Jaarboek der Vrije Universiteit te Amsterdam 1948 - pagina 64

60

geest die, nu er toch al zoveel afgebroken is, aan algehelen vernieuwing van vele —, en bij de niet weinige meer radicale elementen, zelfs van alle — ,,vermolmde" maatschappelijke verhoudingen de voorkeur geeft. Hij zal een uiterste verachting van die pogingen tot reconstructie waarnemen en ook bange vrees voor een algehele destructie op korten termijn. De samenbindende strijd tegen de, den fascistischen heilstaat propagerende mogendheden teneinde zijnde, zal hij constateren dat oude veten herleven en het herstel nieuwe geschillen doet geboren worden. De energie van de in den wereldoorlog in beweging gebrachte volksmassa's put zich uit in onderlinge strijd op vele fronten, uit welk diffuus beweeg elk ogenblik een nieuwe, alles beheersende tendens naar voren kan treden. De aandacht van onzen geschiedschrijver zal zeker ook getrokken worden door het feit, dat een gedeelte van Nederland's bevolking met ingehouden adem dit op eigen bodem zich afspelende en van buiten onze grenzen beïnvloede krachtenspel waarneemt, sommigen met hunkerend verlangen uitziende naar de komst van een nieuwen heilstaat, anderen met afgrijzen zich indenkende de overeenkomst van de nieuwe situatie met die waarmede zojuist de ongewenste kennismaking beëindigd is. Het zal hem echter ook niet ontgaan, dat een aanzienlijk gedeelte van het bevrijde volk apatisch staat tegenover al dit gebeuren. Die nu reeds in het Nederlandse volk waarneembare tendenzen van idealisme en van doffe berusting, van samenbundeling en van versplintering, van activiteit en van werkschuwheid, van drang naar gerechtigheid en van misplaatste slappe humaniteit, van ordening van het bestaande en van chaotische verwarring, van bezonnenheid en van genotzucht, van tot aanpakken aanzettende hoopvolle toekomstverwachting en van paralyserende vrees en zo vele andere, in allerlei gradaties en combinaties voor-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen