Achttiende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 33

Christelijk liheralisme van Fransch maaksel, sluit eene mésalliance. In hooger kringen ontbreekt te zeer de ernstige arbeid. Groen van Prinsterer klaagde reeds over de slaperigheid en onkunde der meer ontwikkelden. {Ned. Ged., dl V, bl. 184). Het volk is zwak. „Waarom te zwak? Omdat het in ons geen steun heeft." (T. a. p., dl I, bl. 5). Voortvaren tot de volmaaktheid. Dat is noodig tegenover het beginsel dezer eeuw; het beginsel der Revolutie. Burke sprak reeds in 1793 uit, dat een religiekrijg was uitgebroken tegen alle gezindheden. Ook volgens Groen strekt zich de Revolutie over elk gebied van wetenschap en praktijk uit. Wijl zij het diepste beginsel heeft aangetast. Daarom moeten wij er ons op voorbereiden, dat de overeenstemming tusschen wie leven uit het beginsel der Revolutie en wie aan het Evangelie vasthouden, steeds geringer zal worden, Nochtans ontbreken niet in onze dagen die, omgekeerd, hoe langer hoe meer aan den invloed der tegenstrijdige beginselen willen onttrekken. Met name omtrent economische vraagstukken neigt meer dan één tot de meening, dat daarbij de tegenstelling zich niet doet gevoelen. Toch wees Stahl reeds aan, hoe zelfs de verschillende phasen der Revolutie elke haar eigen economisch systeem hebben. Anderen gaan nog verder, en vragen, of zoo kras tegen de Revolutie te staan, niet conservatisme is. Op allerhande manier heeft men in deze eeuw getracht de kloof tusschen Revolutie en Evangelie te overbruggen: het christelijk conservatisme van Axcillon; het christelijk liberalisme van de Pressensé; het christelijk radicalisme van de la Mennais; het christelijk socialisme uit de omwenteling van 1848; het christelijk communisme van Constant, Esquiros, Pecqueur. Tot de volmaaktheid voortvaren. Daarin ligt zelfs een voorschrift van politieke partijformatie. Tegen de Revolutie liet Evangelie, was Groen's bekende leus. Daarin ligt de band met Boomschgezinden, gelijk Groen dan ook uitsprak, dat antirevolutionair eene benaming is, geenszins tot de Protestantsche gezindheden beperkt. Inderdaad is dan ook door Roomschen als De Maistre, De la Mennais (in zijne eerste periode). De Ronald, Von Haller veel uitnemends tot bestrijding van het Revolutie-beginsel gezegd. Dit alles waardeeren wij. En toch kunnen wij niet ééne partij in engeren zin met de Roomschen vormen. Immers wij, Calvinisten, "wij moeten voortvaren tot de volmaaktheid. En dit zou onmogelijk wezen, als een nauwe band met wie toch van ons veelszins verschillen, de ontwikkeling belette. Ja, dan zoude de bestrijding der Revolutie juist verzwakt worden. Wie toch niet voortvaart tot de volmaaktheid., is op weg naar den afval. En evenmin, of wellicht nog minder is de eenheid mogelijk met alle geloovige Protestanten. De Pressensé was ook volgens Groen geavanceerd-liberaal. Vinet huldigt hij als geloovig en ootmoedig Christen, maar in zijne staatkundige leer is „christelijk-revolutionaire

3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen