VU Magazine 1977 - pagina 245

1^ magazine 23 gantische gevaarten laten de oliemaatschappijen bouw e n voor het oliebedrijf op zee. De constructies imponeren even sterk als de kosten van platforms en de onderzeese pijpleidingen en de winsten van de ondernemingen. Toch is het olie-winnen in de Noordzee nog betrekkelijk goedkoop vergeleken bij andere vormen van energie-opwekking becijferde president-directeur van de Shell in een lezing vorig jaar in New York. „ M e f het ontwikkelen van de toch als duur bekend staande Noordzee-olie is per barrel productiecapaciteit per dag gemiddeld meer dan $ 7000 aan investeringen gemoeid. Het overeenkomstige cijfer voor de productie van synthetisch gas uit steenkool wordt geschat op $ 15.000 a % 25.000. Voor windmolens springt het cijfer naar rond $ 60.000, zodat ik mij afvraag hoe onze voorvaderen dat hebben klaargespeeld, en voor fotoelektrische cellen voor de transmissie van zonneenergie ligt het cijfer ruim boven de $ 200.000."

Geschiedenis

Opperspurterbedwtnger Paul (Red) Adair, die zich brommerig en hoofdschuddend over de roekeloosheid van 't mensdom over de aarde beweegt om her en der oliespuiters te stoppen. Zijn zaken varen er wel bij.

hang tussen de energieproblematiek en de bereidheid tot het nemen van risico's. Het is belangwekkend o m te volgen wat de Noren zullen beslissen wanneer de rapporten over het ongeluk binnen zijn. Een opvallende rol in het hele gebeuren speelde de Amerikaanse oliespuiterbedwinger Paul (Red) Adair, wiens hulp meteen w e r d ingeroepen. Met gemengde gevoelens vernam het publiek van het bestaan van zijn Red Adair Oilwell Fires and Blowouts Control Company. Gaat er zo vaak iets mis bij een oliebron dat het bedwingen van spuiters een speciale onderneming kan draaiend houden? Het bleek. En Adair is er multimiljonair bij geworden. De spuiterbedwinger is er allerminst op uit gevaren van spuiters te bagatelliseren. Een brandend platform op de Noordzee kan een grotere ramp zijn dan de olie-industrie ooit heeft meegemaakt, schreven journalisten uit zijn m o n d op. En ook w e r d bekend dat hij regelmatig waarschuwde voor de gevaarlijke situatie op het Noordzeeplat. „Wat voor voorzorgsmaatregelen je ook neemt, vroeger of later gebeurt er een ramp op de Noordzee", zo zou hij begin april nog voor de Schotse radio hebben gezegd. „En als de zaak eenmaal vlam gevat heeft is er geen houden meer aan."

Noordzee Het ongeluk op het Bravo-eiland bracht met een schok de tot dusver vrij geruisloos verlopende booractiviteiten in de Noordzee onder de publieke aandacht. Velen hoorden ervan op dat er al zo'n 2000 olie- en gasputten in de Noordzee zijn geboord en dat zich gemiddeld een tienduizend man permanent op de Noordzee bevindt voor deze werkzaamheden. Velen bekeken toen ook voor het eerst met meer aandacht een kaart van de tussen de kuststaten verdeelde Noordzee. Nederland mag boren in een p u n t m u t s v o r m i g gebied, qua oppervlakte ongeveer tweemaal zo groot als Nederland. Gi-

Dat West-Europa eigenlijk pas kort geleden ontdekte dat het olie en aardgas vlak bij huis kon boren, behoort tot de curieuze feiten uit de olie-geschiedenis. Citaat uit „Energie uit de diepte" (een N AM-uitgave) :„ Vanuit het hoofdkantoor van de BPM in Den Haag zwierven geologen en andere deskundigen uit over de gehele wereld. Onbewust van het feit dat vlakbij datzelfde Den Haag, eveneens aardolie te vinden was en dat op slechts ruim 200 kilometer afstand een der grootste gasvelden ter wereld verborgen lag. Aan olie- en gasbronnen in Nederlandse bodem dacht nog bijna niemand." Dat puur toeval een handje heeft geholpen, w o r d t ook in dit NAM-boekje in herinnering gebracht. ,,ln de zomer van 1938 w o r d t in Den Haag een tentoonstelling georganiseerd over oliewinning in Nederlands Indtë. Wat is een tentoonstelling over olie-industrie zonder boortoren? Dankzij de NV Bataafsche Petroleum Maatschappij (BPM) verrees op het tentoonstellingsterrein De Mient een complete boorinstallatie. Er w e r d zelfs echt geboord. Hoe echt werd duidelijk toen na bijna zes weken boren op een zaterdagmiddag op een diepte van ruim 450 meter olie w e r d aangetroffen. Een rapport uit de dagen meldt: „dat de boring De Mient op een diepte van 458-464 meter kernen opleverde, waarin de sporen van een taaige asphaltachtige olie zichtbaar waren ". De verrassing is groot. Hadden de kranten ter inleiding van deze demonstratieboring niet geschreven dat in de bodem van Den Haag geen olie voorkwam,„zoc/ar men niet hoeft te verwachten dat de boor hier ooit op een olielaag zal stuiten . . ."? De boring in Den Haag was opnieuw een aanwijzing dat de ondergrond van Nederland nog best eens voor verrassingen zou kunnen zorgen. Daarvoor waren meer aanwijzingen. In Duitsland was al olie en gas aangetroffen. De productie ervan nam gestadig toe. Belangrijker nog was dat de Duitsers hun olie voor een deel haalden uit gesteenten die zich ook best zouden kunnen uitstrekken tot in (ondergronds) Nederland. Hoe zag die ondergrond er eigenlijk uit? Het w e r d een, ook voor de BPM, zeer indringende vraag. In 1935 begint de BPM in Nederland met het zwaartekrachts - oftewel gravimetrisch onderzoek. In OostNederland w o r d t naar aanleiding daarvan een twaalftal ondiepe boringen uitgevoerd, later gevolgd door wat diepere verkenningsboringen. De kennis van dit deel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen