VU Magazine 1980 - pagina 441

Vü MAGAZINE U roemde vrijheid van wetenschap verre van demokratisch is. Prof. De Vries uit Pittsburgh haalt een voorbeeld uit zijn naaste omgeving aan waarbij een onderzoek al jarenlang niet gepubliceerd mag worden omdat het tezeer ingaat tegen de belangen van de opdrachtgever, een multinational. De voorbeelden zijn legio, maar een inperking van de wetenschappelijke vrijheid, een regulering, brengt afgezien van de praktische invulling daarvan vaak onvoorziene konsekwenties met zich mee.

dat eigen wetten kent, aan de andere kant maakt hij deel uit van de maatschappij, de wereld. Een wereld waarin het ontwikkelde deel een monopoliepositie inneemt ten opzichte van de onderontwikkelde wereld. De meeste wetenschappelijke onderzoekingen zijn gericht op de behoeften van de westerse wereld. Vandaar dat veel wetenschappers uit de Derde Wereld een opleiding ontvangen in de westerse landen en dan vanwege de betere mogelijkheden en voorzieningen daar blijven hangen. Bovendien worden er gigantische bedragen gestoken in wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van de wapenindustrie en dat is niet het soort onderzoek waar de Derde Wereld op zit te wachten.

Boston

Verleiding Als je een sociaal gebruik van de wetenschap voor staat en je stelt vast dat kennis macht is dan moet je je onmiddellijk afvragen wat voor macht dat dan is, wie die macht gebruiken, waartoe ze dient en wie daarvan profiteren. Dat houdt in, dat je ethisch bezig bent - en een ethische verantwoordelijkheid voor de wetenschap houdt altijd een politieke verantwoordelijkheid in. De verantwoordelijkheid voor de wetenschap moet je als christen benaderen vanuit een politieke optiek, want aan een ethisch verantwoord standpunt zonder een duidelijke sociaalpolitieke invalshoek heb je niets. De Duitse theoloog Dr. Liedke vindt dat na eeuwen van ongeremde groei, van het zorgeloos omspringen met fossiele brandstoffen e.d. het einde nu in zicht komt. De mens dreigt langzamerhand een slaaf van de technologische vooruitgang te worden. Maar we hebben nog een kans om op onze schreden te keren en voor Liedke is heel belangrijk een punt als ontwapening. De mensheid kan naar zijn mening vergeleken worden met Jezus die meegenomen wordt naar een hoge berg en in ruil voor aanbidding van de duivel alle koninkrijken van de aarde aangeboden krijgt. Net als Jezus moeten we die verleiding zien te weerstaan. Als we doorgaan met het uitputten van de mensheid, de natuur en de wereld in het algemeen is er weinig hoop meer voor de schepping. Prof. E. U. von Weizsacker, is wat aardser in zijn ethische benadering. Een wetenschapper dient naar zijn mening niet te aarzelen om toe te geven dat hij soms gevaarlijk en immoreel werk doet. Als wetenschapper

moetje vooral proberen een goed wetenschapper te zijn en niet een diplomaat of een priester, je moet in ieder geval heel goed de konsekwenties van je wetenschappelijke arbeid bestuderen . De wetenschap moet niet teveel in politiek vaarwater getrokken worden. Hoewel ook hij stelt dat de wetenschap voor het grootste deel een stabilisering van de heersende verhoudingen met zich mee brengt vindt hij niet dat als tegenwicht bijv. een wereldwijd kontrole-orgaan in het leven moet worden geroepen. Als je dat echt goed wil doen. vereist dat in feite een wereldwijde politiestaat. Het is een onderwerp wat menig diskussiant bezig houdt. De meesten in de groep onder voorzitterschap van prof. Joh. Blok waar ik op een van de middagzittingen in plaats neem zijn het er wel over eens dat de hoogge-

Bij herhaling wordt gesteld dat van het kongres geen pasklare oplossingen kunnen worden verwacht. Toch ziet iemand als Aartsbisschop Gregorios wel vooruitgang, want in vergelijking met het kongres van de Wereldraad van Kerken in Boston van juli vorig jaar, een kongres waar een soortgelijke problematiek werd behandeld door maarliefst duizend deelnemers, wordt er nu al meer toegespitst gepraat en vinden er meer verhelderende diskussies plaats. Het gaat er vooral om dat ook het grote publiek erbij betrokken wordt en de kerken kunnen in de relatie tussen geloof, wetenschap en politiek een belangrijke rol vervullen. Er wórdt wat afgepraat op het kongres, niet alleen in de aula en de wandelgangen, maar ook op het nivo van de rektores van verschillende instellingen die door de VU zijn uitgenodigd. Het eeuwfeestkongres wordt aangegrepen om de banden met een aantal buitenlandse universiteiten en instellingen steviger aan te halen of te initiëren en uit te breiden. Prof. Verheul die een groot aantal gesprekken op dit gebied voert: ,,De VU is een universiteit met een eigen doelstelling en dat is zeker van belang voor geestverwante instellingen elders in de wereld, maar de samenwerking blijft zeker niet beperkt tot die instellingen. We onderzoeken in deze weken rond het eeuwfeest hoe de samenwerkingsverbanden verlopen, maar we hebben ook een aantal rektores van instellingen uitgenodigd waar we een samenwerking mee zouden willen beginnen. Dat zijn rektores met name uit ZuidAmerika; o.a. uit Costa Rica en Nicaragua. Vanuit de Universiteitsraad en het Nicarag.ua-comité is daar vooral op aangedrongen en we gaan nu aftasten wat de mogelijkheden zijn. Het is meer een oriënterende kennismaking. Heeft men zin in relaties met de Vrije Universiteit"?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen