Jaarboek 1974-1975 - pagina 26

Onderzoek en planning. Over het universitaire onderzoek-beleid is het laatste woord nog lang niet gesproken. Een nieuwe discussie zal zonder twijfel losbranden als de planningsnota, die onlangs door staatssecretaris Klein aan de Kamer is aangeboden - en waarin een hoofdstuk aan onderzoek is gewijd - aan de orde komt. Vanuit de onderzoek-wereld klinken bezwaren tegen het hanteren van planningsystemen, de vrijheid van de onderzoeker wordt te veel beknot, dirigisme staat werkelijke bloei van de wetenschap in de weg, terwijl juist geestelijke vrijheid en tolerantie primair nodig zijn om het wetenschappelijk onderzoek ontplooiingskansen te bieden. Zulke kritiek is tot op zekere hoogte terecht: het mag dan mogelijk zijn onderzoek te inventariseren, te organisaren, te coördineren en te evalueren, maar wat je niet kunt plannen, en wat uiteindelijk het belangrijkste blijft dat is de zinvolle selectie van de onderwerpen die aangepakt worden. Zulk een selectie zal moeten gebeuren door de wetenschappers zelf; en hoe beter het formaat van de wetenschapper, hoe beter de kwaliteit van zijn selectie-bezigheid. Een wetenschappelijk onderzoeker ontleent zijn prominentie vooral aan zijn intuïtie, die hem de weg wijst welk onderwerp hij zal moeten gaan bewerken. De vraag hoe bestuurlijk beleid in het huidige universitair bestel zal kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van kwaliteit in de wetenschapsbeoefening is niet gemakkelijk te beantwoorden. Het bestuurlijk beleid zal in ieder geval een klimaat moeten scheppen waarin het mogelijk is een verstandige selectie uit te oefenen van de mensen die in de komende tijd dat onderzoek moeten doen, en het zal hen in staat moeten stellen te woekeren met hun talenten. Dat planning door een beperkte overkoepelende machtsuitoefening, door het bestuurlijk vastleggen van een patroon, tot iets goeds kan leiden, wil ik graag illustreren met een voorbeeld uit de architectuur dat wij allen kennen. De Amsterdamse grachtengordel vormt een opvallend voorbeeld van een vroege geslaagde planning. De grachtengordel heeft een uniform patroon. De gevelwanden staan nauwkeurig op een lijn en de bomen staan op een vaste afstand van elkaar. Dat patroon is door het stadsbestuur vantevoren vastgesteld. Maar langs die uniform geplande grachten staan huizen die allemaal anders zijn, met een eindeloze variatie in gevels en stoepen; die vormgeving en opvulling is aan de vrijheid van de ontwerpers gelaten. Door de helderheid en de eenvoud van het plan, en de ruimte die aan de individuele bouwmeester is 24

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen