VU Magazine 1978 - pagina 149

I£l magazine 15

A*.

N°. 1374

niwon jKkKoikitB.

DE STANDAARD. Prqi per !«ranj.Al oom 'm Axnuvi^iB I Z;56- - i-naco yer peat / > 0 ft» fet Barce). Enkde :

tM.

BCaEEL: 1 I « B W M 4 ^ «7, ÜMStcNsM tel«

Aivgmattiit»: M » i tot ti ( ^ d s go Ccat' feed dttrboTCB i^ C«rt; Aa«Mi«cii of -- ' |-|i TOili««ega»M JO C « t per K^peL

Wat speelde zich in de jaren die vooraf gingen aan de oprichting van de VU, honderd jaar geleden, zoal af? Net als de vorige maand ook nu weer een greep uit de Standaard. Ditmaal: april 1878

Volkspeütionnement: beter heel gelaten dan half gedaan Volgende maand, 2 mei 1878 om precies te zijn, zal te Utrecht een schooldag van het Christelijk Nationaal Onderwijs worden gehouden. Eén van de beJangrijkste punten die daar zal worden besproken is het Volkspetitionnement.Zal men „naarden Koning gaan "om hem te vragen de ontwerpwet op het lager onderwijs (zie VUmagazine van vorige maand) niet te tekenen? En zo ja, hoe pakje dat tactisch het beste aan? I n de loop van april verschijnen in De Standaard steeds vaker berichten van allerlei groepen in de bevolking die al handtekeningen zijn gaan verzamelen. Dat er, zoals bij alle buitenparlementaire acties, gecoördineerd moet worden, is duidelijk. Op 17 april verschijnt er dan ook een hoofdartikel waarin een gedragslijn wordt uitgestippeld. Het lijkt De Standaard (Kuyper) niet verstandig om al met een petitionnement naar de koning te gaan, als de Tweede Kamer zich nog niet heeft uitgesproken over het wetsontwerp. „Het goede oogenblik vooreen petitionnement (zal) o.i. eerst dan rijp zijn, indien de Tweede Kamer met haar tyrannieke amendementen de reeds zo tyrannieke wet nogmaals zal verzwaard hebben. Eerst dan toch koipt het gaan tot den Koningaan de orde. Dan zal het natuurlijk zijn. Dan zal het kunnen". Bovendien is de schooldag in U trecht dan achter de rug, waareen organisatie die het welslagen van de onderneming moet verzekeren, kan worden opgezet. ,,Vergeet niet", schrijft Kuyper, „een petitionnement dat nk'! uitnememhliiAsX.

breekt meer af dan het opbouwt". Even wachten dus, met het petitionnement. Maar dat neemt niet weg dat allerlei organisaties („corporatiën") alvast kunnen beginnen met in de Tweede Kamer te lobby-en, te protesteren. „Nu een protest van de corporatiën aan de Kamer, en eerst later, indien de geesten er wakker voor blijken een petitionnement der ouders aan den Koning.

Voorbereiding Op 30 april, een paar dagen voor de schooldag, plaatst De Standaard, „tot voorbereiding van doeltreffende discussie", de volgende opmerkingen: 1. „NAAR DEN KONINC GAAN" KOMT DAN EERST TE PAS, ALS DE TWEEDE KAMER GESPROKEN HEEFT. Edoch, dan is het kort dag. Te kort om gereed te komen. Daarom moet, wie dan gereed wil zijn, zich nu reeds gereedmaken. 2.HOOFDZAAK BEHOORT TEZIJN EEN KLACHT VAN HET OUDERHART. Onderteekenaars alzoo ouders, kinderen hebbend tusschen den leeftijd van 6-12 jaar, achter wier naam het cijfer van hun kinderen uit die jaren worde ingevuld. Alzoo zou men te weten komen, hoevele Protestantse he kinderen uit de schooljaren onderwijs zonder godsdienst verlangd werd. Telt men dan bij dit aantal de Roomschen, na aftrek van 10 pet. voor de liberale Roomschen,dan verkrijgt men in een zaak, die het onderrechten den öuderplicht geldt,een beslissend ouderlijk plebiscit.

3. INHOUD ZIJ NIETS DAN DE KORTE VERKLARING DAT MEN VOOR ZUN KINDEREN EEN „SCHOOL MET DEN BUBEL" VOOR WENSCHELIJK HOUDT en alzoo wijl dit op de openbare school niet kan, den Koning smeekt, opeen wijze die Z.M. behagen zal. voorziening ten dezen mogelijk te maken. 4. DIT „NAAR DEN KONING GAAN VAN DE OUDERS" SLUIT ANDERE STAPPEN NIET UIT. Sluit in het minst niet uit, dat de Vereeniging nu reeds bij de Kamer protesteerde, of ook later niet-ouders deelnemen aan de actie, MITS DE VOLKSBEWEGING ALS ZOODANIG TOT DIT EENE BEPAALD BLIJV E.

Tot dit ééne, wat geheel binnen den kring van de ouderlijke bevoegdheid ligt, en onder het bereik valt van ieders denken. Van een „wet" hebben de eenvoudigen geen verstand. Maareen SCHOOL MET DEN BIJBEL dat verstaan ze! En 5. Men gaat tot zulk een maatregel in geen geval over INDIEN OP DE V ERG ADERING NIET BLIJKT, DAT DE GEESTDRIFT ER VOOR ALGEMEEN IS. Beter heel gelaten dan half gedaan. Om het volk te laten spreken, moet men wel weten, dat het volk iets op zijn hart heeft. Anders verspeelt men meer dan men wint.'

Werkliedenverbond vertegenwoordigt christen-werkman niet Het Alg. Ned. Werkliedenverbond (een vakvereniging voor alle gezindten, eerder liberaal dan socialistisch) heeft zich uitgesproken tegen de vrije school. Men gaat in zijn streven naar neutraal onderwijs zelfs nog verder dan het wetsontwerp Kappeyne. Wel is men er voor. dat kinderen uit alle lagen van de bevolking het openbaar onderwijs volgen. Daarin ziet men een middel om . .siandenhaai" in een vroeg stadium uit te bannen. De Standaard neemt in een aantal hoofdartikelen het AN W V onder vuur. Een paar citaten: ..Slechts wachie men zich voor ééne vergissing: Men wane niei. dat dit nu het oordeel van onze .\'edeiiandsche werklieden is. in tegendeel eer heeft men hier te doen met het oordeel van

enkele uit hun stand gegroeide demagogen, waarmee de gewone nijvere werkman in ons midden niet meedoet". (...) ,, De aan den drank verslaafden daargelaten, is de Nederlandsche werkman in den regel nog een op Christelijke opvoeding voor zijn kinderen gesteld". ..Hoe klein en pas begonnen, toch is Patrimonium (opgericht 1877) /// veeledeler zin de uitdrukking van wat in onzen werkmansstand gevoeld, gebeden en gehoopt wordt, dan dit zich noemend A Igemeen Nederland.sch Werkliedenverbond". Dat „kleine, pas begonnen" Patrimonium houdt op 18 april een vergadering waarop men zich keert tegen het standpunt van het ANWV en waar men nog eens duidelijk •

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen