Geen duimbreed?! - pagina 206

DE B I J Z O N D E R E A C T I V I T E I T E N V A N ' j A N

206

WAT'

bewoonde het in zijn opdracht door zijn oom, de bekende architect K. J. Muller, gebouwde landgoed 'De Hulst', vlak aan de grens met Duitsland gelegen. 1 9 Alleen al door die omstandigheden, maar ook als industrieel en als liberaal Eerste Kamerlid, was hij voor de oorlog proDuits geweest. Zo was hij van 1936 tot 1 9 4 0 lid geweest van de Deutsch-Niederländische Gesellschaft, een club van Nederlandse en Duitse zakenlieden, die ijverden voor nauwe banden tussen beide landen. De Duitse industrieel dr. Emil Helfferich, één van de vrienden van ss-leider Himmler, was hiervan van Duitse zijde voorzitter geweest. 20 Gelderman sr. maakte hiervan natuurlijk gebruik in zijn gratieverzoek. Hij was in de Nederlandse zakenwereld nog altijd een machtig man als commissaris van de Nederlandse Spoorwegen. In 1 9 4 0 had hij zich in die functie met zijn medecommissarissen uitgesproken voor het doorwerken van de spoorwegen onder de Duitse bezetting, in feite tegen de voorschriften van de Nederlandse regering in. 21 In zijn verzoekschrift gaf Gelderman sr. zonder meer toe dat zijn zoon en diens vrienden de toekomst van Europa op een andere manier zagen dan de Duitsers, 'aber trotzdem lebt in ihren Herzen auch der heissen Wunsch die Zukunft, mag der Krieg ausgehen wie er will, besser zu gestalten als die Vergangenheit'. 2 2 Als verzoeningsgebaar voor de daden van zijn zoon bood hij zijn grote landhuis met twintig kamers met landgoed en al aan de Duitsers aan als herstellingsoord voor gewonde Duitse soldaten. Hij zou het laten inrichten met hulp van de vader van de jonge Van Delden, een arts in Enschede. De financiering van dit project was hij bereid op zich te nemen. Een wanhopige vader die alles aanbood wat hij maar kon bedenken om zijn zoon te redden. Waterink schreef psychologische rapporten over beide jonge mannen. Hij schetste de jonge Gelderman als zeer gespannen, koppig en eigenzinnig; opponeren was zijn 'zweite Natur', maar dientengevolge was zijn aanpassing niet zo best. Zijn verdrongen seksuele fantasieën en zijn sterke vaderbinding deden hem agressief staan tegenover de wereld en tegenover de man in het algemeen. De ouders van Van Delden sloten zich in hun gratieverzoek bij het echtpaar Gelderman aan. Zij schreven zichzelf verwijten te maken, dat zij hun zoon niet meer thuis hadden laten wonen omdat hij daardoor in verkeerde kringen terecht was gekomen: 'bitten Sie uns den einstigen Sohn und den einstigen Nahmensträger der Familie zu erhalten'. 23

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen