VU Magazine 1983 - pagina 212

Onwezenlijke aantallen en irritaties Hoe organiseer je een dergelijke demonstratie?, was de eerstvolgende vraag die op antwoord wachtte. En op hoeveel mensen reken je? Men blijkt lange tijd te zijn uitgegaan van dertig tot honderdduizend demonstranten. ,,Achteraf gezien wat onwezenlijke getallen", aldus Benschop, ,,die medio 1981 echter een grote tot zeer grote demonstratie betekenden." Het,,plaatselijk platform" bleek een gouden vondst: de landelijke samenwerkende bewegingen werden verzocht het ook plaatselijk gezamenlijk op te knappen. Die werkwijze bleek grote energie los te maken op het lokale vlak: de „bas/s" werd rechtstreeks bij de organisatie betrokken en men voorkwam op deze manier een landelijk organisatiecomité meteen waterhoofd. Benschop: ,,Het waren deze duizenden mensen die 21 november al weken ervoor tot een begrip maakten door stukjes in de plaatselijke krant, discussieavonden, plaatselijke demonstraties, stands, fietstochten en de verkoop van 30.000 steunkaarten, 100.000 buskaarten en nog meer buttons."

tiek bestand", a\6usD\ckBer\schop,er\yeroorzaakte nu, drie maanden later, een rel. „D '66 heeft een oproep onderschreven die zij niet kon ondersteunen óf het IKV heeft zich niet gerealiseerd dat er feitelijk met D '66 een compromis geslotenwas." In de eerste week van november 1981 werd de zaak toch nog gesust doordat de deelnemers van PvdA, Stop de N-bom en CPN in het organisatiecomité stelden dat voldoende moest zijn dat ieder de oproep onderschreef: ,,De demonstratie is van ons allen", zo deelde men de pers mee, ,,en vindt plaats onder de afgesproken oproep."

Wie spreekt stemt toe...

Nóg waren niet alle problemen uit de wereld. Klemmend was bij voorbeeld nog het probleem wie op 21 november zouden spreken. Pikant was vooral de vraag wie namens PvdA en D '66 het woord moest voeren en of het niet mee-organiserende CDA al dan niet een spreker zou mogen leveren. Nadat Van Mierio en Brinkhorst afvielen, bleek voor D '66 Aad Nuis het,,redelijk alternatief." Het idee om Den Uyl namens de PvdA te laten spreken — iets waar de toenmalige bewindsman op sociale zaken en werkgelegenheid zelf wel voor voelde — werd getorIntussen traden binnen het organisatiecomité nog pedeerd door zijn partijgenoten in het kabinet (Van voortdurend wrijvingen op, verklaarbaar uit de bonte der Louw, Van Dam, Van der Stoel) en de ministermengeling dat 't gezelschap vormde: van tegenstan- president (Van Agt). Eerstgenoemden vonden het ders van nieuwe kernwapens tot radicale pacifisten. eigenaardig wanneer een minister zou deelnemen aan een demonstratie die iets eist van een kabinet De vraag ,,Komt ónze organisatie wel voldoende uit de l/er/?" leidde tot,.onderhuidse onderlinge concur- waarin hij zelf zitting heeft. De laatste verbood het simpelweg, op straffe van een breuk in het kabinet. rentie". In die sfeer werd veelvuldig het verwijt gehoord dat Het PvdA-bestuur zwichtte en PvdA-fractievoorzitter Wim Meijer had het twijfelachtige genoegen om op de het IKV de demonstratie naar zich toe trok. Niet geheel ten onrechte, gezien bij voorbeeld de pers- 21e november het gejoel in ontvangst te mogen conferentie van 19 augustus, waarbij het IKV op nemen. Geen van de PvdA-ministers liep uiteindelijk mee in eigen houtje de actieplannen bekend maakte. Een tête a tête bleek begin september zelfs nodig om de betoging, tot groot verdriet van partijgenoot en de lucht enigszins te klaren tussen IKV en Stop de N- mede-organisator Maarten van Traa: ,,Het niet meelopen van de ministers is voor mij toen de grootste bom. Andere gevaren bedreigden het welslagen van de teleurstelling geweest, omdat wij met hart en ziel aan de demonstratie gewerkt hadden. Nu kwam weer het organisatie. Benschop: „ Van meer politieke aard waren de irrita- beeld naar voren dat de PvdA niet helemaal kosher tie die ontstonden rond de interpretatie van de de- was. Het ergste was dat Van Agt op 21 november de monstratie-oproep. PvdA en D '66 waren, met vallen gotspe had om te zeggen dat hij het zo indrukweken opstaan, een regering met het CDA aan het vor- kend vond enz. Met zijn optreden in het achterhoofd liep me daar de strot van over." men. Langzaam maar zeker werd duidelijk dat deze het Het organisatiecomité achtte het van belang om op Navo-besluit uit 1979 ,als feit' zou erkennen en een een of andere wijze toch ook het CDA aan de demonstratie te binden en men besloot tot een poging, om in beslissing over plaatsing in Nederland zou uitstellen in deze zin uitte defensieminister Van Mierio (D '66) te breken a la Burger" (de legendarische kabinetsforzich in Schotland tijdens een vergadering van de mateur die in '73 op min of meer slinkse wijze een aantal confessionelen in een overwegend socialisNucleëtire Plangroep." „In Nederland ziet een substantiële meerderheid het tisch kabinet wist te loodsen). dubbelbesluit als een gevestigd feit en als de basis Mient Jan Faber ging op zoek naar een prominente voor de konïende onderhandelingen mejt de Sovjet- CDA-er die de leuzen zou kunnen onderschrijven en daarmee afstand zou nemen van de officiële CDAunie", dacht Van Mierio daar hardop. Benschop: ,,PvdA-ministers waren zo verantwoorde- politiek op dit punt. lijk voor een kabinetsbeleid dat inging tegen de Ook het CDA zelf zag overigens heil in het aanhaken standpunten van het PvdA-bestuur en het 21 novem- aan de demonstratie om verdere „ vervreemd/ng" van bercomité. Voor D '66 gold dat ook en kwam de eigen de vredesbeweging te voorkomen. Het zou mooi zijn, interpretatie van de oproep in de schijnwerpers te vond het dagelijks bestuur, als ook het CDA-standpunt — geen nieuwe kernwapens door aanvaarding staan. Afgezien van D '66 legde iedereen de leuzen uit als het terugnemen van de Nederlandse instem- van het dubbelbesluit en de daarop gebaseerde onming met het moderniseringsbesluit. Ook de pers, derhandelingen — over het voetlicht kon worden gebracht. voor wie een partij die tegen haar eigen minister Het organisatiecomité stak echter een stok in dat demonstreert een dankbaar item is." De toverformule van Faber, die aanvankelijk de deel- wiel, vanuit de overweging dat het CDA de oproep name van D '66 redde, „bleek niet tegen de journalis- niet steunde. Alleen een CDA-spreker die persoonlijk

182

vu-Magazine 12 (1983) 5 mei 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen