1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 99

G. A. LINDEBOOM

63

van deze Franse botanicus, gedaan toen hij zich voortijdig door een dodelijke ziekte overvallen wist. Royaal en van nationale betekenis was het gebaar, waarmede Boerhaave de nagelaten manuscripten en tekeningen van Jan Swammerdam, op 26 maart 1727, door bemiddeling van Willem Roëll, later hoogleraar in de ontleedkunde te Amsterdam, voor „1500 Fransche guldens gereed geld" voor het vaderland van de geniale bioloog wist terug te kopen - een gebaar dat oneindig in betekenis won, toen hij er onbaatzuchtig voor zorg droeg, dat het werk van de jong gestorven onderzoeker, een eeuw na zijn geboorte, als Bijbel der Natuure in het Nederlands met latijnse vertaling van de hand van zijn leerling en latere collega Gaubius uitkwam. In het geheel van zijn rusteloze aktiviteit is dit slechts een klein, en weinig bekend, onderdeel, maar terecht zegt Schierbeek: „Had hij (Boerhaave) nooit iets meer gedaan dan dit - het zou voldoende zijn hem in dankbare herinnering te houden!" Boerhaaves bemoeiingen met de scheikunde hebben zijn betekenis voor de ontwikkeling dier wetenschap groter gemaakt dan die voor de medische wetenschap als zodanig, en hebben bovendien misschien meer bijgedragen tot zijn vermaardheid dan gewoonlijk wordt beseft. Toch zijn zijn verdiensten voor de chemie veel minder bekend, en in feite weten vele hedendaagse scheikundigen nauwelijks dat Boerhaave 50 jaar lang hun vak daadwerkelijk, experimenteel, heeft beoefend en zelfs één der groten is in de geschiedenis daarvan. Met onvoorstelbare energie heeft hij zich niet alleen gedurende een halve eeuw toegelegd op chemische experimenten maar vooral, daarin en daardoor, er naar gestreefd de scheikunde, die in zijn dagen nog nauwelijks op de naam van een wetenschap aanspraak kon maken, tot de rang van een erkende wetenschap te verheffen, o.a. door de strenge discipline en de nauwkeurige protocollering die hij zich oplegde bij zijn talloze experimenten, en door haar tevens in verband te stellen met andere natuurwetenschappen, zoals de fysica en de fysiologie. Vanwege zijn invoering in de scheikunde van barometer en thermometer, van balans en luchtpomp mag hij als de grondlegger van de fysische chemie worden beschouwd - iets wat wel als een grote verdienste moet worden aangemerkt, maar geen constitutief element van zijn roem is. Ook zijn, gedurende ruim een kwart eeuw gegeven, chemisch onderwijs, waaraan hij later talrijke demonstraties verbond, viel zeer in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen