Jaarboek 1966 - pagina 59

het oosten het eerste leerboek der heelkunde geconcipieerd, een nuchter stuk chirurgische techniek voor dageHjks gebruik. En aan het eind van het derde millennium voor Chr., schrijft een Sumerisch medicus zijn kostbaarste recepten neer op een klei-tablet van i6 X 9,5 cm, die vierduizend jaar begraven ligt in het puin van Nippur, maar die wij nu in het University Museum van Philadelphia weer in de hand kunnen nemen. Het is het geschrift van een apotheekhoudend arts, die al een hele pharmaceutische ontwikkeling achter de rug heeft. In zijn recepten gebruikt hij water, zout en salpeter, slangenhuid, visolie en melk, mirte en thym, de bladeren van de wilg, de dadelpalm en de vijgeboom. Hij poogt zijn grondstoffen in zo zuiver mogelijke vorm te verkrijgen en verwerkt hen tot poeders, zalven en fikraten. Hij kent de betekenis van het smaakcorrigens en hij gebruikt daarvoor bier. Hij vermeldt geen enkele bewerking, geen enkele rituele handeling, geen godheid en geen demonen ondanks het feit dat tovermiddelen en bezweringen een grote rol speelden in de geneeskunde van Sumer. Ook voor de Sumeriërs had ziekte te maken met hogere machten en sommigen ervan worden met name genoemd in een Sumerische hymne die gewijd is aan de godin Minisinna, de „grote genezer van de mensen-met-het-zwartehaar", zoals de Sumeriërs zichzelf vaak aanduiden. Religieus beleven en een daaruit opgebouwd wereldbeeld bepalen het karakter van de vroege (en huidige primitieve) geneeskunde, maar empirische kunde en techniek ontbreken zeker niet. Het beeld gaat duidelijk veranderen in de antieke Griekse geneeskunde. Ook hier is de tempel het uitgangspunt, maar de Asklepios priesters in hun geslachten bedrijven in toenemende mate boven hun sacerdotale bezigheden uit, praktische geneeskunde en pharmacie naast physicotherapeutische en heelkundige technieken en wie het wonderlijke mengsel van religie en empirie wil leren kennen dat in deze tempelgeneeskunde heerste en de verbijsterende wijze waarop het religieuze aspect in spot en satire onderging, leze slechts Aristophanes' Ploetos dat in 388 V. Chr. voor het eerst opgevoerd werd. In diezelfde tijd komt uit de Asklepiadenschool van zijn vaderland Koos Hippocrates voort (omstreeks 460-377 v. Chr.) de grote loniër zeggen wij, de Vader der geneeskunde. Waaro m ? Omdat hij met zijn zonen en leerlingen de geneeskunde 57

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen