VU Magazine 1979 - pagina 232

1 ^ magadne 10 krijgen daarin te horen dat welzijnswerk vanouds een maatschappelijk gerichte hervormingsbeweging is en dat de specialisatie binnen dit beroep, die na de tweede wereldoorlog in verschillende landen is doorgevoerd: social casework, social group work, community organization enz. enz. misschien wel goed is geweest voor de professie, maar wat goed is voor de professie is nog niet altijd goed voor de maatschappij. Het maatschappelijk element moest nodig opnieuw alle nadruk krijgen in het welzijnswerk en daarvoor dienen nu de lessen community-work. Werken met de bevolking in de stadswijken waar grote concentraties bijstandstrekkers wonen, hen leren wat hun rechten zijn, hen vooral strijdbaarder maken, meer bewust van de situatie waarin zij verkeren, een situatie, die allerlei vormen van uitbuiting en onderdrukking laat zien, dat is de taak voor het opbouwwerk, dat is ook wat bedoeld wordt met het gevleugelde woord: putting the social back in social work.

Actie-onderzoek In haar gastcollege werkte Gunnel Swedner dit thema verder uit. Haar echtgenoot bleek volkomen in harmonie met dit conflictmodel toen hij zijn voorkeur voor het actor-paradigma boven dat van het spectator-paradigma in de sociologie beleed. Onderzoek moet actie-onderzoek zijn. Een sociologie, die zich beperkt tot een in boeken opgeslagen wereld van kennis, een wereld van de tweede orde. is zinloos. Aan de hand van een uitgebreid schema, dat terugging tot Pythagoras, Tales en Anaximander liet hij de wortels zien van de vier verschillende wijzen waarop in onze tijd de sociale verandering tot onderwerp van wetenschappelijk bezigzijn wordt gemaakt. Op die van de kritische analyse en de hermeneutiek (Mills, Gouldner, Becker. Marcuse, HusserI), op die van de grass-roots georiënteerde verandering via politieke actie, community education en actie-onderzoek (Che Guevara, Freire. Freinet, Alinsky, Chavez, Aubert, Lewin, Dewy). Op die van de strijd voor de mondige mens via community development, planned change, sociale arbeid en hervormingswerk {Batten, Biddle, Holmberg, Clinard, Bennis, Benne, Younghusband, Harrington, Rothman, Coleman. Galtung) en tenslotte op die van het logisch positivisme en de taalanalyse (Wittgenstein, Camap, Ayer).

Harald Swedner ziet het als een historische opgave voor de universiteiten van zijn land om op het voetspoor van mensen als Freire en Alinsky te werken in de probleemwijken van de grote steden. Zes projecten, waarvan drie in Malmö. twee in Stockholm en één in Landskrona heeft hij sinds 1967 gestart. Een historische opgave, want wat is de geschiedenis van de universiteit van Lund? Nadat Zweden op Denemarken een drietal provincies had veroverd kwam in 1658 de vrede van Roskilde tot stand. In 1668 werd het noodzakelijk geacht het.,Zweedse Empire" te versterken middels de stichting van een vijfde universiteit, die van Lund. De bedoeling was dat ook deze universiteit zou bijdragen tot de integratie van de nieuw veroverde gebieden in de Zweedse staat. Op deze wijze werd gepoogd de gebeurtenissen tijdens de oorlog van 1676-1679 tussen Zweden en Denemarken in voor Zweden gunstig geachte richting te beïnvloeden. Veel bewoners van de nieuwe provincies van Zweden bleven namelijk trouw aan hun oorspronkelijke (Deense) vaderland en namen deel aan guerrillaactiviteiten tegen Zweden. Tot het eind van de 17e eeuw duurde de onrust voort. Van de universiteit van Lund moet worden opgemerkt dat deze de Zweedse regering in zijn bedoelingen bepaald niet heeft teleurgesteld. Niet de belangen van de regio, waarin de universiteit is gevestigd, maar die van de centrale regering van het land werden daarbij vooropgesteld. Twee jaar geleden is er nu een nieuwe wet op het wetenschappelijk onderwijs aan-

genomen, die van de universiteiten onder meer twee zaken verlangt, die tot dan toe onbekend waren in de Zweedse geschiedenis: \. de universiteiten moeten meer aan ontwikkelingswerk („utvecklingsarbete") gaan doen, en 2. er moeten nauwere banden tussen de universiteiten en hun directe omgeving worden aangelegd. Deze taken zijn geformuleerd in het licht van een nieuwe visie op de verhouding tussen de productie en de verspreiding van wetenschappelijke kennis enerzijds en maatschappelijke veranderingen anderzijds. Het wordt niet langer als juist gezien dat deze verhouding slechts aanwezig is tussen de hogere beroepsopleidingen in de technische en sociale sector en de maatschappij en dat de universiteiten daar los van zouden staan. Een derde van het aantal bestuurszetels van universiteiten moet volgens de nieuwe wet dan ook bezet worden door mensen die daartoe worden aangewezen door de lokale en regionale autoriteiten. Voor docenten met een leeropdracht .,community-work" is dit een context waarbinnen erg goed te werken valt. Harald en Gunnel Swedner doen dat dan ook met hun ,,gr'asrotsstyrt och j>rasrotsorienterat jorandringsarhete". Zij zijn sterk geïnteresseerd in wat alleen in Nederland gedoceerd wordt: andragologie; gelukkig bevond zich in ons sociologen-gezelschap één medewerker-andragoloog, die in de subfaculteit PAW belast is met de samenlevingsopbouw, zodat vruchtbare en voor beide partijen leerzame gedachtenwisselingen in overvloed plaatsvonden.

Prof. Harald Swedner (socioloog welzijnswerk) en zijn vrouw Gunnel Swedner (stafdocente opbouwwerk)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen