Geen duimbreed?! - pagina 228

A L S O F E R G E E N O O R L O G OF B E Z E T T I N G

BESTOND

een paar heerlijke vakantiedagen doorgebracht in het peperdure door hoge Duitse officieren gefrequenteerde hotel Kasteel 'Oud-Wassenaar'. Terwijl zij door de Wassenaarse bossen liepen - de duinen waren door de Duitsers afgesloten - kwamen honderden vliegtuigen over op weg naar Duitsland.

230

Het kerkelijk conflict escaleerde snel verder. Ook Greijdanus werd geschorst. De groep bezwaarden viel, zoals dat bij iedere scheuring in kerk of politieke partij gebruikelijk is, uiteen in een groep die de band met de oude kerkgemeenschap nog niet wilde verbreken en één die daar nu juist toe wilde overgaan. Vollenhoven en Dooyeweerd behoorden tot de eerste groep. Zij wilden niet breken op zo'n dramatisch moment in de geschiedenis van ons land. Zij meenden en hoopten ook, als zovele andere Nederlanders, dat de bevrijding voor de deur stond. Daar moest men toch op kunnen wachten! Maar Schilder en de zijnen wilden dat niet meer. Zij namen op 11 augustus 1944 op een bijeenkomst in Den Haag, waar Schilder nu weer in het openbaar sprak, een 'Acte van Vrijmaking of Wederkeer' aan en bevestigden daarmee de vrijmaking van 'het synodale juk'. Daarmee brak de hel los in de gereformeerde wereld. Predikanten en kerkenraadsleden probeerden hun kerkgebouwen te bezetten, voordat de andere partij dat had gedaan. Predikanten werden door tegenstanders verhinderd hun kerken te betreden om te gaan preken. Predikanten en kerkenraadsleden werden geschorst en afgezet. Men bestreed elkaar tot voor de rechter over kerkgebouwen en kerkelijke goederen. Men kerkte in andere gebouwen, tot zelfs in de verlaten synagogen van de gedeporteerde en vermoorde joden toe. De kerkscheuring die velen al jaren gevreesd hadden was een feit. Een nieuw kerkgenootschap, de Gereformeerde Kerken onderhoudende artikel 31 van de Kerkorde, werd opgericht. Een nieuwe politieke partij, het Gereformeerd Politiek Verbond, zou na de oorlog in 1948 volgen. Onderling verdeeld waren de gereformeerden de Duitse bezettingstijd ingegaan. Nog sterker verdeeld zouden ze de bevrijding van de Duitsers meemaken, in grote tegenstelling tot de meeste andere Nederlandse kerken en partijen. Dat zou ook tot uiting komen in de sterk afgenomen politieke invloed van de ARP in de eerste jaren na de oorlog, toen ook een fusie met de verwante CHU niet tot stand kwam en de ARP jaren buiten de regering zou blijven. Het moment van de scheuring was wel zeer ongelukkig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen