Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 66

Kuyper was benaderd. Op diens verzoek was hij kort vóór Seinpost lid van de Vereeni-

ging geworden, zodat hij in de commissie benoembaar zou zijn.3^"*

Lohman vertrouwde Bavinck, en daar is nooit verandering in gekomen.^^5 Hem zal

dan ook wel onbekend zijn gebleven dat Bavinck in zijn hoedanigheid van voorzitter

Kuyper steeds op de hoogte hield. Hij legde zelfs zijn conclusie vooraf ter goedkeuring

aan Kuyper voor. Hij wilde de jaarvergadering per motie laten uitspreken, 'dat de gere-

formeerde beginselen van artikel 2 in het onderwijs van prof. Lohman niet tot hun recht

kunnen komen. Oordeelt gij dit te kras.' Zoo ja, schrijf me dan nog even uwe meening.'^^^

Bavinck kon gerust zijn. Kuyper ging akkoord, en de vergadering aanvaardde de motie,

nadat Bavinck haar op de consequenties had gewezen. 'Als de conclusie der commissie

door de vergadering wordt aangenomen, en de heer Lohman verlaat daarom de Vrije

Universiteit, dan kan spreker daarin niet anders zien dan een rechtvaardiging van de

conclusie der commissie.'3-^7 Lohman maakte het de besturende colleges niet moeilijk.

Hij vroeg en kreeg ontslag.^^^ Zijn zoon was hem al voorgegaan^^', door een betrekking

te aanvaarden bij de rechterlijke macht. Hij zou daar opklimmen tot president van de

Hoge Raad.

De affaire-Lohman maakte nog twee slachtoffers. Van Beeck Calkoen trad terug als

curator, Hovy als directeur. Hovy was zijdelings bij de zaak betrokken, want W.H. Loh-

man was met een van zijn dochters getrouwd. Familierelaties zouden aan de Vrije Uni-

versiteit nog lang een onweegbare invloed houden op benoemingen en andere persoon-

lijke beslissingen. Wat echter voor Hovy de doorslag gaf was de ontdekking dat Kuyper

en Rutgers achter de schermen de hele actie geleid hadden.33o Hun optreden veroordeel-

de hij als krenkend, tergend en onbroederlijk. Maar hoezeer deze mannen nu des te meer

in het geslonken gezelschap de belichaming vormden van de Vrije Universiteit, Hovy's

liefde voor het oude ideaal werd er niet minder om. 'Aftredend als directeur blijf ik toch

met hart en ziel voorstander der Vrije Universiteit.'33' Die woorden heeft hij in alle op-

zichten waargemaakt. De andere directeuren hadden geen moeite met het verlies van

Lohman. Paulus moest op zijn eerste zendingsreis vanaf Perge het gezelschap van Jo-

hannes Marcus missen, schreef Seefat in het jaarverslag.332 Niet omdat Marcus geen

christen was en uit een ander beginsel leefde. Maar daar in Perge zag hij ertegen op on-

verbiddelijk dat beginsel te handhaven, en zo kwam het dat hij niet meeging tot het werk.

Fabius moest nu dat werk in de juridische faculteit weer alleen doen. Enkele jaren later

schreef hij wel zijn studenten een nieuw, pas verschenen handboek over het staatsrecht

voor. Het was Onze Constitutie, van A.F. de Savornin Lohman.333

DE GEREFORMEERDE BEGINSELEN

Over de redenen van Lohmans ontslag hoeft geen misverstand te bestaan. Hij moest weg

omdat hij in de politiek met Kuyper van mening verschilde. Wie hij was had men altijd

geweten, al vanaf zijn benoeming tot curator: hij wilde geen verschil maken tussen

62 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen