Studentenalmanak 1928 - pagina 142

132 H E T V E R S T A A N V A N H E T MILIEU

expres behoeft nog eens weer gezegd te worden, dat hier

gedacht wordt aan een onderscdieidenheid van milieu-type

bij werkelijke eenheid aan belijdenis.) En er ligt onge-

twijfeld een statige prikkel tot zelfcorrectie in de gedachte,

dat we steeds weer ons om licht hebben te wenden óók tot

het andere milieu, welk het onze ook zij. Of dat is hct

universitaire of het politieke, het „eenvoudig-ongeleerden

milieu", of het milieu van de dorps aritocratie, steeds zal

de eenheid der waarheid worden beleefd slechts daar, waar

over en weer het milieu verstaan wordt.

Hierbij mag nimmer de fout gemaakt worden waarin

speciaal ongeletterden dikwijls vervallen; een fout in-

tusschen, waarvan ook menschen met meer denk-eruditie

zich niet alle kunnen vrij pleiten. Het is dit dat men de

houding van het ändere milieu eenvoudig exagetiseert met

gegevens en op gronden ontleend aan het eigen milieu-

Natuurlijk past een dus verkregen verklaring niet op de

werkelijke feiten. Maar dat is dan ook alles behalve ,,ver-

staan" van het milieu.

Daartoe is noodig een inleven in de houdingen van het

milieu. Wij moeten, zij 't dan ook, dat we ze allerminst

als onze eigene erkennen, toch die andere houdingen kun-

nen nabeleven; we moeten ons volkomen in die andere sen-

timenten kunnen invoelen. Zoolang dat niet mogelijk is,

blijft niet alleen de onbillijkheid in het oordeel — 't zij het

te gunstig, 't zij 't te ongunstig uitvalt — maar is er boven-

dien geen werkelijk contact, omdat er dan nog steeds een

onderbewuste ,,contra-stelling" tusschen dat andere milieu

en ons, over en weer, is.

Dat dit alles beteekent, dat het wetenschappelijk oordeel

over „het andere" en over het doen van „den ander" uit

de historie, zoowel als de uitspraak in het dagelijksch leven

over strekkingen en doeleinden van anderen, uit ander

milieu, een dubbele voorzichtigheid vraagt, zal duidelijk zijn.

Is in 't algemeen bij het ,,zich verjplaatsen" in eens

anders houding, dikwijls het bestijgen van een voor ons

vreemd bergpad eisch, een pad, waar we allerlei versper-

ringen en stremmingen zien, die we in ons eigen leven

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen