1967 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 29

FREUD ALS JOOD

13

die zo kenmerkend is voor de psychoanalyse, toeschrijft aan het lezen van de geschriften van Börne en Schiller, dan is het zeker mogelijk dat Freud de waarheid spreekt. Het is echter niet uit te sluiten, dat Freud, hoewel hij niet bewust uit joodse bronnen putte, toch beïnvloed is door de joodse achtergrond. Het is eenvoudig ondenkbaar dat, waar hij zo nauw gelieerd was met de joodse mentaliteit en eigenlijk levenslang in een virtueel ghetto leefde, dit niet als een praeëxistent klimaat van invloed is geweest. Duizenden lezers hebben evenals Freud Börne en Schiller gelezen, maar niemand zag er in wat hij, als jood, er in ontdekte. Ook de psychoanalytische schoolvorming en de joodse sjoel vertonen trekken van overeenkomst. Bij beide overeenkomst in de verdediging tegen het angstwekkende, het gevaarlijk geheimzinnige, het numineuze, waarmee zowel de psychoanalyse als de joodse mystiek geconfronteerd worden. De rol van de therapeut en de functie van de Zaddik in het Chassidisme vertonen opvallende analogieën. Zoals gezegd staat in het centrum der joodse cultuur ,,de traditie". De wijze waarop de traditie, het commentariëren van de Torah, beoefend wordt, de genuanceerde polyvalente interpretatie techniek, is gesaeculariseerd in de psychoanalytische duidingen terug te vinden. De wijze waarop Freud de uitingen van de mens benadert stemt overeen met het commentaar op de Torah en dienovereenkomstig de Zaddik, zodat bij Freud — zoals Suzanne Langer schrijft — „every move is at the same time a gesture". De invloed van het antisemitisme op de ontwikkeling der psychoanalyse zal door niemand ontkend kunnen worden; over de specifiek joodse achtergrond zijn de akten nog niet gesloten. LITERATUUR: Bakan, D., Freud and the Jewish mystical tradition. Erikson, E. H., The origins of psychoanalytis. (In: The Intern. Journ. of psychoanal. 1955, Vol. 36 pp 1—15). Freud, S., Die Widerstande gegen die Psychoanalyse Freud, S., Der Mann Moses und die monotheistische Religion. Freud, S., Der Moses von Michelangelo. Herzberg, Abel J., Brieven aan mijn kleinzoon Den Haag. Jones, E., Sigmund Freud, life and work. London 1953. Koch, Thilo, Portrats zur deutsch-jüdischen Geistesgeschichte. Rapaport, D., Die Struktur der psychoanalytischen Theorie. Stuttgart 1959. Sachs, Hans, Freud, Meister und Freund. Victorius, K., Der ,,Moses von Michelangelo" von Sigmund Freud (Psyche 1956/7, Bd X, pp. 1—10).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen