VU Magazine 1977 - pagina 58

1^ magadne 12

j*.

-•iM. r.

Op de achtergrond is het Hilton-hotel in 1 unis te zien. Door migranten gebouwde huisjes achter hef hotel werden afgebrolcen: het uitzicht mocht niet worden bedorven. den verkeerd. Deze gegevens zouden dan weer kunnen worden vergeleken met de ideeën van de migranten zelf, die later in Tunis zouden worden benaderd. De informanten in Thala werden ook gevraagd naar adressen van familieleden, vrienden, kennissen die in het verleden naar Tunis waren vertrokken. ,, Toen wij vervolgens ons onderzoek in Tunis 'voortzetten, boden deze adressen, voor zover ze juist waren, aanknopingspunten om een netwerk van contacten te leggen met migranten uit Thala in Tunis. Op deze manier, die volledig in overeenstemming is met de wijze waarop de Tunesiërs zelf met onbekenden in contact proberen te treden, maakten we kennis met tientallen migranten uit Thala, die zelf steeds weer nieuwe informanten aanbrachten. Een belangrijke hulp hierbij was de tolk-assistent, die uit Thala afkomstig was en daar aan het onderzoek had deelgenomen en nu in Tunis als ,,een echte migrant" contacten begon te leggen met allerlei streekgenoten in de hoofdstad, die enerzijds voor het onderzoek ondervraagd konden worden en anderzijds voor hem belangrijk waren om werk te vinden wanneer het onderzoek beëindigd zou zijn".

Landbezit Uitvoerig (uitvoeriger dan in dit verhaal kan gebeuren; hier komen maar een paar aspecten uit het onderzoek naar voren) werd in het proefschrift aandacht besteed aan de traditionele cultuur op het Tunesisische platteland, waarin het als een hoge waarde geldt, dat het bezit aan land in handen blijft van een verwantengroep. Verwanten, die in één huishouden samen wonen, het land van hun voorvaderen samen beheren en bewerken, elkaar voortdurend bijstaan en het gezag van het hoofd van de groep erkennen, mogen rekenen op aanzien en respect van de samenleving en als samenwonen niet mogelijk is, behoren naaste verwanten elkaar toch zoveel mogelijk te steunen. In een dergelijke cultuur is migratie in principe een ontoelaatbare, verwerpelijke daad: de migrant laat zijn verwanten in de steek om zichzelf te verbeteren. Toch wordt in een aantal situaties migratie aanvaardbaar geacht. Bij voorbeeld wanneer die maar voor tijdelijk is en ten dienste staat van de achterblijvers. Tot voor kort had migratie als belangrijkste functie de boerengemeenschappen de middelen te verschaffen om te blijven voortbestaan. De emigrant was een afgezant van zijn verwantengroep met een duidelijk omschreven opdracht, die hij ineen zo kort mo-

Woonplaats van migranten in de buurt van Tunis

Op de voorgrond: een tent van een nomadenfamilie; op de achtergrond: Thala gelijke tijd moest volbrengen. Slechts op die voorwaarde kon hij vertrekken om het welzijn van de achterblijvende gemeenschap te bevorderen of om het familiebezit te vergroten, de schande van het verlies van een of meer percelen uit het familiebezit te voorkomen, een rivaliserende verwantengroep te tarten door een van haar percelen te kopen, geld te sparen voor de aankoop van een huis of een span ossen, geld bijeen te brengen voor een bruidsschat, schulden af te lossen of eenvoudigweg een gezin te onderhouden. Zelfs geconfronteerd met het stadsleven moest de migrant trouw blijven aan de normen en waarden van het platteland: zijn maaltijden moesten sober zijn om te laten zien dat hij niet vertrokken was met het doel te gaan werken „voor zijn eigen maag" en zijn taal en gedrag moesten de taal en gedrag van het platteland weerspiegelen. Wanneer de migrant weer in zijn eigen streek terugkeerde, haastte iedereen zich hem weer op zijn oude plaats in de gemeenschap terug te zetten, die hij slechts tijdelijk en uit noodzaak verlaten had: hij was door zijn migratie niet meer en niet minder geworden.

Droogte Er zijn tal van ontwikkelingen die deze traditionele vorm van tijdelijke migratie veranderd hebben in definitieve migratie van hele gezinnen. Onder meer de mechanisatie van de landbouw en de overgang op mono-culturen (het bebouwen van grote stukken grond met één soort gewas) in de vruchtbare gebieden in het noorden, waar vroeger de

nomaden uit het zuiden zich 's zomers plachten te vestigen, leidden er toe, dat men zich voor altijd in de stad moest vestigen, omdat veel arbeidsplaatsen in het gebied verloren gingen. Een jarenlang voortdurende droogte was er de oorzaak van, dat de migratiestroom naarde steden, kort na de Tweede Wereldoorlog, massale vormen aannam. Weliswaar keerde een aantal van hen in '49 weer terug naar de geboortestreek (waar niet zelden bleek dat hun grond door achterblijvers in bezit was genomen) maar anderen deden dat niet.,, Aangenomen mag worden dat vooral diegenen, die het in Thala toch al moeilijk hadden gehad, zoals de landlozen, de landarbeiders en de zeer kleine boeren er weinig voor voelden om terug te keren naar de armoede van het platteland nu zij zich eenmaal elders hadden gevestigd. (...) De meesten vonden waarschijnlijk werk in de stad of meenden dat hun kansen om in de stad aan de slag te komen in ieder geval groter waren dan thuis op het platteland. Daarnaast moet er beslist een aantal boeren zijn geweest, dat tijdens de hongersnood hun land verkocht of zulke hoge schulden had gemaakt om voedsel te kunnen kopen, dat er voor hen nog nauwelijks een reden was om terug te keren. Deze mensen bleven waar ze waren of trokken verder naar het oosten en vormden het proletariaat dat de Medina (oude stad van Tunis) en de squatter-wijken (bestaande uit door migranten zelf opgetrokken huisjes) aan de rand van Tunis bevolkte, elke dag opnieuw zoekend naar werk eneentnkomenindestad."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen