1906-1907 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 129

115 physische energie constant blijft. Want daar de psyche niet tot de energie te brengen is, zou men moeten aannemen dat qualitatieve overgang mogelijk is. Aldus deze bezwaren gaan uit van 't principe, dat juist bewezen moet worden. Eerst wordt gezegd, zonder bewijs daarvoor te leveren dat de geslotenheid een feit is, en dan wordt dit de basis van het betoog: dit is toch een beetje al te gemakkelijke wijze van strijden. Slechte op een feit wijs ik, wat tegen 't parallelisme spreekt: 't is een ,Potenzieren der Seele". Busse, pag. 424. Dieper op de quaestie integaan, gaat thans niet. Zooveel is echter duidelijk geworden, dat hier het aprioristische standpunt beslist, en hiermede meen ik te kunnen volstaan. Het psychisch parallelisme sluit in zich dezelfde inconsequentie als de mechanische theorieën over absorptie en secretie en voor 't bewustzijn wordt de zaak niet duidelijk als Ostwald 't leven opvat als een energie, doch die niet met andere energieën te vergelijken is. En zooals Ostwald bij zijn analogie 't eardinale punt terzijde laat, zoo ook hier. 't Feit dat 't leven, trots alle energie, zich in stand houdt en zelfs 't vermogen heeft, zich over meerdere individuen uittebreiden, zonder dat daardoor verlies van energie plaats grijpt. Tal van andere bezwaren zijn tegen de doeloorzaken-theorie aangebracht, waarvan sommige geen ernstige weerlegging behoeven. Zoo heeft men besloten, uit het feit dat aangetoond is, dat men wel eens een c^oe^oorzaak heeft aangenomen, waar deze niet bestond, dat daardoor de geheele theorie viel. 't Zelfde toch kan men zeggen van 't causaalverband, maar niemand zal toch hieruit concludeeren dat er geen causaalverband bestaat! Fijner is de opmerking van Ostwald, als hij toegeeft dat 't wel schijnt alsof in elk organisme een geest werkzaam is, doch ,thatsachlich sind nicht alle Einrichtungen des Organismus zweekmassig, und wir sehen viele Lebewesen vor dem natürlichen Ablauf ihrer individuellen Entwicklung durch innere oder aüssere Sehadlichkeiten sterben, die unter Umstanden ganz wohl hatten vermieden werden können. Dieser Eindruck ist so unvriderstehlich, dass er sich bereits in einer sehr frühen Stufe der wissenschaftlichen Entwicklung geitend

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen