1951 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 79

OVER DE OUDERDOM VAN DE STERREN

71

ren zijn 5 maal zo groot, en dus de kinetische energieën 25 maal zo groot als van de andere sterren van dezelfde spectraalklasse; c. de A-sterren, die meest in groepen om het galactisch middelpunt wentelen, hebben geen eigen beweging; na 1012 jaren moesten ze die wèl hebben; d. de K-reuzen hebben een energie van gemiddeld 4 maal die van de A-sterren; e. de kort-periodieke veranderlijken hebben een veel grotere kinetische energie dan de lang-periodieke Cepheiden. De laatste beschrijven cirkelvormige banen om het galactisch middelpunt; de eerste langgerekte banen. Al deze resultaten van de waarnemingen van de laatste 15 jaren bevestigen de reeds genoemde uitkomst: onze galax kan in zijn tegenwoordige gedaante niet meer dan lOU jaren oud zijn. Ze plaatsen ons evenwel voor een groot raadsel: hoe ter wereld is het mogelijk, dat er verband bestaat tussen de fysische eigenschappen van de sterren (massa, lichtkracht, spectrum e.d.) enerzijds en de dynamische eigenschappen van hun banen in de galax anderzijds? Het lijkt wel zeker, dat de oplossing van dit interessante, maar moeilijke probleem tot belangrijke conclusies zal leiden over de geschiedenis van onze galax. De metagalax. Dit is het heelal der galaxen. De theorie van het uitdijend heelal, ontstaan in de twintiger jaren, was de eerste, die de toenmaals vrij algemeen aanvaarde lange tijdschaal in discrediet bracht. 30 jaar geleden merkte men op, dat de absorptielijnen in de spectra van de zwakke (d.i. verre) galaxen verplaatst waren naar het rode einde van het spectrum. Hoe zwakker, dus statistisch hoe verder weg, de galaxen waren, hoe groter de verplaatsing van de spectraallijnen. Bij sommige o

is die verplaatsing meer dan 400 A. De conclusie ligt dus voor de hand, dat die galaxen zich van ons af bewegen (beginsel van Doppler). Weldra bleek, dat JA/A en dus ook de snelheid der galaxen lineair toeneemt met de afstand van de galax tot de waarnemer. Men heeft reeds galaxen ontdekt, die op grond van het Doppler-effect met een snelheid van 80000 km/sec van ons af bewegen. De kijker van Mount Palomar zal zonder twijfel galaxen vinden, die nog twee maal zo snel van ons af bewegen. Die met een snelheid van 80000 km/sec bevinden zich op 5.10^ lichtjaren van ons verwijderd. Of beter: de lichttrillingen, die nu onze telescopen treffen, werden vijfhonderd millioen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen