Vrije Universiteitsblad 1947 - pagina 93

rekening gehouden. Men heeft begrepen, dat deze hulpkrachten niet verwaarloosd mochten worden. De busjesactie, daaruit ontstaan, heeft reeds bewijzen in steen geleverd van haar grote activiteit en ook nu heeft ze grootse plannen. Voor de hedendaagse Geref. vrouw heeft de V.U. belangrijk werk te doen, en het is' altijd de eer en het voorrecht van het Geref. volksdeel geweest, dat het nagenoeg geheel uit eigen middelen erai Universiteit heeft onderhouden. Intuïtief heeft dat volk aan het eind der vorige eeuw begrepen, dat Kuypers greep, een eigen Universiteit te stichten, een daad ran geloof was. Daardoor kon het Calvinisme worden behoed voor verdorring, het kon opbloeien en het terrein der wetenschap bezien vanuit het standpunt der H. Schrift. Zodra de Reformatie in de 16e eeuw begon door te werken, zag Calvijn reeds met zijn scherp oog het ontzaglijk gewicht ervan in, dat ook de wetenschap uit de Roomse banen in de Gereformeerde moest worden geleid. Immers de mannen van wetenschap en cultuur zijn immer de leiders en de bouvyers geweest van het volksleven en daarom vocht Calvijn, zodra hij zich op vasten grond in Geneve gevoelde, ervoor, om een hogeschool te stichten, die, vooral predikanten op moest leiden, om het werk der Reformatie te funderen en voort te zetten. De Roomse Kerk had toentertijd reeds^ evenals nu, al beslag gelegd op wetenschap en kunst, de Roomse Kerk overkoepelde in den Reformatorischen tijd het ganse leven in al zijn vertakkingen, zij was reeds toentertijd*er van doordrongen, dat er geen erf op het wereldterrein mocht zijn, dat de Kerk mocht verwaarlozen of braak mocht laten liggen en waarvan Calvijn het grootste belang inzag, dat ook de Reformatie haar taak had in het ganse wereldleven. Het gevleugelde woord van Dr Kuyper later: 'Er is geen erf op den wereldakker, waarvan Christus niet zegt: het is Mijn' voelde de Geneefse geleerde intensief aan, daarom zijn levensstrijd om wetenschap en kunst in Reformatorische lijn te richten. Dat Calvinistisch beginsel is helaas in den loop der jaren verdonkerd, het is verwaarloosd, alsof Kerk en Wetenschap en Kunst niet met elkander het ganse leven omvatten. Helaas is reeds zeer spoedig na de Reformatie het standpunt van Calvijn verlaten. Gelukkig hebben onze voorouders ingezien, van welk een uitnemend belang hoger onderwijs voor een beschaafd volk moet zijn. Nog midden in de grootse worsteling met Spanje, toen de uiteindelijke overwinning nog lang niet in het zicht was, werd Leiden als beloning voor zijn standvastig verzet met een universiteit verrijkt. Nauwelijks was de stad ontzet, of haar viel de eer te beurt de eerste Ned. Hogeschool te mogen herbergen. Menig Nederlander zal toen gedacht hebben of dit nu wel het dringendst nodige was. Had men nifet meer aan soldaten, aan vechtmateriaal, dan aan een school? Was op dat ogenblik de vuist niet reëler dan het verstand? De uitkomst bewees, dat Prins Willem goed l^d gezien. En zoals alles in dien tijd, werd ook deze school op Refor-

matorischen leest geschoeid. Onder de eerste professoren der Leidse Universiteit nam o.a. Gomarus, de welbekende verdediger der Geref. beginselen tijdens het lï-jarig bestand, een vooraanstaande plaats in. Helaas is Hollands oudste universiteit van haar grondbeginsel afgeweken en nam humanisme de plaats in van de principiën geworteld in het Woord van God. Maar nu de vorige eeuw! In de tachtiger jaren! Het Calvinisme was in Nederland weer gaan herleven. Bilderdijk en Groen, mannen van groot formaat, hadden opnieuw leven ingeblazen aan het Calvinistisch ideaal. Het was meer een theologisch dan een wetenschappelijk opwaken. Maar het was noodzakelijk, dat niet alleen de theologie op principiëlen grondslag zou worden geschoeid, neen alle takken van wetenschap moesten hun uitgangspimt hebben uit de Heilige Schrift, onderwezen en geleid door mannen, die zelf de Geref. beginselen van harte waren toegedaan. De Rijks-universiteiten boden in deze geen enkele waarborg. Met het opw^en van het Reveil, begeerde men een vrije school voor het jonge kind, maar dan moest ook een Vrije Universiteit verrijzen voor den opgroeienden jongeman, sinds kort ook voor de jonge vrouw, die het pad der wetenschap zou eifenen in denzelfden geest als gezin en Kerk bedoelden. Ik behoef U niet te schetsen met hoeveel tegenslag, met hoeveel offers de Christelijke lagere school verrees, maar om de systematische ontkerstening van Nederland tegen te gaan durfde men in geloof alleen te strijden voor een eigen Universiteit. Een kind des geloofs zou men de V.U. kunnen noemen, maar ook een kind van moeite en zorg, van strijd en gebed. Nu meer nog dan ooit. Ook wij vrouwen, wdllen ons aandeel in deze zorgen dragen. Niet alleen daarin, dat reeds één van onze sexe Dr. v. d. Molen, achter de katheder heeft plaats genomen, of dat «zoveel onzer jongeren op de collegebanken zitten. Er is heel wat meer te doen. De V.U. moet kunnen blijven leven. Voor haar moeten de beurzen open en dat zal alleen kunnen als* de harten geopend zijn. En het is zo jammer, dat vele harten nog gesloten zijn, dat veler oor doof is. Een Chr. lagere school is voor alle Gereformeerden een voldongen feit. Een Chr. Middelbare school: men gevoelt, dat men de jongelui in hun moeilijke puberteitsjaren moet houden onder de beademing van Gods Woord. Een Chr. Universiteit, dat is voor velen nog een gesloten boek. Het H.O. ligt zó ver buiten hun gezichtskring, dat ze het amper bij het Geref. leven weten. Uit hun geslacht zal wel nooit iemand de collegebank bezetten ,\ d^t H.O. moet dan maar betaald worden door vrie ervan genieten. Velen vinden het H.O. zelfs te ver gegrepen. Laat de Kerk zich maar in de laagte houden, laat ze zich maar toeleggen op het eenvoudige volk alleen. Geref. H.O., het is voor vele intellectuelen, voor vele zakenmensen zelfs onnodig. Getuige het aantal Geref. studenten, dat ingeschreven staat bij de Rijks Universiteiten. Ouders, Geref. ouders, die voor de wetenschappelijke vorming hunner 1841

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen