1950 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 82

66

Dr H. P. WOLVEKAMP

zelf weer gebaseerd was op de gesimplificeerde, anatomisch-neurologische conceptie van de reflexboog. De verbinding tussen de reflexbogen zou eventueel via hogere centra plaats vinden waarbij z.g. associatiecellen het anatomische verbindende element vormden. En het scheen alsof het ontstaan van complexe waarnemingen en handelingen zonder veel extra complicaties zou kunnen worden verklaard toen P a w l o v (25) aantoonde dat wanneer men een willekeurige prikkel een aantal malen combineerde met een andere die een bepaalde reflex opwekt, deze eerste prikkel alléén toegediend hetzelfde effect krijgt, tenminste gedurende zekere tijd. Er is een z.g, voorwaardelijke reflex gevormd. Zo treedt maagsapsecretie normaliter op na toediening van bepaalde smaakprikkels. Dient men nu een aantal malen samen met de smaakprikkel een acustische prikkel toe, b.v. door een fluittoon te laten horen, dan gaat deze laatste prikkel geïsoleerd toegediend, ook maagsapsecretie veroorzaken. Dat in deze reflex- en associatieleer waardevolle elementen voorkomen mag niet ontkend worden, maar het is een feit dat de psychologie zich pas weer krachtig ging ontwikkelen nadat ze zich van deze door neurologen en zenuwphysiologen gegronde leer had vrijgemaakt om eigen methodes van onderzoek uit te werken. Omgekeerd heeft de ,,Gestalt"theorie weer de opvattingen van vele neurologen en sommige physiologen beïnvloed. Voor zover dit tengevolge had dat ook deze categorie onderzoekers meer oog kreeg voor de betekenis van het geheel tegenover de onderdelen, was dit natuurlijk winst. In een aantal gevallen echter heeft dit weer geleid tot een miskenning van het analytisch onderzoek, die, zou ze in breder kring doorwerken ongetwijfeld een funeste invloed zou hebben op de gezonde ontwikkeling van het biologisch natuurwetenschappelijk onderzoek. In dit verband is het van belang er op te wijzen dat de opvatting dat bij de genese van de waarnemingen het geheel voor de delen komt, ongetwijfeld voor de physiologische processen een correctie behoeft, want niet alleen vindt de prikkelreceptie in de zintuigen in mozaiëkvorm plaats (er zijn géén regelrechte transversale verbindingen tussen de zintuigcellen onderling !), maar het cxcitatiemozaiëk passeert ook nog als zodanig een groter of kleiner aantal achter elkaar geschakelde groepen van neuronen, zodat er bijv. bij het zien van dit mozaiëk nog iets terug te vinden is bij het onderzoek van de activiteit der optische schorsvelden : de prikkelfiguur op de retina correspondeert, zoals reeds werd vermeld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen