Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 381

woordigden echter samen slechts één fase. De oorspronkelijk beoogde tweede fase voor

een beperkt aantal studenten kwam er helemaal niet, tenzij als beroepsopleiding.''' Geld

gaf de minister ook niet voor die voortgezette studie,''^ behalve voor aanstaande leraren,

artsen en tandartsen. Maar daar kon niet ieder naar eigen believen aan meedoen. 'Voor

dure opleidingen, zoals geneeskunde en tandheelkunde,' meende Brinkman in 1983, 'zal

er wel een capaciteitsregulering komen, door politieke sturing verbonden aan de be-

kostiging.''73 In gewone taal uitgedrukt: een numerus fixus. Die kwam er in 1984 weer,

nu met een beroep op de te verwachten arbeidsmarkt.''"^ Het ministerie kondigde toen

meteen aan dat er in de toekomst nog minder studenten zouden worden toegelaten.'75

Zo werd het later ontstane tekort aan huisartsen van jaar tot jaar voorbereid. Hoger

onderwijs was nu eenmaal een vaste bezuinigingspost.

Wie wel mocht studeren moest zijn opleiding afronden in minder tijd. Dan zou het

des te belangrijker zijn dat hij goed beslagen ten ijs verscheen. Het vwo veranderde ech-

ter niet. De Argentijnse Ana Sebastian, docente Spaans aan de Vrije Universiteit, kon

goed met haar leerlingen overweg, 'maar als ik merk hoe onwetend studenten hier soms

zijn, schrik ik me dood! Ik doceer nu zes jaar in Nederland, en het lijkt er op dat de stu-

denten hier elk jaar minder weten.' ''^ Ze kreeg gelijk van de vier landelijke commissies,

die in 1988 proefvisitaties uitvoerden bij psychologie, natuurkunde, geschiedenis en

werktuigbouwkunde. Voor al deze vakken luidde de conclusie, dat studievertraging en

uitval meestal te herleiden waren tot onvoldoende voorkennis.''' Sindsdien is het vwo

wel veranderd, maar niet in een door het hoger onderwijs gewenste richting. De kennis-

achterstand is groter geworden.''^

Dat stelde dus hoge eisen aan de docenten. Maar daar gold al de leus die aan de uni-

versiteiten een steeds vertrouwder klank zou krijgen: doe meer met minder. In 1980 wa-

ren voor de wetenschappeHjke staf 3050 arbeidsplaatsen beschikbaar. In 1989 was dat

aantal gedaald tot 2663. De instroom van nieuwe studenten kwam in 1980 uit op 2306.

Maar dat getal steeg in die negen jaar juist tot 3025 studiestarters.''? Er waren stafleden

die het aankonden. Toen de hoogleraar anatomie F. van Paassen kwam te overlijden,

plaatsten de studenten van de medische propedeuse een advertentie in de krant, als ge-

tuigenis van hun waardering voor een uitstekend docent.'*' Er waren er ook, die vooral

voor het onderwijs aan beginners terugvielen op hun routine, gedreven door de zucht tot

zelfljehoud, al lieten studenten zich over dit natuurlijke gevolg van taakverzwaring in wat

kritischer bewoordingen uit.'^' Ze konden zich troosten met de conclusie van een expert

als Drenth, die door onderzoek bewezen achtte dat slecht onderwijs geen ernstige gevol-

gen met zich meebracht. De ervaring had juist geleerd dat de student bij goed onderwijs

zijn inspanningen voor dat vak verminderde, zodat zijn kans van slagen juist zou dalen. '^^

De ruimte voor verbeteringen was trouwens beperkt. Bij studierichtingen met grote toe-

loop zoals rechten of economie was er voor de beginfase geen alternatief voor het massa-

le hoorcollege.'**3 In de medische faculteit werd het klinisch onderwijs in twee zalen tege-

lijk gegeven, waarbij de ene groep zich met het beeldscherm moest behelpen.'^"*

PRIVATISERING VAN GELOOF 1980-2005 377

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen