgebouw voor belang bij om hun master-

Het is maar hoe je het bekijkt, merk ik in gesprek met Mark Harmay, opleidingshoofd Taal en Cultuur bij Letteren. "In eerste instantie dacht ik ook dat het bij ons geen zin had, omdat we het volume niet hebben om zo'n school te creëren", erkent Hannay. "Maar we hebben hier vier masters die veel studenten trekken, waar je dat volume wel hebt, en die ook op onderzoeksgebied gerelateerd zijn. Kijk, en dan zie ik een duidelijke basis voor zo'n nieuwe studie- en organisatievorm. Die masters bij elkaar vormen al een soort gemeenschap, waar je bijvoorbeeld gastdocenten voor zou kunnen uitnodigen om korte intensieve cursussen te komen geven. Daar heb je zo'n schaal voor nodig, en dus zeg ik, graduate schools, yes please." Met slim etiketjes plakken kom je een heel eind, hebben ze bij Letteren dus inmiddels ook ontdekt. Maar Hannays verhaal ging wel weer over de masters die veel studenten trekken. Er moeten toch ook opleidingen zijn waar het schaalprobleem zich echt laat voelen? Op naar de dertiende verdieping dan maar, waar ik te woord word gestaan door het opleidingshoofd Filosofie van Wetenschap en Technologie Hans Radder. "Het probleem bij filosofie is dat het een relauef kleine discipline is, maar dat de onderzoeksgebieden wel erg ver uit elkaar liggen", bevestigt de witharige wetenschapsfilosoof mijn vermoedens. Ik denk dat we nu ongeveer tien tot vijftien masterstudenten hebben en vijf tot tien promovendi, en ook nog allemaal op verschillende gebieden. Het enige centrale organisatieverband waar ik eventueel voordeel in zou zien, is een landelijke federatie. Bijvoorbeeld voor het organiseren van activiteiten als workshops voor promovendi. Het zou een soort faciliterende werking ktmnen hebben." Alleen voor promovendi dus? "Ja, er wordt zo opgeklopt gedaan over die masters, dat zou dan zogenaamd ook al onderzoek zijn. Mwah, wij hebben alleen maar eenjarige masters en die zijn toch echt nog, eh, inleidend. Horen bij de andere faculteiten de masters er wel bij? Ja, wat is dan de bedoeling van die graduate schools? Ze moeten toch onderzoeksgericht zijn?"

Halfslachtig Als deze zoektocht een conclusie moet hebben, dan is het deze: de graduate schools komen er, maar het is de vraag hoe, waar, wanneer en, in sommige gevallen, waarom. Bij de faculteiten waar de masteropleidingen met elkaar samenhangen en veel studenten trekken, is het nut duidelijk. Maar niet alle opleidingen laten zich op Amerikaanse leest schoeien. "Wat we nu hebben, is een vreemd, halfslachtig systeem", wil wetenschapsfilosoof Hans Radder ons nog meegeven. "Het heet Angelsaksisch, maar dat is het helemaal niet. In Amerika is er strenge selectie voor graduate schools. Dat hebben we hier niet. En het is trouwens ook de vraag of het hier bij filosofie handig zou zijn. Ja, we kunnen wel streng gaan selecteren, maar hoeveel studenten nouden we dan nog over?" Reageren? Mail naar: redactie@advalvas.vu.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen