VU Magazine 1975 - pagina 319

Wl magazine 9

Onderzoeksteam bekeek Nederlandse bemoeiingen in Colombia

De armsten worden van „hulp'' niets wijzer „Een juiste betrokkenheid" Enige tijd geleden maal<te dr. Henk Koetsier (verbonden aan de Kommissie Ontwikkelingssamenwerking van de beieidsraad voor zending en werelddiakonaat van de Gereformeerde Kerken) een rondreis door Latijns-Amerika. Na terugkeer schreef hij een boek, ,,Die de verdrukten recht verschaft", waarin hij o.m. pleitte voor een onderzoek naar de effecten die Nederlandse hulp-activiteiten en Nederlandse industrie bedrijvigheid in ( oiombia hebben voor de armste groep in dat land. Daarmee gaf hij een suggestie dwtr van Colombiaanse sociologen, die hij gesproken had. De Kommissie Ontwikkelingssamenwerking gaf opdracht zo'n onderzoek uit te voeren. Voornaamste doel zou moeten zijn, bij te dragen tot „een juiste betrokkenheid bij het ontwikkelingsvraagstuk van de leden van de kerken en de Nederlandse samenleving als geheel'". Midden vorig jaar trok een onderzoeksteam (Gert .Jan van Apeldoorn, VU; .Jan Into Goudsmit, Kon. Instituut voor de Tropen; Pieter Jongejan, V'L; en Kees Prins Actie Colombia/VU ) zes weken lang door f oiombia. Zes bedrijven en zes hulpprojecten werden „doorgelicht". Vanaf januari verschenen hun tussenrapporten. Hun eindverslag is inmiddels ook vrijwel gereed en gewerkt wordt nog aan een populair verslag dat omstreeks het einde van dit jaar zal moeten verschijnen. In het verhaal dat elders op deze pagina begint, komt maar een gering deel van het verzamelde materiaal aan de orde. Het ontstond na een gesprek met Van Apeldoorn en Goudsmit.

..Je stapt bij een willekeurig dorp uit de boot en binnen een kwartier praten is volkomen duidelijk, dat de mensen daar niet alleen in staat zijn hun feitelijke situatie te analyseren, maar ook de structurele oorzaken daarvan. We behoefden geen vraag te stellen om hun problemen te leren kennen". Deze ervaring die Jan Goudsmit ("socioloog) opdeed langs de Columbiaanse rivier Rio Magdalenawas ook terug te vinden in het tussenrapport,,Evaluatie van Nederlandse hulp en Nederlandse investeringen in Columbia", van welk rapport hij een van de auteurs was. ,,Bij het team bestond het sterke ge voel"zo stond daarin te lezen. ,,aanwezigtezijnbij gesprekken over onderwerpen, die niet toevallig voor deze gelegenheid speciaal ter sprake werden gebracht, maar die al heel lang de belangrijkste stof van conversatie vormden en dat waarschijnlijk nog lang zullen blijven. Kortom, deindruk bestond dat we één moment meemaakten uit een levenslang gesprek tussen mensen voor wie het belangrijkste probleem is: hoe te overleven". Hiermee werd in een wetenschappelijk rapport aandacht geschonken aan een gegeven, dat al wel bekend was in kringen als bij voorbeeld de ,,Aciic' Coiomhia". maar veel mmder bij de officiële instanties aan wie de ontwikkelmgsvraagstukkcn grotendeels zijn toevertrouwd. De officiële hulp kan weinig beginnen met het ,,levenslang!; f^esprek" dat door de armste groepen wordt gevoerd. Vaak ook is men van mening dat van die kant geen bruikbare opinies mogen worden verwacht. Voor het Colombia-team wogen de stemmen van boeren, arbeiders en vakbondsmensen even /waar. zo niet zwaarder dan die van managers of hulp-officials in Nederland en Colombia. Het feit dat hun belangstelling die kant op ging. kon op zichzelf al worden opgevat als uiting van de andere manier van denken die de laat.sle jaren aan het doorbreken is met betrekking tot de ontwikkelingsproblematiek. De twee team-leden met wie VU-magazine een gesprek had. fjcrt .Jan van Apeldoorn en .Jan Goudsmit. hoopten dat hun onderzoek aan die verandering verder zal bjidragen.

Voorbeeld volgen In grote lijnen ontwikkelde zich het denken (meermalen in Vü-magazine ter sprake geweest, zie bij voorbeeld: sept. '73, Jan. '74. juli aug. '75) als volgt: aanvankelijk was de gedachte dat onder ontwikkehng een soort „inhaal-inahoeuvrc" van de arme landen moest worden verstaan. Ze moesten worden als het rijke voorbeeld en de daartoe nood-

zakelijke veranderingen moesten bij hün plaatsvinden (niet bij de rijke landen: wie zich voorbeeld voelt, verandert niet). .VIen meende, dat dit concept van ontwikkeling kon worden verwezenlijkt via een tamelijk simpel model. Het ontbrak de arme landen aan economische groei en er was geen groei omdat het kapitaal daarvoor ontbrak. Wanneer NU kapitaal — ook in de vorm van technische hulp of onderwijs naar de arme landen zou worden gepompt, zo was de gedachte, dan zou de ontwikkeling zich voltrekken. Min of meer schokkende gebeurtenissen als het verschijnen van het rapport van de Club van Romeen de in Stockholm gehouden milieu-conferentie, brachten het groei-geloof in het rijke westen aan het wankelen. Duidelijk werd. dat de veranderingen waarvan men had aangenomen dat ze zich ver weg moesten voltrekken, evengoed dicht bij huis nodig waren. Ook de verantwoordelijkheid voor wat elders in de wereld gebeurdeten die tot dan toe beperkt was gebleven tot de ,,hru'A'^eh()ofclen" d'K in de vorm van hulpprojecten of industriële vestigingen waren gebouwd in de ontwikkelingslanden) bleek overwegend in eigen huis te liggen. Ongeveer tegelijkertijd vestigden mensen als Mc.Namara en UI Haq er de aandacht op, dat grote groepen van de allerarmsten in de ontwikkelingslanden niets wijzer waren geworden van twintigjaarwester.se hulp en dat het her-verdelingsmechanismc. waarvan bij het geven van hulp was uitgegaan, niet werkte. Zulke onthullingen deden bepaalde kringen in het westen radikaal van idee veran-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen