VU Magazine 1975 - pagina 476

1 ^ magazine 34

dat Vorster, met steun van zijn kabinet en van de gevestigde oppositie de kant van liberalisatie op wil. Zo begint het détente-theater. Normalisering van de betrekkingen met z wart-Afrika staat voor de deur.

Binneiandse détente?

(uit: Beeld van 29 april 1975) justitie, Kruger, weigerde een oordeel uit te spreken over het gedrag van de betrokken agenten. ,,Over he! algemeen voldoet onze politie aan gelijke, zo niet hogere normen dan die in andere landen. Onze normen liggen zeer hoog".

Verdediging In Zuid-Afrika worden in iedere stad, ieder dorp verdere maatregelen genomen voor de burgerlijke verdediging. Er worden lezingen gehouden over het onderwerp: wat moeten we doen als de ramp losbreekt. De blanken bereiden zich onopvallend voor op een opstand. Een rijke boer, vlakbij de grens bouwt een fort van vijf verdiepingen met een bomvrije kelder die, volgens hem, een atoomaanval kan doorstaan. De radio zendt een forum uit, waarin wordt gezegd dat huisvrouwen in staat moeten zijn zichzelf op ieder moment te verdedigen. Volgens berichten wordt aan schoolkinderen geleerd hoe ze met vuurwapens moeten omgaan. Die Vaderland doet een poging door te dringen tot het burgelijk-verdedigingssysteem van Johannesburg en meldt erover, dat ze 100 procent geheim, veilig en waterdicht is. „ We staan klaar", zeggen de generaals ,,we kunnen overal onverwacht toeslaan". Het sabel-gerinkel klinkt echter niet al te luid.

Terreur De Sunday Times en de Pretoria News maken melding van terrorisme in de steden. Er is brand gesticht, geschoten, er zijn bomaanslagen geweest en er is mee gedreigd tegen kritische blanken, vooral geestelijken.

leden van de vrouwenorganisatie Black Sash en dissidente academici. De bedreigingen komen kennelijk van rechts. Tijdens een gebedssamenkomst in de Anglicaanse St. George kathedraal in Kaapstad wordt een bom tegen het kerkgebouw geplaatst. Er zijn dertig onopgeloste zaken in Kaapstad alleen. Een rechtsgeleerde zegt dat het niét als een ongezonde situatie kan worden gezien dat één en een kwart miljoen vuurwapens zich in handen van burgers vinden. ,, Zuidafrikanen zijn trots op hun wapens", zegt hij, ,,het hoort bij onze geschiedenis". De uitgaven voor defensie hebben het afgelopenjaar 800 miljoen Rand bedragen. Volgens een generaal betekent ,,détente" dat ,,we méér en niet minder voorbereid moeten zijn". De koersveranderingen ten opzichte van het buitenland zijn het meest merkbaar. In de Verenigde N aties verklaart de Zuidafrikaanse afgevaardigde Botha, nadat een poging om Zuid-Afrika uit te stoten door een drievoudig veto is getroffen, dat zijn regering rassendiscriminatie zal laten varen. Naar Zuidafrikaans-binnenlandse begrippen een adembenemende, sensationele verklaring. Premier Vorster blijkt er achter te staan. Hij belooft merkbare veranderingen binnen zes maanden. Er wordt een nieuwe dialoog aangegaan met Zambia. Op een congres van de Verkramptes waarschuwt een spreker: ,,Op alle terreinen waarop we contact zochten, hebben we verloren. We moeten er mee ophouden te proberen onszelf acceptabel te maken tegenover onze vijanden. Wij doen geen doorbraak, de buitenwereld breekt door naar ons". Vele tekenen wijzen erop

Wat de regering-Vorster ook probeert om de betrekkingen met zwart-Afrika te verbeteren, de binnenlandse détente vormt een groter vraagstuk dan de buitenlandse. Wat betekent het streven om ,,de discriminatie te laten varen" voor het dagelijks leven van de gewone zwarte? Zullen zwarten en kleurlingen worden opgenomen in de machtsstructuur? Op welke voorwaarden? Op welk niveau? En wie? De premier heeft laten weten, dat van deling van de macht geen sprake kan zijn. Het regime koerst af op uitbanning,, van discriminatie die uitsluitend is gebaseerd op huidskleur". Dat heeft tot dusver in 1975 een ordelijke, experimentele de-segregatie aan de top te zien gegeven en tegelijk een verharding van de Afrikaner reacties op de uitingen ervan in de praktijk. Nu het er op lijkt dat een aantal paria's omhoog komen uit hun derderangsstatus, is er een terugslag bij de blanke eersterangs burgers. Het is moeilijk de veranderingen naar de situatie-vanalle-dag te vertalen. „Alsjegeen kranten las, zou je niet weten dat er iets veranderde", meesmuilt een kranteman. Vorster zegt in februari in het parlement dat zijn regering discriminatie op grond van ras of huidskleur niet goedkeurt en dat hij dag en nacht werkt aan de vrede en goede relaties in Zuid-Afrika. Minister Kruger zegt: ,,De zwarten in Zuid-Afrika zijn onze beste vrienden. Blank en zwart hebben samen bijgedragen aan de groei van Zuid-Afrika en hebben elkaar geholpen". In een doorwrocht artikel in de Johannesburgse S unday Times wordt generaal H, van den Bergh (hoofd van de veiligheidsdienst) genoemd als „het brein achter de détente". Privé zou hij ook trachten de vorming van een meerderheidsregering in Rhodesië te bevorderen en ,,bepaalde vormen" van integratie in Zuid-Afrika. Ds. Joop Lesinck, een predikaat van de N.G.-kerk, die werkt onder de 250.000 trekarbeiders in Johannesburg zegt dat de blanken zich minder druk zouden moeten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen