Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 165

houdingen. Gerbrandy werd in 1937 benoemd tot voorzitter van de Radioraad, een po-

litiek niet oninteressante functie in het tijdperk van de verzuiling. Directeur Schouten

erkende dan ook dat het hem als antirevolutionair aan het hart ging als de voorzittersha-

mer in andere handen kwam. Maar als directeur achtte hij het onjuist dat een hoogleraar

tijdrovende nevenbetrekkingen vervulde.^5 Gerbrandy weigerde zich te schikken. De

ervaring in de raad kwam zijn werk als hoogleraar zeer ten goede, en het ging om een on-

bezoldigde functie, waarvoor hij alleen vacatiegeld ontving. Maar toen bleek dat de raad

in het afgelopen jaar 69 maal vergaderd had, stelde men hem voor de keus: bedanken als

voorzitter, of zijn hoogleraarschap omzetten in een extraordinariaat.^"^ Het conflict

kwam tot een onverwacht einde toen Gerbrandy in 1939 de portefeuille van Justitie aan-

vaardde in het door jhr. D.J. de Geer gevormde kabinet. Toen Kuyper minister werd,

hadden directeuren hem non-activiteitsverlof verleend, zoals dat later ook aan Zijlstra

vergund is. Gerbrandy kreeg het niet. Hem antwoordden directeuren, 'dat het belang

der Vrije Universiteit zich verzet tegen voldoening aan zijn verzoek'. Hij heeft zich

tevreden moeten stellen met eervol ontslag.^7 Hij deed het ongaarne. Aan zijn colle-

gajuristen schreef hij dat hij voor het ministerschap zou hebben bedankt als hij geen

ongenoegen had gehad met directeuren.^"^ Zo zou een prestigeconflict aan een kleine

universiteit de loop van de Nederlandse geschiedenis beslissend beïnvloeden.

LITTERATUREN EN HISTORICI

De faculteit der letteren en wijsbegeerte, nooit rijk aan studenten, beschikte dankzij haar

gevarieerde onderwijsaanbod wel over de meeste leerstoelen. Pedagogiek en filosofie

verdienen in ons overzicht echter een aparte plaats. We beperken ons daarom hier tot

letteren en geschiedenis. Over de historici is niet veel te melden. Ze gingen op de be-

proefde wijze voort, waarbij vooral Van Schelven zich onderscheidde met zijn gezag-

hebbende biografie van Willem van Oranje. Tegelijk gaven zijn politieke opvattingen

aanleiding tot zorg. De Vrije Universiteit was evenmin politiek antirevolutionair als ker-

kelijk gereformeerd, maar de praktijk was strenger dan de theorie. Toen directeuren in

1935 vernamen dat Van Schelven zijn lidmaatschap van de partij had opgezegd, onder-

stelden zij dat dit feit 'waarschijnlijk ook het college van curatoren belang zal inboeze-

men'.^''^ Die moesten er immers op toezien of de docenten wel trouw waren aan de gere-

formeerde beginselen. De bijzondere subsidie voor zijn onderzoek betreffende de

geschiedenis van het calvinisme werd voorlopig ingetrokken.^'" Van Schelven legde uit

dat hij zich kon verenigen met het antirevolutionaire beginselprogram, maar niet met de

wijze waarop De Standaard schreef over vooraanstaande partijgenoten. Curatoren

meenden toen dat zijn onderzoek subsidiabel bleef ^" De notulen melden niet of er bij

die gelegenheid gesproken is over Van Schelvens eerder gebleken sympathie voor het

fascisme.^'^

Een ander zorgenkind was men toen al kwijt. Pos besloot in 1932 over te stappen naar

CHRISTELIJKE WETENSCHAP 1926-1955 161

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen