Jaarboek 1935 - pagina 38

36

§ 7.

Verslag Rede Prof. Mr. A. Anema. „De vrijheid der wetenschap"-.'

Spr. begint met er op te wijzen, dat de vrijheid der wetenschapstudie is gebonden aan allerlei beperking. De beoefenaars der wetenschap werken onder een gemeene rechtsorde, die geldt voor allen en dus ook voor hen bij de uitoefening van hun werk. Een theoloog mag geen Godslastering plegen, een jurist geen opruiing. Maar ook mag een medicus geen proeven nemen op menschen en de econoom niet op de maatschappij. Dat is een voor de wetenschap nadeelige, maar begrijpelijke en goed te keuren beperking. Een tweede punt is niet een eigenlijke beperking. Men heeft namelijk wel gemeend, dat het uitgaan van bepaalde beginselen de wetenschap onvrij maakt. Dit standpunt is echter door de dieper doordenkende mannen der wetenschap verlaten. Wat men echter eigenlijk bedoelt met beperking van de vrijheid van wetenschap is dan ook iets anders; namelijk als Staat of Kerk met dwangmiddelen die vrijheid belemmeren. Spr. liet de Kerk om des tijds wil verder ter zijde en bepaalde zich tot den Staat. Deze heeft in de vorige eeuw, met behoud van het beginsel, practisch de vrijheid der wetenschap gekrenkt door het niet-benoemen van hoogleeraren van aan de Regeering onwelgevallige richting. In de laatste jaren is echter in het fascisme en nat.-socialisme een richting opgekomen, die positief het beginsel zelf der vrijheid voor de wetenschap overboord werpt, en haar dienstbaar maakt aan de volksmythe en het volksinstinct, zooals deze door het hoogste staatsorgaan worden uitgelegd. Hos staa;n wij tegenover het vraagstuk? Wij verwerpen deze opheffing van de vrijheid van wetenschap, omdat zulks zoowel onrechtmatig als ondoelmatig is wat Spr. nader toelichtte. Niet de Staat moet door uitwendigen dwang de vrijheid der wetenschap beperken. Maar de wetenschap moet zichzelf weten te beperken tot de haar aangewezen taak. Dan alleen kan zij, aldus besloot spr. zijn rede, vruchtbaar werkzaam zijn voor het volksleven en voor de eer van God.

§ 8,

Financiën.

Bij de inwijding van de Vrije Universiteit heeft Dr. A. Kuyper in zijn toespraak tot de stichters, de leden, de begunstigers en de medewerkers in de organisatie gezegd: „naar menschelijke wijs gesproken ligt in Uw hand ons bestaan; de teerkost dien we op den weg zullen vinden; meer nog de mogelijkheid van onzen groei. Want dit weet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen