VU Magazine 1976 - pagina 27

i ^ magazine 25 openbaar zijn, wanneer niet eerst de bezwaarschriften zijn behandeld en wanneer niet de plannen zijn goedgekeurd. Er zijn zelfs plannen om overheidsfunctionarissen die bij het verstrekken van informatie in gebreke blijven in de gevangenis te doen belanden. In Nederland bestaat een dergelijk vergaande openbaarheid (nog?) niet. Ook is de steun van wetenschappers aan actiegroepen niet zo goed georganiseerd als in de VS. Wel heeft de BWA vlot geschreven boeken uitgegeven over cosmetica en voedsel. De misstanden die daarin aan het licht worden gebracht, worden direct in verband gebracht met hun stelling dat het produktiesysteem niet deugt. Een andere concrete ontwikkeling is „De Kleine Aarde", een alternatieve boerderij in Boxtel waar wordt geëxperimenteerd met milieu-vriendelijke landbouw, met energie-opwekking met windmolens en met een leefwijze waarbij rechtstreeks gebruik wordt gemaakt van wat de natuur levert. Men zoekt er tevens naar kringloop-systemen, naar eiwit-besparende voedingswijzen, en naar vormen van preventieve geneeskunde. Ralph Nader, de BWA, de Kleine Aarde, gaan elk op hun eigen manier in tegen het geldende sociaal-economische systeem. Dat onderscheidt hen van de verontruste managers. Natuurlijk geeft het systeem tegendruk. Een voorbeeldje: in 1974 brachten de elektriciteitsmaatschappij een brochure uit, die huis aan huis werd verspreid. Het was de bedoeling de negatieve publiciteit rondom kerncentrales te breken. Op de twijfels en tweespalt die ook in natuurwetenschappelijke kringen bestaanwerd niet ingegaan.

Controle De onrust van natuurwetenschappers over hun functioneren in de samenleving (in welke sectoren maakt men dankbaar gebruik van hun kennis; in welke niet of nauwelijks) kan bij lange na niet algemeen worden genoemd. In tegendeel prof. Boeker gaf tegenover VU-magazine te kennen dat één van de belangrijkste redenen waarom bijzijn boek schreef, lag in het feit dat veel te weinig wetenschappers en technici beseffen in welk groter geheel ze zijn opgenomen. „/We/7/sAez/fi'mef een bepaalddeel-onderzoek, met z'n belangstelling voor bepaalde details en men verliest uit het oog dat een groot deel van de natuurwetenschappen — alleen al volgens de statistieken — wordt verricht is de industriële en in de overheidssfeer. Ik heb niets tegen industrie als zodanig. Ik geloof, integendeel, dat het zeer nuttig ^ is dat het werk, dat moet worden verricht om voedsel en goederen te produceren, wordt verlicht. Daarvoor heb je een organisatie nodig en dat blijft altijd de industrie. Het punt is, dat de industriële ontwikkelingen onder geen enkel controle staan. Ik pleit voor een sterke maatschappelijke controle op de ontwikkeling van de natuurwetenschappen, de ontwikkelingen in de industrie daarbij inbegrepen". In dat verband bracht prof. Boeker ook een herverdeling van natuurwetenschappelijke macht naar voren. „Natuurwetenschappers zullen bereid moeten zijn om. geprivilegeerd als ze zijn, iets van de macht en invloed die ze hebben aan anderen af te staan. Dat kan worden bereikt door de keuze-problemen waarvoor natuurwetenschappers staan, voor iedereen begrijpelijk weer te geven. Je kunt zeggen: natuurwetenschap en techniek en de keuzen die daarin moeten worden gemaakt, zijn moeilijk. Je kunt die dan zo formuleren, dat niemand er iets van begrijpt. Dat betekent in feite datje de macht in eigen handen houdt. Ik vind dat we de belangrijke keuzen die er zijn, welmoeten vereenvoudigen

en dat we ze moeten aanpassen aan de beslissingen die de maatschappij als geheel neemt. Wanneer men bij voorbeeld tegen mij zou zeggen, dat mijn leerstoel moet worden opgeheven, dan zal ik mij daar natuurlijk tegen verzetten met — naar ik hoop — goede argumenten. Maar op een gegeven ogenblik zal ik me dan wel con amore bijzo'n beslissing neerleggen. We hebben de plicht om naarb. v. vormingscentra te gaan en daar te communiceren met huisvrouwen en arbeiders, over de vraag wat we met z'n allen zullen doen. We staan in dienst vande samenleving; we worden bijna allemaal betaald uit belastinggelden."

Utopia: kleine aarde plus New Babyion De opvatting van prof. Boeker dat natuurwetenschappers bereid moeten zijn hun bezigheden bespreekbaar te maken voorde samenleving, opdat die er over zou kunnen oordelen en over mee-beslissen, klonk zo simpel, 't Was niettemin een belangrijke stap op weg naar zijn toekomstbeeld, zijn Utopia. Hoe zag dat „land", samenleving, eruit? Een paar elementen: Allereerst zou ze stationair moeten zijn, met ecologische kringlopen voor voedsel en grondstoffen; energie wordt door de zon en andere „onuitputtelijke" bronnen geleverd; de wereldbevolking is constant. Verder zou de samenleving pluriform moeten zijn, dat w i l zeggen: naast kleinschalige eenheden, zoals bij voorbeeldi„de Kleine A a r d e " zouden er„sfede/7" moeten zijn, bij voorbeeld zoals bedacht door de kunstenaar Constant. Deze ontwierp een „New Babyion" een stad voor de „spelende mens". Het is een stad die zich als een netwerk over de wereld uitstrekt. De mensen bewegenzich voort langs óe „draden" van het net, die ongeveer tien kilometer uit elkaar liggen en kunstmatig op temperatuur worden gehouden. Essentieel is in deze stad de communicatie tussen de mensen. Constant w i l die bereiken door overal in z'n bouwwerken het spelelement in te bouwen. Prof. Boeker constateerde op een tentoonstelling in Den Haag waar een constructie van New Babyion te bezichtigen was, dat het werkte. „ Wij begonnen spon-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen