VU Magazine 1975 - pagina 446

liQ magazine 4

Specifieke toepassingen Uit de toepassing van wetenschappelijke keftnis tegen de achtergrond van de waarde en de zekerheid van die kennis in de maatschappij zijn nu vele problemen over de functie van de universiteit in de samenleving voortgekomen. Onze samenleving wordt door de toepassingen van de wetenschappelijke kennis niet alleen tot groter welvaart in staat gesteld, maarzij wordt ook al ingewikkelder. Om de maatschappij te laten functioneren zijn steeds meer mensen nodig, die kennis hebben over de specifieke toepassingen van de wetenschap in de volksgezondheid, in de opvoeding, in de economie, in de elektronica, in de processturing, in de energieopwekking, in de weerkunde. in de landbouw, enz. Dit zijn de artsen, de pedagogen, de psychologen, de politici, de leraren, de advocaten, de fysici, de biologen, de chemici enz. Deze mensen nemen in de maatschappij belangrijke plaatsen in en gebruiken hun universitaire, wetenschappelijke opleiding bij hun dagelijks werk, ook al doen ze zelf geen wetenschappelijk onderzoek. De toepassing van de wetenschap is de laatste honderd jaar al sterker toegenomen en men heeft tot voor enkele jaren hierin de vooruitgang van de mensheid gezien en deze toegejuicht. Zonder nu te beweren dat dit niet zo is, moet toch geconstateerd worden dat er grote schaduwzijden aan deze ontwikkeling zijn, die o.a. pas duidelijk werden door de massale groei van de techniek, én van zijn gebruikers, in de laatste jaren. Vanuit de ongerustheid over de vernietigingswapens, die technisch mogelijk werden, over de milieuvervuiling, over het grondstoffen- en energieverbruik, is men de vragen al dringender gaan stellen. Met name is de volgende vraag voor ons belangrijk. Zijn de wetenschappelijk gevormde mensen tijdens hun studie wel voorbereid op de vragen, die in de praktijk op hen afkomen? Moeten ze niet een beter inzicht in de waarde en de zekerheid van de kennis hebben, om de verantwoordelijkheid voor het gebruik en de toepassing van die kennis te kunnen dragen? Het betreft dan zeker niet alleen de noodzaak om deze vragen voor het eigen vak door te denken, maar ook voor andere vakken. Een toepassing op technisch gebied, die massaproductie van bepaalde dingen, zoals radio en televisie, mogelijk maakt, heeft nl.

gevolgen voorde samenleving b.v. via investeringen in de industrie en communicatie in de maatschappij door massabeïnvloeding enz. Al behoeft men geen expert in de betreffende gebieden zoals economie en sociale psychologie te zijn, toch zal een bredere kijk op het geheel onmisbaar zijn. De verwerving van een dergelijke brede visie, die sterke verbanden heeft met de levens- en wereldbeschouwing, werd vroeger meestal aan het eigen initiatief van de student overgelaten.

VU: een eigen weg De VU is vanaf haar oprichting een eigen weg in deze zaken gegaan. Er werd nl. in 1880 vastgelegd dat iedere student inleidende college's moest volgen in de grondgedachten en de geschiedenis van de wijsbegeerte omdat deze wetenschap o.a. tot taak heeft om ten eerste het uitzicht op het geheel van de wetenschap mogelijk te maken, en ten tweede de grondslagen van de wetenschap te doorzien, zo mogelijk vanuit het eigen karaktervan deze christelijke universiteit. Deze aanpak was voor de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschap om allerlei redenen niet erg gelukkig, zij was o.a. te algemeen en sloot weinig aan bij de interessesfeer van de meeste jonge studenten. Onder de druk van de vele vragen over universiteit, maatschappij en verantwoordelijkheid die in de laatste jaren opkwamen, is door de faculteit van de Wiskunde en Natuurwetenschappen naar een nieuwe vorm voor de genoemde inleidende colleges gezocht. Er is toen een Centrum voor Algemene Vorming gesticht, waarin een samenbundeling van de behandeling van genoemde vragen wordt tot stand gebracht. Dit centrum heeft een eigen bibliotheek en er is sinds kort een eigen vakgroep onder leiding van prof. dr. M. J. S. Rudwick gevormd. Als onderdeel van deze algemene vorming is er voor elke subfaculteit een cursus: Encyclopedie. Het woord encyclopedie betekent hierin zoiets als „omvattende opleiding" of beschouwingen over delen die samen een geheel vormen. Er komen hierin allerlei zaken aan de orde die beogen u in te lichten over, en te interesseren in de algemene vragen over de wetenschap, maar ook over de specifieke achtergrond-vragen van het door u gekozen hoofdvak. Vragen over de plaats van de we-

tenschap in de maatschappij en haar plaats in de cultuur. Vragen over de waarheid en de zekerheid van wetenschappelijke uitspraken. Het gaat over het verschil en de overeenkomst tussen a-, ji- eny- wetenschappen. Over de groei van de wetenschap en over de verantwoordelijkheid van een onderzoeker voor de toepassing van zijn ontdekkingen. Moet of kan het wetenschappelijk onderzoek beoordeeld worden naar het maatschappelijk belang dat de mogelijke resultaten kunnen hebben?

Inleidend van aard De behandeUng van al deze vragen is slechts inleidend van aard. d.w.z. dat ze wel zo goed mogelijk in een geheel geplaatst zijn, maar niet uitputtend aan de orde komen in het overzicht dat encyclopedie bedoelt te zijn. U krijgt de gelegenheid in het 2e jaar en ook nog daarna meer specifieke colleges te volgen in de geschiedenis en de maatschappelijke aspecten van de natuurwetenschappen, in de (cultuur)filosofie, in de geschiedenis van de filosofie, in de problematiek van wetenschap en samenleving en (later) in de natuurfilosofie. Het is de bedoeling om nu allereerst interesse voor deze zaken op te roepen, zo die er nog niet mocht zijn en het materiaal te geven voor een eerste oriëntering. Op deze wijze hopen wij u te prikkelen tot zelfstudie en zo bij te dragen aan de poging om de doelstelling van deze universiteit tot functionering te brengen. Omdat deze doelstelling u waarschijnlijk niet bekend is volgt zij hier in extenso: Vrije Universiteits-reglement: art. 1,3.1.: „De universiteit stelt zich ten doel, overeenkomstig de grondslag van de vereniging, al haar arbeid in gehoorzaamheid aan het evangelie van Jezus Christus te richten op het dienen van God en Zijn wereld", art. II. 3.2.: „Van allen die tot de universitaire gemeenschap behoren wordt verwacht dat zij naar hun vermogen in de geest van deze doelstelling te werk gaan in het bestuur en beheer, de beoefening der wetenschap, het onderwijs, de vorming der studenten, de onderlinge verhoudingen in de universiteit en het persoonlijk en gemeenschappelijk optreden naar buiten".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen