VU Magazine 1972 - pagina 29

promotie ging hier overigens wel door.

Meningsverschillen

de dekaan van de faculteit, waarin de promotie plaatsvindt. Deze let, naar verluidt, alléén op de vraag of de promovendus mogelijk plagiaat heeft gepleegd bij het samenstellen van zijn proefschrift. Door deze gang van zaken komt het dan ook vrijwel niet meer voor dat een promovendus tijdens de promotieplechtigheid afgaat. Een aantal jaren geleden schijnt er aan de Gemeente Universiteit van Amsterdam iemand niet gepromoveerd te zijn, doordat een opponent staande de vergadering met bewijzen van gepleegd plagiaat aan kwam dragen. Zo'n geval behoort echter tot de hoge uitzonderingen. Wat ook tot de hoge uitzonderingen behoort, is dat iemand op één dag op twee proefschriften promoveert. Dit was o.a. het geval met Groen van Prinsterer, die op 17 december 1823 doctor in de rechten en in de letteren werd. En in 1950 promoveerde de latere VU-hoogleraar prof. Stolk op één dag tot doctor in de biologie en in de medicijnen.

Deze twee voorvallen duiden al enigszins aan, dat over het nut van de traditie bij de promotieplechtigheid kennelijk verschillend wordt gedacht. De promotie is de laatste jaren binnen de universiteiten weer in discussie geraakt. Talloze commissies hebben zich beraden op de procedures bij het promoveren, en even talrijk zijn de verschillende oplossingen die voor de problemen worden gegeven. De vraag of promoveren op zichzelf nog wel een nuttige bezigheid is, wordt echter buiten beschouwing gelaten. Er heerst een zekere unanimiteit voor wat betreft het handhaven van de promotie en het proefschriftschrijven. Vroeger Is daar wel eens anders over gedacht. Getuige de laatste stelling bij het proefschrift van de heer N. P. Zijderlaan, die in 1910 aan de VU promoveerde. De stelling luidde: 'Het verdient afkeuring, dat ter verkrijging van den doctoralen graad het schrijven van een proefschrift verplicht is gesteld.' Zo ver gaat men tegenwoordig niet, uitgezonderd dan prof. Heyn, die onlangs nog pleitte voor afschaffing van het proefschrift en de stellingen.

Details Men beperkt zich meer tot detailveranderingen, tot b.v. de vraag of stellingen bij een proefschrift gehandhaafd dienen te blijven of afgeschaft moeten worden. Zo pleitte de rector-magnificus mr. De Gaay Fortman in 1963 voor het afschaffen van

de stellingen. Hij verwees daarbij naar '. . . de geestige beschouwingen van de journalist Flex' in Trouw, 'welke een overtuigend bewijs zijn', dat de stellingen 'niet een wetenschappelijke, doch een folkloristische functie vervullen'. De rector voegde eraan toe: 'Als promovendus en als promotor weet ik maar al te goed, dat het maken van stellingen een nodeloze last voor de promovendus én voor zijn vrienden en verwanten betekent, zonder dat daar wetenschappelijk nut van enige betekenis tegenover staat.' De meer diepgaande vraag naar de zin van de promotie überhaupt willen we hier echter wél aan de orde stellen. Daarom eerst wat feitelijke gegevens.

Handhaven De plichtplegingen rond de promotie hebben zich zo eeuwenlang weten te handhaven in het bolwerk van de vooruitgang, dat de universiteiten toch behoren te zijn. Geheel zonder moeilijkheden ging dat toch niet. Soms moesten er vragen in de Tweede Kamer aan te pas komen, zoals in 1969, toen mej. Barendregt aan minister Veringa vroeg of de weigering van de rector-magni^'cus van de Leidse Universiteit om de promotieplechtigheid te openen, als de promovendus niet in rok zou verschijnen, °P reglementen of op traditie berustte, en °f de minister niet kon zorgen dat een ieder "^ die kleding mocht verschijnen die hij '"enste. En onlangs nog weigerde aan de vU een paranimf in rok te verschijnen. De 27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen