De Vrije Universiteit in oorlogstijd - pagina 91

PHOF. DR J. F. KOKSMA 79

leerd, dan wel dat hij op 4 Augustus 1944 naar Duitschland zou

zijn vervoerd.

Zoo P. J. Wuis, tezamen met L. Benjamins in Eindhoven gearres­

teerd, over wien we sindsdien geen zekerheid hebben. "Wie zich zijn

toegewijden arbeid en vriendelijken omgang herinnert, hoopt vurig,

dat ook hij zal behooren tot hen, die nog repatrieeren. •)

"Wij dragen het lot van deze jonge menschen aan onzen Hemel­

schen Vader op, zonder "Wiens wil geen haar op hun hoofd ge­

krenkt wordt en wij gedenken onze gevallen makkers in een oogen­

blik van stilte.

Bij de vermelding der voorgaande personalia kwamen ons als van­

zelve de historische momenten te binnen, tegen welker achtergrond

deze personalia moeten worden gezien en begrijpelijk worden: O p

10 Mei 1940 de gewelddadige overval op ons vreedzaam vader­

land door den roofzuchtigen bezetter; de instelling van het Bur­

gerlijk Bestuur met Seyss Inquart en zijn trawanten aan het hoofd;

de Jodenmaatregelen; de sluiting der Leidsche Universiteit na de

vergeef sche pogingen haar te nazificeeren, die een groot aantal harer

leerlingen gastvrijheid aan andere Universiteiten, o.a. ook aan de

Vrije Universiteit deed vinden; het instellen van den Arbeidsdienst,

waarbij de vijand de medewerking der Universiteiten trachtte in

te schakelen; het inhouden der Rijksbeurzen voor studenten die

aan bijzondere Universiteiten wenschten verder te studeeren (1942);

en tenslotte het studentendrama rond den „Arbeitseinsatz" met als

proloog op 9 Dec. 1942 de mededeeling van Van Dam aan de

Rectoren dat 15000 studenten naar Duitschland moeten worden

gevoerd, met als ouverture de arrestatie en wegvoering naar Vught

in Februari 1943 van honderden studenten, met als hoogtepunt de

deining rond de loyaliteitsverklaring (10 April '43), met als finale

de meldingsplicht voor Duitschland voor de niet­teekenaars (Mei

'43) en met als epiloog de onderduikbeweging in de breede gelede­

ren der niet­teekenaars en niet­Duitschlandgangers.

"Wat onze Universiteit betreft, hiermede was hare publieke geschie­

denis tijdens de bezetting afgeloopen: aan het einde van den cursus

1942/1943 stond zij geheel stil; ze was gesloten; de cursus 1943/

1944 ging in zonder officieele studenten. Als door een wonder ech­

ter bleven zelfs in die periode de repressailles, waarop we allen

hadden gerekend, achterwege. En zoo hernam de V.U. reeds spoe­

') Wuis en Benjamins zijn teruggekeerd; Sjalies is op 3 Aug. 1944 gefusilleerd;

Kruit stierf op 14 Dec. 1944 in het concentratiekamp Neuengamme.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen