1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 50

34

A. C. DROGENDIJK

constellaties. Nu is er tegenwoordig, aldus V a n P e u r s e n , een vlucht van de mens tot het ding, tot de machine, tot de techniek, alsmede tot de sociale voorzieningen (sociale zekerheid). Deze vlucht in het object beïnvloed de mens zo sterk, dat ze als 't ware het menselijke absorbeert. Alsdan krijgen we de toestand, dat de mens geheel in het veld der objecten opgaat en de mens niet meer is dan een epiphenomeen, een nevenverschijnsel. Hiertegen tekent de existentialist protest aan en stelt opnieuw de mens centraal. Het is waar dat de mens niet alleen de dingen maakt, maar de dingen ook hem maken. Maar nimmer mag men de mens in het object laten opgaan. Welnu, iets soortgelijks vinden we in de geneeskunst. Door de toenemende invloed van de natuurwetenschappen, de ontwikkeling van de anatomie, physiologie en histologie, de verfijning van physische en chemische methoden van onderzoek, ging echter de geneeskunde de mens meer en meer zien als een systeem van organen, van cellen en tussenstof. Deze zienswijze leidde vanzelf tot een verwaarlozing van de psychische aspecten der levensprocessen. Wel erkende men het bestaan van een ziel en van zielsstoornissen, maar de bestudering hiervan werd overgelaten aan filosofen, psychologen en psychiaters. De laatste jaren is hierin een merkwaardige kentering gekomen. Het op de spits gedreven materialistisch-mechanisme heeft tegenstromingen opgewekt en de slinger van de tijdgeest is bezig naar tegenovergestelde zijde uit te wijken. Had C a r t e s i u s de ziel teruggedrongen en opgesloten in de pijnappelklier, had het materialisme de ziel opgelost in een transpiratie der hersenen '^^), thans begon de ziel zich over al deze nederlagen schitterend te wreken en langzaam maar zeker het verloren terrein te heroveren. Allerwege hoorde men dan ook het bevrijdingswoord weerklinken: psuchee nikai, de ziel overwint! (B av i n c k). „Hinter aller Materie steekt der Geist, und dieses Irrationale, Metaphysische ist das, was wir „Leben" nennen", aldus E r w i n L i e c k . En in Frankrijk sprak J o s e p h O k i n c z y c ^'^) het onomwonden uit: „Le médecin ne peut done, qu'il Ie veuille ou non, trailer un malade en faisant abstraction de son ame, puisque la presence de l'ame est la condition de la vie, et que la maladie n'a d'existence qu'en fonction de la vie". Dit alles heeft de geneeskunde niet onbeïnvloed gelaten. Zo heeft men opnieuw ontdekt, dat de homo sapiens een psychosomatische eenheid is, dat er geen ziekten, maar slechts zieken bestaan ^^), dat er niet alleen psychoneuroses, maar ook psychosomatoses bestaan, dat vele geneesmiddelöQ naast eetx pbarmacodynamische ook een psychodyna-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen