Vrije Universiteitsblad 1968 - pagina 129

bij haar geboorte blijk gaf. Dit vraagt ook dat zij ten aanzien van de vragen en de noden van deze tijd een even duidelijk begrip en verantwoordelijk-

Prof. dr. G. 1. Sizoo tijdens het uitspreken van zijn rede.

heidsbesef aan de dag legt als haar stichters dit hebben gedaan ten aanzien van hun tijd. Dat het — sprekend in wijdere zin en dus doelend op de totale wereldsituatie onderkennen

met alle daaraan

staatkundige,

te

maatschappelijke,

technische, geestelijke en religieuze aspecten

—

gerechtvaardigd is — het tijdsbestand rond 1968 in vergelijking met dat rond 1878 — te gewagen van een ,,andere t i j d " , behoeft wel geen nadere motivering.

vorm dan ook, een beginsel; het beginsel van de

Dat deze uitspraak ook van toepassing is op het

vrijheid.

gezichtsveld, dat vanuit de doelstelling van onze

Bovenal het historisch beginsel van den Christus

Het

beginsel

van

het

burger-initiatief.

Vereniging w o r d t bestreken, blijkt wel zeer duide-

Gods: zonder Mij kunt gij, ook op het erf

lijk uit de circulaire, die op 5 december 1878 w e r d

wetenschappen, niets doen.

der

uitgezonden aan ,,dè Gereformeerden in den land e " met het oogmerk hen ,,tot medewerking aan zoo grootsche taak" op te roepen. Dat niet alleen de 8 ondertekenaars van dit stuk, maar

ook

de

ruim 40 predikanten en ouderlingen, die het van hun verklaring van volkomen

instemming

deden

vergezeld gaan, leden waren van de Ned. Hervormde Kerk, herinnert reeds aan de breuk die sindsdien in het kerkelijk leven van Nederland w e r d geslagen en die heeft

geleid

tot

een

aanzienlijke

versmalling van de basis, die onze Vereniging in het reformatorische volksdeel heeft. Wat de inhoud van de circulaire betreft, moet geconstateerd worden dat de daarin gegeven argumentatie voor de doelstelling van

onze

Vereni-

ging vrijwel geheel door de toenmalige kerkelijke

Na 90 jaar heeft het beginsel van de vrijheid en van het burgerinitiatief

ten aanzien van de

uni-

versiteitsstichting niet alleen in de wet op het wetenschappelijk onderwijs volledige erkenning

ge-

vonden, het is zelfs met het principe van de financiële gelijkstelling van openbare en bijzondere instellingen voor dit onderwijs bekroond. Wanneer soms zo gemakkelijk gezegd wordt, dat deze tijd geen reden meer zou bieden voor de oprichting van een vereniging en een universiteit als de onze, dan gaat dit in elk geval voorbij aan de grote betekenis die in zulk een oprichting gelegen zou zijn als uiting van gezonde volkskracht in een democratische samenleving.

en politieke verhoudingen in ons land w e r d be-

De meest fundamentele

paald. De zeer grondige wijzigingen die deze ver-

doestelling van onze Vereniging ligt uiteraard in

rechtvaardiging

van

de

houdingen in de achterliggende 90 jaar hebben on-

het derde door Kuyper aangevoerde beginsel, waar-

op

in hij refereert aan Christus'woord tot zijn disci-

het heden niet van toepassing kan w o r d e n geacht.

pelen: ,,Zonder Mij kunt gij niets d o e n " . De toe-

dergaan, brengt mede dat deze argumentatie

Met de erkenning van dit feit schaar ik mij ech-

passing van dit w o o r d in het kader van de recht-

ter geenszins aan de zijde dergenen, die van me-

vaardiging van de oprichting van een universiteit,

ning zijn, dat door de wijziging der omstandighe-

houdt de belijdenis van Christus' Koningschap over

den aan de doelstelling van onze Vereniging alle

het gehele menselijk leven in. Het is de erken-

of althans de voornaamste grond is ontvallen.

ning van de opdracht deze belijdenis ook in de

Want deze doelstelling moge onder tijd- en plaats-

wetenschapsbeoefening

gebonden omstandigheden zijn geconcipieerd

Het is de aanvaarding van het Evangelie van Je-

onder

de druk daarvan

zijn

gerealiseerd,

en haar

grondgedachte is van fundamentele en universele

tot

gelding

te

brengen.

zus Christus als grondslag voor alle denken

en

handelen, zowel bij de ontplooiing van de kennisrelatie tussen de geschapen mens en de gescha-

aard.

pen wereld als bij het zich kwijten van de verant-

* **

woordelijkheid met de verworven kennis de men-

De meest geconcentreerde en ondubbelzinnige for-

selijke samenleving te dienen.

mulering van deze grondgedachte is naar mijn ge-

Er valt ook voor wat betreft dit grondbeginsel der

voelen door Kuyper gegeven, in zijn apologie voor

Vrije Universiteit ongetwijfeld verschil op te mer-

de oprichting van de Vrije Universiteit, die hij on-

ken tussen het heden en het verleden.

der de titel ,,Strikt G e n o m e n " in antwoord op de

Functioneerde

door dr. Bronsveld geleverde bestrijding van het

een basis voor de strijd om in een overwegend

recht van universiteitsstichting, anders dan

anders

door

het voor

denkende

vroegere

nationale

samenleving

als meer

de staat of de kerk, het licht deed zien. Hij vat

plaats voor

deze apologie tenslotte als volgt samen:

verwerven, voor de huidige generatie, die van de-

,,Maar wij vertegenwoordigen, in hoe

gebrekkige

de christelijke

generaties

geloofsovertuiging

te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen