Revue 2003 - pagina 27

der Geneeskunde/vu medisch centrum

Zoete dendrieten doen meer dan alleen plakken Virussen en bacteriën die ons lichaam binnendringen, worden vrijwel altijd onschadelijk gemaakt door ons afweersysteem. Infectieziekten worden expliciet wanneer de afweer faalt. Maar hoe weet het afweersysteem dat bepaalde organismen gevaarlijk zijn? Anneke Engering heeft aanwijzingen dat indringers voor een deel herkend worden aan de suikers op hun celmembraan. Een nieuwe kijk op een oud probleem. Engering onderzoekt signaaleigenschappen van suikerbindende eiwitten op de poortwachters van ons immuunsysteem. Stel, je hebt je gesneden en er komen bacteriën in de wond. Met wat pech gaat zo'n wond ontsteken. Met geluk wordt de aanwezigheid van de bacteriën (de vijand) opgemerkt door verkenners. Dit zijn dendritische cellen. Zij snijden de binnendringer in stukken en transporteren ze naar klieren, waar hele bataljons T-lymfocyten liggen te wachten. Aan de hand van de stukken binnendringer weten ze waar ze op zoek moeten gaan naar welke vijand. De T-celien komen ter plaatse en vallen aan. Dat klinkt als een prachtige krijgsmacht, maar die metafoor is simplis-

De faculteiten

tisch. Want hoe weet een T-cel precies waar hij moet zijn? En hoe weet een dendritische cel wat gevaarlijk is en wat niet? Waarom wordt het ene virus met succes geëlimineerd en het andere niet? Bij aids bijvoorbeeld maken de dendritische cellen de fout om het virus niet eerst in stukken te snijden, zodat het in z'n geheel naar de T-cellen wordt gebracht, waar het juist de T-cellen gebruikt om zich voort te planten. Engering: "Dendritische cellen zijn een belangrijke rader in het afweersysteem, en daar ligt mijn primaire interesse. Tijdens mijn postdocperiode heb ik daarom zelf een probleem bij de hand genomen dat met dendrieten te maken heeft: hoe herkennen deze cellen indringers?" Uithangbord Engering schreef een onderzoeksvoorstel voor een postdocpositie en werd door NWO beloond met een Venibeurs, die wordt toegekend aan - zo luidt de formulering van NWO "excellente onderzoekers, behorend tot de beste tien tot twintig procent van hun populatie." Tot nu toe wordt aangenomen dat dendrieten met hun

tentakels de omgeving aftasten en indringers herkennen aan lichaamsvreemde eiwitten. Eiwitten worden aangemaakt op basis van genetisch materiaal, en vreemde eiwitten zijn daardoor een goed signaal voor een indringer. Volgens de gangbare theorie bindt een dendriet de vreemdeling aan zich met suikerbindende eiwitten, die in het celmembraan steken en als een soort uithangbord aan de tentakels vastzitten. Maar Engering dicht de suikerreceptoren een belangrijkere

••ES

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen