1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 69

p . C. BAAYEN

49

differentiaal meetkundige aanpak van de niet-euklidische meetkunde) en het dogma van de onbevlekte ontvangenis, tussen Klein's studie en het dogma van de pauselijke onfeilbaarheid, tussen het eerste astronautencongres en het dogma van Maria's ter-hemel-opneming. Dan volgt het laatste hoofdstuk (evenals het eerste ,,De plaats van de meetkundige" genaamd) waarin hij de meetkundige beschouwingen weer opneemt, ditmaal vooral om nadrukkelijk verbanden te leggen tussen soorten meetkunde en menselijke relaties. Ik vermelde reeds dat vdB de fout maakt beide intervallen die van de projectieve rechte overblijven na verwijdering van twee punten (welke punten in MM met Poo en Qoo worden aangeduid) op te nemen in zijn hyperbolische rechte. Door nu de lezer op één der intervallen te plaatsen, en diens medemens op het andere, „bewijst" vdB dat samenhang tussen beide ontbreekt: „Twee mensen bevinden zich op deze lijn-in-tweevoud, die in Qoo een oneindig diepe „kuil" bezit. Zij zijn eikaars voorwaarde, maar zullen elkaar niet treffen. De ruimte van de niet-euklidische meetkunde van de scherpe hoek zou, op grond van de juist gegeven, door een suggestie van Klein zelf opgeroepen redenering, te omschrijven zijn als de ruimte van een wereld van eenzame mensen" [MM 428]. Een ongezond en ongefundeerd stukje mystiek (of mystificatie?) waar Klein ten onrechte als autoriteit achter geplaatst wordt! Op de elliptische rechte ziet vdB de „wiskundige kunstgreep van het vermenigvuldigen met i" niet alleen als het dempen van een oneindig diepe kuil, maar ook als het doorslaan van een vensterruit, die U van Uw medemens (Simeon de pilaarheilige) scheidde: „In de wereld van Riemann, die van de stompe hoek, is communicatie mogelijk, zelfs in beginsel gegeven. De meetkunde van Riemann geeft een eindige wereld, met menselijke relaties" [MM 428]. Ik vind het verband, behalve wiskundig onzinnig, ook zuiver imaginair! Er volgt daarna een heel wazig en merkwaardig betoog waarbij de lezer, door plat op de grond te gaan liggen voor Willink's schilderij, zich ervan moet overtuigen dat men op de euklidische rechte alleen is, in een naar één richting oneindige ruimte. Het feit dat de euklidische meetkunde zo lang „aanvaard" is, twintig eeuwen lang, wordt verklaard in de door mij reeds aangehaalde passage over God's aanwezigheid: „Toen God verdween, ontstond de eenzaamheid. [ . . . ] Toen God er was, kon men alleen zijn. Wat spreekt meer vanzelf? Toen de wereld slechts naar zijn zijde oneindig was, was niemand alleen" [MM 432-433]. (Opmerking: voor „God" mag

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen