VU Magazine 1978 - pagina 121

mi magazine 31

J. Lanser over medezeggenschaps-plicht:

Mensen in onderneming geKjkwaardig en verantwoordelijk De vraag aan CNV-voorzitter J. Lanser was onvermijdelijk en hij kwam dan ook prompt. De heer Lanser - men kan het verderop lezen - had de onderneming geschetst als een samenwerkingsverband van verantwoordelijke mensen, waarin medezeggenschap geen recht behoort te zijn maar een plicht. Kan dat, zo luidde de vraag, in een economische orde waarin materiële zaken, zoals het maken van winst, centraal staan en waarin de mens eerder middel is dan doel? De heer Lanser antwoordde dat nog een moeizame weg is af te leggen en dat veel zal afhangen van de vraag of overeenstemming zal kunnen worden bereikt tussen de verschillende groepen in de samenleving. ,,Als we praten over de onderneming dan moet ik zeggen dat daarop, ook wat de doelstellingen betreft, nog veel aan te merken is. Vandaag wordt het beeld nog vrij sterk beheerst door doelstellingen van economische en technische aard. Sociale doelstellingen kunnen er wel zijn, maar ze zijn dikwijls weinig ontwikkeld en nauwelijks geformuleerd. Om het in één zin te zeggen: ons productie-systeem moet meer mens- en maatschappij-gericht worden en ik denk, dat dat kan in onze orde. Daaraan moet je met elkaar werken. De uitbouw van de medezeggenschap zou daaraan in belangrijke mate kunnen bijdragen, indien we tenminste - want ik wil mezelf wel relativeren-allemaal zo ethisch willen denken. En daar kun je grote twijfels over hebben, maar dat is de voorwaarde". Over medezeggenschap in de onderneming ontvouwde de heer Lanser de volgende visie: Pure werkelijkheid Wat is'de onderneming? En hoe moet de medezeggenschap van, in en over de onderneming geregeld worden? Het meest kenmerkende van de onderneming is, dat ze wordt gevormd door mensen die met elkaar samenwerken. Dat is het eerste en het beste, dat van de onderneming kan worden gezegd. De onderneming wordt dan ook terecht een samenwerkingsverband genoemd. Het ontstaan en het

functioneren van de onderneming weerspiegelen een proces van ontwikkeling dat door mensen is en wordt bepaald. De onderneming is in haar ontwikkeling dan ook geschiedenis van het handelen van mensen. Het is een organisatie van mensen die met elkaar samenwerken en daardoor de onderneming tot een samenwerkingsverband maken. Dat is geen theorie, of gedachtenspinsel; dat is pure werkelijkheid. Een kind kan - bij wijze van spreken - de was doen, zo duidelijk is het. Maar de waargenomen werkelijkheid bewijst nog niet, dat samenwerking een doel is van allen die de onderneming voimen. Het is heel goed denkbaar, dat van samenwerking als bewuste doelstelling, in de praktijk weinig of geen sprake is. De individuele doelstellingen van de bedrijfsgenoten kunnen verschillend zijn en zelfs tegenstellingen vormen. Dat doet niets af aan de werkelijkheid dat het ondernemingsgebeuren zich voltrekt door de activiteiten van mensen en als zodanig een proces van samenwerking is. Deze samenwerking veronderstelt dat er een taakverdeling bestaat en dat de verschillende taken op elkaar zijn afgestemd. Dat vereist dat de deelnemers aan die samenwerking, zich afstemmen op de behoeften van de organisatie, maar ook dat de organisatie zich afstemt op de verwachtingen van de afzonderlijke deelnemers. Dat ligt in de aard van een samenwerkingsverband. Alleen dan kan er van een bewuste samenwerking sprake zijn.

Economisch model In het beeld van de onderneming dat ik

Er loopt deze weken aan de VU een Studium Generale over het onderwerp „Medezeggenschap m de onderneming". Een weergave van twee voordrachten treft men aan op deze pagina's. Ze werden door CNV-voorzitter J. Lanser en de Eindhovense hoogleraar prof. dr. L. U. De Sitter gehouden. Het is de bedoeling dat in een volgend nummer aandacht zal worden besteed aan wat anderen over dit onderwerp nog naar voren gaan brengen, (foto AVC-VU-M. v. Dorp)

zojuist gaf, vinden we niet terug de samenwerkingstrits van: arbeid-leiding-kapitaal. Lange tijd is vanuit de economie, ik moet zeggen: met name vanuit de economie, de onderneming op basis van die factoren verklaard. Het verschafte de economische wetenschap een model tot verklaring van machtsverhoudingen, ontwikkeling van kosten, bepaling van prijzen en verdeling van inkomen. Als zodanig is zo'n benadering zeker van waarde, maar het wezen van de zaak wordt er niet door geraakt. De werkelijkheid is, dat het de dagelijks in de onderneming werkzame mensen zijn, die de onderneming vormen en doen functioneren. Zij zijn het, die allereerst en het meest bij de onderneming betrokken zijn. Het is die werkelijkheid die gevolgen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen