Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 30

ontmoeten over wie zo eenstemmig met respect en sympathie wordt gesproken.

Slechts Idenburg komt hem nabij, alleen betreurde men het in hem dan toch wel eens

dat hij zo onbeweeglijk conservatief was in zijn denken. Ook Hovy behoorde tot de be-

houdende richting, maar kon in alles en iedereen het goede ontdekken. Toen in 1914 de

Eerste Wereldoorlog uitbrak, kwam het liberale kabinet-Cort van der Linden voor een

zware taak te staan, waarvan het zich voorbeeldig heeft gekweten. Dat vond ook Hovy,

en hij verklaarde dat op zijn manier. 'Al wat men merkt van de daden der regeering,'

schreef hij Idenburg^', 'geeft wel blijk, dat God haar wijsheid en bedachtzaamheid

schenkt. Moge zij den Vader der Lichten ook als den Gever van die gaven erkennen.'

Dat is echt Hovy. Hij kon wijs beleid prijzen waar hij het meende op te merken, en zag

nooit een andere bron waaruit alle schijnbaar menselijke wijsheid ontsproot dan de gena-

de Gods. Op hem was het psalmwoord van toepassing, schreef ds. T. Ferwerda bij zijn

overlijdend^, 'ik ben een vriend van allen die U vrezen'. Stand of confessie maakte geen

verschil. 'Het is zoo heerlijk wanneer Gods kinderen elkaar ontmoeten,' schreef hij eens

aan Idenburg, 'dat men zich zoo één mag voelen in Hem, en men gevoelen mag eenzelf-

de taal te spreken.'^? Bij Hovy in de brouwerij begon het werk elke morgen met bijbel-

lezing en gebed. Op christelijke feestdagen stond de arbeid zoveel mogelijk stil, maar ie-

der kreeg wel loon uitbetaald.'*" Als ds. N.A. de Gaay Fortman in zijn wijk werklozen

aantrof, deed hij graag een beroep op Hovy's geweten, en meestal vond hij gehoor.'*' Na

het gedwongen ontslag van Lohman legde hij in 1895 zijn bestuursfunctie neer. Maar tot

zijn overlijden in 1915 aarzelde hij nooit zijn beurs voor de Vrije Universiteit te openen.

Z.W. Sneller zei eens dat echt gereformeerd leven drie kenmerken moest vertonen:

dogmatische belijndheid, piëtistische vroomheid en een eigen levensstijl.-*^ De dogma-

tiek en de strenge zeden zijn gewoonlijk het gemakkelijkst herkenbaar geweest. Echte

vroomheid als bij Hovy is schaarser, en daarom werd ze des te meer gewaardeerd. Dat

was de hoogste lof die men in vu-kringen wist te geven: kinderlijke vroomheid, kinder-

lijk geloof'*^ Daarin moest de echtheid van die dogmatische belijndheid blijken. De Vrije

Universiteit wilde 'helden in het strijdperk der wetenschappen' kweken, had Kuyper

gezegd. Maar zouden die de wereld veranderen? C S . Lewis heeft zichzelf intellectueel

overtuigd dat hij christen moest worden. Tegen wil en dank bezweek hij voor de argu-

menten. Zo zijn er altijd uitzonderingen die de regel bevestigen. Voor verreweg de

meesten is bekering echter geen zaak van denken en redeneren. Fabius noemde in zijn

rectorale oratie van 1886 kinderlijk geloof voorwaarde voor ware wetenschap."t^ Dat was

wat de Vrije Universiteit bij haar oprichting beoogde, en daarom vond zij haar beste re-

presentant in de bierbrouwer Hovy, die nooit van zijn bijbel scheidde.

Dat was ook daarom belangrijk, omdat de Vrije Universiteit vanaf de oprichting steun

zocht in alle kringen van de maatschappij. Zo werd immers ook het lager onderwijs be-

kostigd, dat toen nog geheel betaald moest worden uit vrijwillige bijdragen. Een belang-

rijk verschil was er natuurlijk wel. De noodzaak van goed lager onderwijs was duidelijk

voor ieder die kinderen grootbracht. Maar zij die Kuyper steunden in de schoolstrijd

26 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen