Worsteling naar waarheid - pagina 120

N E D E R L A N D EN DE VU

I945-I997

P O L I T I E K E EN M A A T S C H A P P E L I J K E

122

ONTWIKKELINGEN

De groei van economie, welvaart en bevolking bracht echter niet de door sommigen verwachte sociale veranderingen met zich mee. De verzuiling werd na de bevrijding zelfs intensiever. 6 De afbraak van de sociale scheiding tussen de diverse godsdienstige en politieke groeperingen, zou pas ruim een decennium later op gang komen. 7 De daadwerkelijke veranderingen in de sociale structuur van Nederland manifesteerden zich dus pas in de jaren zestig. 8 Het aangeven van de oorzaken of periodisering van de ontzuiling en ontkerkelijking is een moeilijke en niet-eenduidige opgave. Als mogelijke oorzaken worden de industrialisering, schaalvergroting, het onderwijs, de wetenschap en de welvaart genoemd. De snelheid waarmee de ontkerkelijking tussen 1 9 6 0 en 1975 plaatsvond, is opvallend te noemen. 9 De secularisering bleef niet beperkt tot het bezoek of lidmaatschap van een kerk. Ook de inhoud van het geloof ging 'op de schop'. Het aantal gelovigen in een persoonlijke God die zich actief met het leven van de mens inlaat, nam a f - o o k onder kerkleden. Blijkens het onderzoek 'God in Nederland' uit 1 9 6 6 was dit verschijnsel het sterkst bij rooms-katholieken en hervormden. De gereformeerden (op dat moment weliswaar verdeeld in meerdere kerkverbanden) bleven het oude geloof nog het meest trouw. Het percentage buitenkerkelijken in Nederland steeg van 33 in 1 9 6 6 tot 53 in 1996. 1 0 Het is verleidelijk om de secularisatie en ontzuiling in verband te brengen met de televisie. Het is echter niet eenvoudig de invloed van 'het oog op de wereld' op het geestesleven te bepalen; het staat echter wel vast dat de uitzending van schaatswedstrijden op zondagmiddag menige kerk noopte de middagdiensten te laten vervallen of verplaatsen wegens de lage opkomst... Een ander effect dat de televisie had, was dat controversiële programma's veel maatschappelijke discussie opriepen: een relatief nieuw verschijnsel. De protestbewegingen in de jaren zestig ontleenden hun voorbeelden aan ontwikkelingen in het buitenland die via televisie eenvoudig gevolgd konden worden. 11 De jaren 1965 en '66 waren onrustig. Er waren betogingen tegen de Amerikaanse oorlogen, een rookbom bij het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus en ook in Den Haag rommelde het. In 1 9 6 6 viel het kabinet-Cals en raakten de verhoudingen tussen de voormalige coalitiepartners PVDA en K V P behoorlijk verziekt. Bij de volgende verkiezingen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen