De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 2]) - pagina 23

VREEMD

GEWORDEN

leedwezen vast, geen vrijmoedigheid meer te bezitten er studenten naar toe te sturen, aan de hand van rapportages van de Stellenbossche theologen Hanekom en Potgieter, beiden alumni van de vu. 4 4 Die hadden ongetwijfeld gerapporteerd over omstreden recente benoemingen aan de v u als van de politicoloog Hoogerwerf en de theoloog Kuitert, die standpunten ver buiten de gereformeerde traditie innamen. 45 In 1973 namen de Zuid-Afrikaanse gereformeerde kerken openlijk afstand van de Gereformeerde Kerken in Nederland vanwege de tolerantie jegens de opvattingen van H. M. Kuitert, intussen hoogleraar aan de v u , en het proefschrift over de verzoening van de studentenpredikant H. A. Wiersinga. De kloof werd dus steeds groter. Begin 1 9 6 9 had W. D. Jonker, die sinds enige tijd hoogleraar te Kampen was, al vastgesteld: 'Die gemiddelde Nederlander sal hom moeilik kan voorstel watter geweldige betekenis die Nederlandse kerke vir Suid-Afrika besit'. 46 De Zuid-Afrikaanse kerken werden immers 'teologies veral vanuit Nederland gevoed'. Jonker vreesde een volledige breuk. Want zij verwijderden in snel tempo van elkaar en de kerken in beide landen beschuldigden elkaar van ontrouw aan het evangelie. Elkaar verstaan konden zij niet: beide handelden immers vanuit 'totaal verskillende benaderingswyses wat voortkom uit die posities waarin die kerke in hulle verskillende godsdienstig-kulturele situasies verkeer'. Nederland en de v u volgden in de jaren ' 6 0 dus een welhaast volslagen tegenovergestelde koers dan Zuid-Afrika. Dat laatste bewoog, in reactie op het verzet tegen de apartheid, in de richting van een gezagsstaat. Het apartheidsbeleid werd op allerlei terrein doorgevoerd en opgelegd, en tegenstanders werden geïntimideerd, opgepakt en aangepakt - men denke aan het Rivoniaproces en de toename van de veiligheidsmaatregelen. Maar ook het koloniale, burgerlijk blanke Zuid-Afrika zelf verstarde en verkrampte in diezelfde tijd. Het verleden overheerste er nog het heden - F. A. van Jaarsveld noemde de Afrikaners eens heel typerend een 'histories-vertraagde volk'. 47 Het intellectueel debat was in die jaren geobsedeerd door het zoeken van argumenten voor eigensoortelijkheid en de plural society, Verwoerd duldde weinig kritische publieke discussie en nog minder afwijkende meningen, zoals zelfs overtuigde Afrikaners als de krantenredacteur Piet Cillié en de letterkundi-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen