VU Magazine 1980 - pagina 440

nl MAGAZINE 10 resultaat hiervan is o.a. vastgelegd in een dubbeldikke kongresmap. ,,Zorg om de wetenschap", het hoofdthema, is onderverdeeld in drie sub-thema's: de vraag waar het naar toe moet met de wetenschap, welke plaats zij in onze kuituur inneemt, de ethische aspekten van de wetenschap, welke plaats zij in onze kuituur inneemt, de ethische aspekten van de wetenschap en het proberen een strategie voor de wetenschap te ontwikkelen, de vraag van wat voor betekenis een christelijke universiteit als de VU kan zijn. Over elk sub-thema wordt op de ochtendzitting een lezing gehouden, 's Middags is er dan ruimte voor diskussie in werkgroepen, waarna een plenaire diskussie de vermoeiende dag afsluit.

Landkaart Die eerste twee dagen gaat het er behoorlijk abstrakt aan toe. VU-hoogleraar dr. C. A. van Peursen die een algemene inleiding tot het kongres houdt stelt dat de zorg om de wetenschap een kritische en objektieve hoduing gestimuleerd heeft die een direkte kommunikatie tussen de onderscheiden gemeenschappen op onze aardbol mogelijk heeft gemaakt. De zorg om de wetenschap krijgt een meer negatieve ondertoon als we kijken naar de rol die de wetenschappen spelen in de ongelijke verdeHng van macht, de instrumenten die de wetenschap schept voor de manipulatie van de natuur en de samenleving. Prof. van Peursen vergelijkt de wetenschap met een landkaart om uit te leggen hoe beperkt of onbeperkt de wetenschap is om de werkelijkheid te verklaren: ,,Van één en hetzelfde gebied zijn een heleboel landkaarten mogelijk, maar zelfs als je ze tesamen neemt, kunnen ze nooit het landschap vervangen zoals dat op de verschillende landkaarten beschreven en verklaard wordt". Hij vertelt het verhaal van de man die met de auto en per trein de wereld bereist. In ieder land waar hij komt, bestudeert hij de boeken en de landkaarten van het volgende land dat hij zal gaan bezoeken. En als hij dan in dat volgende land is weet hij er al zoveel van dat hij tijd overhoudt om de volgende halteplaats te bestuderen. Aan het eind van zijn wereldreis weet hij alles van de sociale en geografische situaties in de landen die hij bereisd heeft. Hij had alleen vergeten om, al was het maar even, uit het raam te kijken. ,,Eeti landkaart bekijken is iets

anders dan het lopen in een landschap". Is er misschien iets in onze westerse opvatting van kennis dat ons verhindert om uit het raam te kijken? Waarom is er zo'n groot onderscheid tussen de natuurwetenschappen, de technologie en de esthetische en religieuze benadering van de vraagstukken? Waarom zijn er zoveel moeilijkheden bij het overbrengen van kennis van het ene naar het andere gebied in de wereld? Een steeds doorgaande diskussie tussen vertegenwoordigers van alle mogelijke dissiciplines, een integratie van de diverse wetenschappen is voor hem absolute noodzaak. De traditioneel westerse, rationele wetenschapsopvatting moet daarbij niet schuwen om in de leer te gaan bij kuituren die andere manieren hebben om de dagelijkse werkelijkheid te benaderen.

Doos In de westerse wereld bestaan enorm veel misverstanden en vooroordelen ten aanzien van andere kuituren, zo beklemtoont Metropoliet (aartsbisschop) P. Gregorios van New Delhi. Na een uitputtend overzicht van de vele denkstromingen in de wereld, van positivisme tot marxisme en van strukturalisme tot de verschillende opvattingen in het denken van boeddhisten en hindoes, komt hij tot de konklusie dat de wetenschappelijke gemeenschap een vervreemde gemeenschap is: ,,De wetenschap heeft zichzelf opgesloten in een doos, ze is geïsoleerd van de samenleving". De wetenschap is teveel in handen van een belangengroep die haar positie gebruikt om macht uit te oefenen over andere groeperingen in de samenleving. Vooral door een samenwerking van geloof en wetenschap moet dit overwonnen worden. ,,Als de Vrije Universiteit kan aantonen hoe dat moet, dan heeft ze daarmee een grote dienst aan de mensheid bewezen". De wetenschap heeft zich in de vele eeuwen van haar bestaan in hoge mate verzelfstandigd, is grotendeels autonoom geworden. Ook prof. Van Melsen uit Nijmegen, éen van de eredoktors van de VU in dit jubileumjaar, staat uitvoerig bij dit punt stU. Wat hij zich hardop afvraagt is of de wetenschap wel als volwassen beschouwd kan worden. Hoewel we al zo'n eeuw of vijfentwintig natuurwetenschappelijk onderzoek kennen en sinds een eeuw of drie, vier sociale wetenschappen vindt hij de term ,,volwassen" nauwelijks op zijn plaats. Ondanks deze eeuwenlange traditie weten we bijv. nog maar heel weinig af van de werking van de hersenen van de mens en misschien staan we in onze tijd pas aan het begin van de technologische revolutie. Zeker de sociale wetenschappen staan nog maar aan het begin van hun ontwikkeling, maar in de toekomst zullen ze belangrijk worden want ze zullen zich meer en meer met de enorme konsekwenties van bv. nieuwe technologische vindingen moeten bezig houden. Meer dan voorheen zal de vakwetenschapsman buiten zijn eigen veld moeten kijken. Een wetenschapper bevindt zich altijd in een dubbele positie, zegt de Argentijnse dr. J. Miguez-Bonino, eveneens een eeuwfeest-eredoktor, als eerste spreker over de ethische aspekten van de wetenschap. Aan de ene kant zit de wetenschapper in zijn eigen vakgebied

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen