1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 99

WIJSGERIGE BENADERING OUDERDOMSPROBLEMEN

71

moet ter beschikking worden gesteld van enkelingen en mikrogroepen. Vroeger echter waren levensorde en arbeidswereld volkomen met elkaar versmolten; men leefde in wat Hans Freyer noemt een „primaire structuur": het leven was meer natuurgebonden, en zowel arbeid als leven stonden in dezelfde natuurverbondenheid. Denken wij aan het overwegend agrarische Nederland van vroegere tijden. Er waren toen natuurlijk ook verschillende functies, maar veelal hing met de functies een gehele bestaanswijze samen, die gemeenschappelijk was aan alle bewoners van dezelfde woning. De arbeid was veelal gezinsarbeid, waarbij alle gezinsleden — behalve de zeer jonge kinderen — op een of andere wijze betrokken waren. Nu leven wij in een „secundaire structuur". De arbeid heeft zich losgemaakt uit de woonwereld. In een stad onderscheiden wij gemakkelijk de woon- en de arbeidsruimte. Bovendien zijn de arbeidsvrije groepen van vroeger zo goed als verdwenen. Zeker alle mannen, en ook al vele vrouwen treden uit hun woningen, en begeven zich naar de aparte arbeidsruimte. Kinderen bereiden zich voor op een plaats in de arbeidswereld. De mens van vandaag dankt zijn „sociaal zijn" aan de plaats die men inneemt in de arbeidswereld. Men „is" iets door zijn functie. Voorzover de vrouw niet werkt, deelt zij in het „sociale zijn" van haar man, evenals zij zijn naam gaat dragen. Woon- en arbeidsruimte mogen gescheiden zijn, de plaats die men in de arbeidswereld inneemt, is bepalend voor de mogelijkheden waarover men beschikt in de woonwereld. De buurt waarin men woont, de luxe waarover men al dan niet kan beschikken, hangen samen met de functie die men bekleedt. Iets „worden" betekent: een plaats bekleden in de arbeidswereld, en „vooruitkomen" betekent: een hogere plaats gaan innemen. Gelukkig is het niet zo, dat iedereen zich helemaal verliest in zijn functie. Gedurende de laatste tijd neemt de vrije tijd toe. Maar de functie neemt toch wel een centrale plaats in in ons leven. Wij mogen wel zeggen dat iemands „sociale zijn" onverbrekelijk met zijn functie samenhangt. Wij moeten ook vaststellen, dat de sociale continuïteit in belangrijke mate is doorbroken. De functie die vader inneemt, is niet langer bepalend voor de functies die de kinderen zullen gaan bekleden. Vooral nu ons arbeidsbestel steeds meer verwetenschappelijkt wordt, en de samenleving dus gaat leven van de exploitatie van het intellect, en wel in zulk een mate dat men niet meer kan toestaan dat intellect verloren gaat, wordt de sociale continuïteit steeds geringer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen