VU Magazine 1977 - pagina 59

\U1 magazjme 13 Rol van verwanten j \

f

De rol van die verwanten spelen bij beslissingen of al dan niet zal worden gemigreerdblijft echter zeer aanzienlijk. Een beslissing om te vertrekken namelijk, raakt niet alleen het huishouden dat feitelijk vertrekt, maar ook verwanten met wie de leden van dat huishouden relaties onderhouden en tegenover wie ze hun verplichtingen tot onderlinge steun moeten nakomen. Het vertrek van een welgesteld huishouden betekent voor de achterblijvers het verlies van een mogelijkheid om steun op basis van verwantschapsverplichtingen te ontvangen. Een geslaagde migratie van een arm hiiishouden daarentegen verlicht de lasten van de achterblijvende verwanten. Zij kunnen op hun beurt een beroep doen op de solidariteit van het gemigreerde huishouden, wanneer ten minste de onderlinge relaties behouden blijven. Een mislukte migratie betekent lastenverzwaring van de verwantengroep en minder kans om een beroep te kunnen doen op de migranten. Zoals op het platteland de verkoop van land door een man zijn gehele verwantengroep raakt, omdat vermindering van het bezit mogelijk verlies aan inkomsten voor de gehele verwantengroep kan betekenen, zo raken ook veranderingen in werk en woonplaats van een huishouden de hele verwantengroep. „Om de belangen van de gehele verwantengroep zo goed mogelijk te behartigen, lijkt door de verwante huishoudens soms bewust een vaste migratiepatroon te worden gevolgd, waarbij de risico's van hel bestaan over zoveel mogelijk huishoudens in zoveel mogelijk verschillende sectoren van de economie gespreid worden", zo schreef dr. Yap. Aan de hand van een — bedacht — voorbeeld illustreerde hij wat hij bedoelde.

Vier zoons Op het platteland van Thala woont een man met vier getrouwde zonen en tien hectare land. Na de dood van hun vader, kunnen de vier zonen onmogelijk allen, voor zichzelf en hun gezin een bestaan opbouwen op dat stuk land. Daarom besluiten de broers dat een van hen, bij voorbeeld de oudste, al het land van hun vader in beheer neemt en bewerkt en daarmee zijn gezin onderhoudt. De andere drie gaan een bestaan buiten de landbouw zoeken. Omdat de kansen op werk en nevenwerkzaamheden op het platteland gering zijn. verlaten zij het platteland en kiezen ieder hun eigen bestemmingen; een broer gaat naar een plattelandsstadje (Thala), een tweede gaat naar de grote stad (Tunis) en de derde gaat naar het buitenland. In principe zouden we nu van vier huishoudens met vier gescheiden budgetten moeten spreken, maar de werkelijkheid is gecompliceerder. De broer, die op het platteland is gebleven, is slechts mede-eigenaar van het land dat hij bewerkt en hij staat dan ook een deel van de oogst af aan zijn broers als ze dat wensen. De drie migranten zijn op hun beurt medeverantwoordelijk voor het land van hun vader. Wanneer er investeringen in de landbouw nodig zijn, wordt het geld ervoor mede door de broers bijeen gebracht, leder van de broers heeft soms geld nodig: om de reis naar het buitenland te kunnen betalen bij

voorbeeld, of om een huis te laten bouwen, of om een winkel of auto te kopen. Als ze daartoe in staat zijn. zullen de anderen daaraan hun bijdragen leveren. Zo vindt voortdurend uitwisseling van geld, goederen en diensten plaats. Bovendien hebben de vier woonplaatsen ieder hun voor- en nadelen: het platteland is veilig voor vrouwen en kinderen; een plattelandsstadje heeft redelijk goede voorzieningen en de kosten van levensonderhoud zijn er laag; in de grote stad zijn de kansen op vast werk en nevenwerkzaamheden relatief groot en in het buitenland zijn de lonen hoog. Daarom vindt er tussen de leden van de vier huishoudens uitwisselingen plaats waarbij ieder naar de woonplaats trekt die voor hem het gunstigst is. Op het platteland woont één broer met zijn gezin, maar vaak trekken de vrouw en kinderen van de broer in het buitenland bij hen in, omdat een gezin zonder gezinshoofd uiterst kwetsbaar is. De broer op het platteland en de broer in het buitenland zullen hun leerplichtige zonen bij het huishouden in het plattelandsstadje onderbrengen waar ze onderwijs kunnen volgen. Hebben ze de school verlaten, dan worden ze naar de grote stad of naar het buitenland gestuurd, waar ze met hulp van de verwanten daar werk zoeken om de kost voor de achterblijvers te verdienen. Er vindt een zodanige uitwisseling plaats van geld, goederen, diensten én personen tussen de vier huishoudens, dat er eigenlijk sprake is van één budgettaire eenheid met deelhuishoudens in verschillende plaatsen. ,,Hoewel de netwerken van verwante huishoudens soms slechts sluimerend aanwezig zijn en de waarde van het uitgewisselde geld, de goederen en de diensten soms zeer gering is, is de kennis van deze netwerken onontbeerlijk om te kunnen begrijpen waarvan huishoudens in Thala-ville. in Tunesië en in wellicht grote delen van de Derde Wereld leven en waarom ze al dan niet migreren. In tegenstelling tot de huishoudens in de westerse samenlevingen, die uit de arbeid van één of meer kostwinnaars een zodanig hoog inkomen ontvangen dat zij meestal geen inkomsten uit andere bronnen van bestaan nodig hebben, leven deze huishoudens immers op zo'n laag bestaansniveau dat iedere bijdrage aan het inkomen in geld, goederen of diensten belangrijk is en iedere bron van inkomsten

Jonge migrant uit Thala die in Tunis werk gevonden heeft daarom ten volle benut moet worden", aldus dr. Yap.

Meer migratie De hechte relaties tussen verwanten werken ook nog anders uil. Als een migrant in zijn plaats van bestemming aan de slag wil komen, moet hij naar de plaatsen gaan. waar hij verwanten heeft, die hem kunnen helpen werk te vinden. Voor de migrant is de situatie op de arbeidsmarkt eigenlijk van minder belang dan de aanwezigheid van verwanten in de plaats van bestemming. Want ook ai heerst daar grote werkloosheid, dan nog is hij dank zij de steun die hij ontvangt van zijn verwanten die hem helpen werk te zoeken en zo lang hij dat met heeft zijn inkomen aanvullen van een (minimum-)bestaan verzekerd. Op die manier houdt de migratie naar bepaalde bestemmingen zichzelf in stand en omgekeerd ontvangen andere streken geen migranten uit een bepaalde plaats. Anders gezegd: migratie naar een bepaalde plaats leidt tot meer migratie naar dezelfde plaal.s. Hetzelfde geldt voor het soort werk dat migranten in de plaats van bestemming doen. Wanneer migranten uil een bepaalde streek in een bepaalde sector van de economie werken, dan zullen nieuwe migranten uit dezelfde streek vaak m dezelfde sector gaan werken. Hun verwanten kunnen het gemakkelijkst in die sectoren aan werk voor hen komen. Zo kan een migrantengroep zelfs een zeker monopolie gaan innemen bij het verrichten van een bepaald soort werk. Krantenjongens en schoenpoetsers in Tunis zijn daarvan een voorbeeld.

Jongeren

Een door migranten zelfgebouwde behuizing in de buurt van Tunis

Waren het in de jaren '50 vooral arme gezinnen, die door honger gedreven naar de stad Tunis migreerden en waren het in de loop van de jaren '60 vooral gehuwde mannen die daar heen trokken op zoek naar betere levensomstandigheden (vonden ze die, dan lieten ze hun gezin nakomen), in de jaren '70 begint een andere ontwikkeling zich af te tekenen. Door woningnood en de hoge kos-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen