Ad Valvas 2006-2007 - pagina 133

AP VALVAS 2 NOVEMBER 2006

W E T E N S C H A P

PAGINA 5

Jurist Arno Lodder over virtueel recht

De conflicten van elfen en avatars Orken die een elf hebben aangerand. Mensen die elkaar vermoorden voor een digitaal zwaard. Dit zijn geen sprookjes voor volwassenen, maar reële zaken uit het virtueel recht, waarin Arno Lodder zich verdiept. 'De virtuele wereld lijkt steeds meer op de echte.' TEKST: WELMOED VISSER SCREENDUMPS LINDEN RESEARCH, INC

In het virtuele imiversum Second Life kun je bijna alles wat je in de gewone wereld ook kunt: je kunt naar feesten, bioscopen en seksclubs, of je zoekt een kabbelend beekje op om te genieten van de virtuele natuur. Je kunt een huis bouwen op een stuk grond dat je zelf hebt aangekocht met Linden-dollars, de munteenheid in Seconde Life. En dat huis richt je dan in met virtuele spulletjes, die je op een virtuele rommelmarkt hebt gekocht en eveneens hebt betaald met Linden-doUars. Second Life bestaat sinds 2003 en heeft inmiddels ruim een miljoen bewoners, die hun hele leefomgeving zelf hebben vormgegeven. De spelleiders hebben niets vooraf gecreëerd. Dat maakt Second Life voer voor wetenschappers die willen weten hoe samenlevingen ontstaan: sociologen, antropologen en economen.

Gestolen zwaard Maar ook juristen kunnen hun hart ophalen, want in dit soort samenlevingen ontstaan vroeg of laat ook conflicten en die leveren weer in-

Laagdrempelig college Lodder wil komend voorjaar als eerste VU-docent een college geven in de virtuele wereld. Alle studenten die het vak 'internet: juridische toepassingen' volgen, kunnen als avatar aanwezig zijn bij de lezing, die op een vooraf a^esproken plaats en tijd in Second Life zal plaatsvinden. Lodder ziet er de voordelen wel van in: je hoeft fysiek niet bij elkaar te zijn en het maakt het voor studenten laagdrempelig om vragen te stellen. "Verlegenheid of schaamte speelt geen rol, omdat ik niet weet wie er achter welk karakter zit." Een ander voordeel is dat Lodder zijn lezing kan aanpassen aan de vragen. "Als er veel vragen over een bepaald onderwerp komen, vervlecht Ik de uitleg in de rest van het college", zegt hij. Zelf zal hij voor het college nog een karakter moeten aanmaken, want hij is nu nog geen bewoner van Second LHe.

had hij met veel moeite het zwaard Dragon Sabre weten te veroveren. Hij leende het uit aan zijn vriend en medespeler Zhu Caoyuan, die het via eBay verkocht voor 740 euro, ver onder de marktwaarde. Qui deed aangifte bij de politie van Sjanghai, maar omdat virtuele goederen niet als bezit worden erkend, deed de politie niets voor hem. Daarop nam Chengwei het recht in eigen hand en vermoordde Zhu Caoyuan. Hij werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. "Je ziet dat de economie van de virtuele wereld en de echte wereld steeds meer door elkaar gaan lopen", verklaart Lodder. "Op eBay zijn allerhande karakters en voorwerpen uit verschillende intemetgames te koop." Een avatar (karakter) die op hoog niveau in een game speelt, kan honderden euro's opleveren.

Virtuele sweatshops Maar er zijn ook mensen die juist geld in de echte wereld verdienen, met hun activiteiten in intemetgames. In Aziatische lagelonenlanden, waar intemetgames zeer populair zijn, is de virtuele sweatshop in opkomst: arme jongeren zitten tien tot twaalf uur per dag achter internetgames om geld te verdienen voor een baas, die hen daarvoor in dienst heeft. Hoe je dat doet binnen een game? Lodder: "In sommige games kun je virtueel werken, hout hakken bijvoorbeeld. Daarmee verdien je een bedrag in de munteenheid van die game, maar dat is gemakkelijk om te wisselen in harde dollars." De Linden-doUar in Second Life heeft zelfs een (inofficiële) wisselkoers. Lodder: "Je kunt virtuele sweatshops een schande vinden, maar de werkomstandigheden zijn doorgaans goed en de spelers verdienen meer dan ze met ander werk ooit zouden doen. In hun vrije tijd zitten deze jongens vaak ook nog achter het internet om wat geld voor zichzelf te verdienen." Ook rijke mensen verdienen geld in virtuele games. Zij doen dat door investeringen. Zo kocht de Australiër David Storey in 2004 een virtueel eiland in het spel Project Entropia voor 26.500 dollar. Een jaar later kocht iemand anders ook in Entropia een ruimtestation voor honderdduizend dollar. Wat bezielt deze mensen? Storey heft belasting aan iedereen die op zijn eiland komt. Daarmee had hij zijn investering in elf maanden terugverdiend. Ook om het ruimteschip in te mogen, moeten de andere spelers betalen. De bedragen die in de virtuele economie omgaan, zijn groot: World of Warcraft, een van de grootste spellen, heeft vijf miljoen spelers. Die betalen elke maand 12,99 dollar of meer om mee te mogen spelen. Dat levert 780 miljoen dollar per jaar op. Geen wonder dus dat er af en toe geschillen rond intemetgames ontstaan.

Machtig als God teressante juridische vragen op: hoe bestraf je iemand die een virtueel zwaard steelt? Wat doe je met karakters die andere karakters seksueel lastig vallen? Sleep ze voor een virtuele rechtbank, zou je zeggen. Maar wat moet je doen als er voor dat zwaard is betaald met harde dollars uit de echte wereld? VU-jurist Arno Lodder houdt zich bezig met dit soort vragen. Ook hij heeft nog geen definitief antwoord op de vraag hoe je moet omgaan met virtuele criminaliteit. Hij trekt een parallel met het stelen van elektriciteit. "Toen rond 1920 de eerste gevallen zich voordeden van mensen die illegaal stroom aftapten, had je ook die discussie of zoiets diefstal kon zijn. Tot die tijd Was diefstal het weghalen van een fysiek object. Elektriciteit is dat niet, maar de rechter erkende het wel als diefstal. Later kreeg je soortgelijke discussies over computerdata, waarbij de complicerende factor is dat een dief ze wel kan kopieren, maar dat de oorspronkelijke eigenaar de gegevens ook nog steeds heeft. Die vallen daarom niet onder het eigendomsrecht, maar onder het auteursrecht." Het stelen van gegevens is echter wel strafbaar. Lodder verwacht dat diefstal van virtuele objecten ook vanzelf door de rechter zal worden erkend en dat ze evenals elektriciteit onder het eigendomsrecht gaan vallen. "Al is het natuurlijk beter om conflicten op te lossen in de virtuele wereld waarin Ze zijn ontstaan", vindt hij.

Levenslange celstraf Dat je er soms niet uitkomt zonder de echte rechtbank, bewijst het verhaal van de Chinese Qui Chengwei. In het spel Legend of Mir 3

Ruzies kunnen ontstaan tussen spelers onderling en tussen een of meerdere spelers en de producent. In het eerste geval zullen producenten zich het liefst afzijdig houden, denkt Lodder, om hun eigen spel niet te verstoren. Voor dit soort conflicten lijkt online mediation een oplossing. De dienst Squaretrade heeft al meer dan drie miljoen 'e-conflicten' opgelost. Mediation blijkt een goede oplossing, die ook de verschillen tussen rechtssystemen in verschillende landen omzeilt. Bij conflicten tussen de producent en speler ligt het eraan wie boos is op wie. Een producent kan een vervelende speler zonder pardon uit het spel gooien. "Wat dat betreft zijn ze net zo machtig als God", stelt Lodder. Een speler heeft veel minder macht tegen de producent. Toch klaagde de Chinees Li Hongchen in 2003 met succes de producent van het spel Red Moon aan, nadat een hacker Hongchens massavernietigingswapens had gestolen. De producent had het spel beter moeten beveiligen, redeneerde de rechtbank. Een opmerkelijke uitspraak, omdat in deze zaak de virtuele wapens dus wel als echt eigendom werden beschouwd. De geschillen doen voor niet-spelers nogal futuristisch aan, maar het virtuele recht is nou ook weer niet zo anders dan het gewone recht. "In het algemeen past de rechter de regels van de echte wereld toe. Oplichting op internet is net zo strafbaar als oplichting elders", aldus Lodders, "en zo zullen de meeste rechters het ook bestraffen." Reageren? Mail naar: redactie@advalvas.vu.nl

De avatar van redacteur Weimoed Visser, Ad Vellhl, op zijn eerste dag in Second Life:

Ik word wakker in een wildernis, waar vijf mensen om me heen staan te dansen. Kyrgyz Anderson, Peggy Martin en drie anderen. De een na de ander verdwijnt. "Gonna check that party out", chat Kyrgyz. Peggy gaat mee. Ik heb geen idee hoe ik mezelf moet besturen en bots tegen een boom. "Do I look like I'm new?" vraagt een avatar in harnas beledigd. Ik heb hem gevraagd of hij hier ook net is. Ik sta op een pleintje met een toren, die vaag lijkt op de Big Ben. "U look like a fool", bijt hij me nog toe, voor hij luid lachend verder loopt. Ik denk precies hetzelfde van hem, maar durf het niet te zeggen. BIJ een pumpkin party ontmoet ik Vitja Roysted. Zij is ook nieuw. En gechoqueerd. "I Just saw three people having sex together", vertelt ze. "Can I borrow 30 bucks?" vraagt ze meteen daarna. Ik heb geen geld. Zij ook niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen