Jaarboek 1971 en 1972 - pagina 76

Door heel het betoog heen, gaat het steeds om de „unitas in alteritate", om de religio una in rituum varietate". Marguerite was niet alleen met allerlei formuleringen van Cusanus goed op de hoogte, zoals wij zoeven hebben gezien, maar zij kende ook zijn filosoferen over de essentie Gods en over het wezen van de godsdienst. Of zij zelf de De pacefidei heeft gelezen, is niet te zeggen. Maar een van haar beschermelingen, Lefèvre d'Etaples, heeft in 1514 de werken van Cusanus uitgegeven, en haar geestelijke leidsman, Brigonnet, die zij in haar briefwisseling met hem, haar zoon noemt, heeft haar in de filosofie van de Duitse wijsgeer ingeleid. Naast de vele brieven die bewaard zijn gebleven, hebben wij over deze briefwisseling een interessant getuigenis van Capito, die in een brief van 22 maart 1528 zijn Commentaar op Hosea aan Marguerite opdraagt, en in die brief zegt hij o.a. ,,J'ai lu moi-même deux lettres en frangais qui vous étaient adressées, et dans lesquelles, a l'imitation de Nicolas de Cusa, on philosophait sur l'essence et la puissance de Dieu."38

Lefranc heeft uit het feit, dat Marguerite in haar werken over vele dogmata zwijgt - en op dat punt is hij het mirabile dictu hartroerend eens met de theologen van de Sorbonne die Marguerite's Miroir de Fame pécheresse wilden veroordelen geconcludeerd, dat Marguerite de Reformatie was toegedaan. Hierin onderschat Lefranc de invloed van Cusanus. Vergeten wij niet, dat Cusanus nimmer de Kerk heeft losgelaten, en dat de Kerk nimmer Cusanus heeft losgelaten. Integendeel, de Paus - en welk een wijsheid spreekt hier uit - benoemde hem tot kardinaal, hoewel hij ook toen, in 1448, reeds zijn gedachten had over de éne religie in de verscheidenheid der cultusvormen, zoals duidelijk blijkt, o.a. uit zijn aantekening in margine bij de Lex sive doctrina Mahumeti waar hij schrijft: ,,fides una, ritus diversus".'" Over Cusanus sprekend, zegt Prof Vollenhoven: ,,Men mist in deze mathematische theologie iedere schriftuurlijke opvatting omtrent God en kosmos, wat niet bevreemdt, daar Cusanus de echte woord-openbaring evengoed tot de mythe rekent als de vermeende: dit alles is z.i. slechts projectie van menschelijke fantasieën, en verschilt dan ook naar het milieu. Vandaar dat, wanneer de val van Byzantium het vraagstuk der verhouding tusschen Christendom en Mohammedanisme acuut maakt, hij meent, dat beide best een godsdienstvrede kunnen aangaan: ook de (neo-platonische) Arabische wijsgeren 74

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen