Een blinkend spoor - pagina 115

men daartegen zou willen inbrengen dat daarmee meer in dank afgenomen (zie hoofdstuk IV) Zijn werk in zeer

partijbelangen dan nationale belangen gemoeid zouden moeilijke tijden is dan ook geen zaak van partijbelang,

zijn, zouden we er op willen wijzen dat in de eerste plaats maar van waarlijk nationaal belang geweest

die nationale belangen behartigd worden via partijen, en Het beeld van de VU in oorlogstijd is niet zonder vlek of

in de tweede plaats dat daarnaast ook buiten partijen om rimpel geweest Een klein aantal studenten werd lid van

mensen uit de kring van Vereniging en universiteit het de N S B , een der hoogleraren trad toe tot het Nationaal

nationale belang gediend hebben We denken aan de Front Maar het bleven uitzondenngen en zulke teleur-

waarschuwingen tegen fascisme en nationaal-sociahsme, stellingen moesten allerlei verenigingen en organisaties

die zeer vroegtijdig door prof Anema gegeven werden, in vele lagen der bevolking ondervinden Wie somber

toen hij op de wetenschappelijke samenkomst van 1933 zou constateren dat niet minder dan 36 studenten van de

de fascistische staatsleer vlijmscherp analyseerde en aan VU de loyaliteitsverklaring tekenden, moge bedenken

de kaak stelde als irrationeel, nationalistisch, antidemo- dat dit op het aantal tekenaars van alle nederlandse stu-

cratisch en elitair, aan de rectorale oratie van prof Vol- denten van 2600 niet beschamend genoemd behoeft te

lenhoven in datzelfde jaar, waarin hij velen de ogen worden Men kan de cijfers ook anders groeperen 3%

opende voor de gevaren van het nationalisme en aan zijn van de VU-studenten heeft getekend, 97% deed dat niet

scherpe ontleding van de „Mythus des 20 Jahrhunderts" De zuivering na de bevrijding, hoe bedroevend ook voor

enkele jaren later de gestraften, gaf weinig problemen een hoogleraar

werd genoopt ontslag te vragen, zeven studenten werden

berispt en 21 werden voor korte of lange tijd uitgesloten

De VU in het nationaal verzet (1940-1945) van voortzetting van hun studie aan de VU

Wat de oorlogsjaren betreft en het aandeel dat de Vereni-

ging en de VU gehad hebben in het verzet, mag verwezen Mondiaal (3), aanvankelijk beperkte belangstelling

worden naar het boek „De Vrije Universiteit in oorlogs-

tijd" Met enig voorbehoud, want toen dit boek werd Geven we tenslotte nog enige aandacht aan de vraag of

geschreven was in de periode van verwarring vlak na de de VU de pretentie mag hebben niet slechts nationaal van

oorlog de doorstane ellende nog met te overzien, zodat de enige betekenis te zijn, maar ook mondiaal Als zij zegt

dodenlijst in dit boek met een later bijgevoegd naschrift God en de naaste te willen dienen, geldt dat dan ook de

32 namen van gevallen studenten telt, later binnenge- verre naaste''

komen berichten en onderzoek toonden aan dat de lijst Het is een wijdverbreid misverstand te menen dat pas in

van mensen uit de kring van de VU, die door of tengevol- de laatste jaren mondiaal werk zou zijn gedaan Wel is

ge van oorlogshandehngen omkwamen, 87 namen bevat mondiale belangstelling, en volstrekt met alleen m de

Maar de velen die het leven mochten behouden ondanks kring van de Vereniging en de VU, na de laatste oorlog

gevaarlijk verzetswerk, zoals de directrice van het hospi- sterk toegenomen, maar de aanzet daartoe was al tiental-

tium mevrouw H B van der Linden en de professoren len jaren eerder waarneembaar Abraham Kuyper was

Coops, Van der Horst, Oranje, V H Rutgers en Wate- geen man om zich binnen enge vaderlandse grenzen te

nnk, dienden in die donkere dagen het nationaal belang laten vangen en het Calvinisme was geen nederlandse

evenzeer, misschien niet meer of minder dan vele, vele aangelegenheid In 1898 maakt Kuyper een succesvolle

anderen wier namen nergens geboekstaafd zijn „veroveringstocht" naar Amerika en ook door engelse en

Waar het gevaar niet denkbeeldig is dat partijbelang — en duitse vertalingen van zijn werken trad hij buiten de

dan met name dat van de A R P — verward wordt met landsgrenzen Wel was de wereld die de VU bereikte nog

nationaal belang, wijzen we op de persoon van de mi- beperkt, voor gebieden die in onze tijd sterk in de belang-

nister-president Gerbrandy Toen hij in 1939 als minister stelling staan als Zuid-Amerika, Afrika of India was, als

toetrad tot het kabinet-De Geer na het mislukken van het overigens in heel West-Europa, interesse zonder eigenbe-

kabinet-Colijn, werd hem dat in eigen a r VU-krmg niet lang uitzondering Voor de Vereniging en de VU lagen

111

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen