VU Magazine 1983 - pagina 76

Christelijke godsdienst lean bijdragen aan herstel centrale waarden Waarom hecht ik zoveel belang aan een betekenisvolle aanwezigheid van de christelijke godsdienst in onze samenleving?, vraagt prof. dr. G. Dekker — kerk- en godsdienstsocioloog aan de VU — zich af, tot slot van zijn boek,,Oude wijn in nieuwe zakken; over de christelijke godsdienst in de moderne samenleving." Uit dat boek spreekt zorg over het feit dat veel van het menselijk leven en samenleven is komen los te staan van die godsdienst. Maar kunnen we dan niet goed met elkaar samenleven zónder de christelijke godsdienst?, zal de kritische lezer wellicht vragen. Vanuitzijn bezorgdheid overbepaaldemaatschappelijkeonfwikkelingen en het vermoeden dat de situatie in en rond de christelijke godsdienst daarmee van doen heeft, formuleert de auteur op voorzichtige wijze een negatief antwoord op die vraag: Een confrontatie tussen de wezenlijke elementen van de christelijke godsdienst en onze huidige samenleving kan bijdragen aan een ontwikkeling ten goede van desamenleving. VU-magazine publiceert op deze pagina's de (iets bekorte) epiloog van het boek dat deze maand bij uitgeverij Ten Have zal verschijnen (prijs ± ƒ 20,-). door prof. dr. G. Dekker Veel mensen hebben op het ogenblik gevoelens van onbehagen over onze samenleving. Nu zeggen gevoelens niet alles, maar ik denk toch dat we mogen zeggen dat die gevoelens van onbehagen wel degelijk te maken hebben met de ontwikkeling van de samenleving zelf. In die samenleving doen zich namelijk verschijnselen voor, die er op kunnen wijzen dat we bepaalde ontwikkelingen niet helemaal meer — of helemaal niet meer — in de hand hebben. Met als gevolg dat we erg onzeker worden over of bang worden voor de verdere ontwikkelingen, dus voor de toekomstige samenleving. We zouden kunnen zeggen dat we op sommige punten de ontwikkelingen te ver hebben doorgetrokken; dat op die punten de samenleving als het ware over-ontwikkeld is. We kunnen dat ook anders uitdrukken: zoals men wel eens zegt dat iets over een dood punt heen is, zo zou men van de samenleving kunnen zeggen dat zij op sommige gebieden over een levend punt heen is. Dit betekent niet dat we de ontwikkelingen van de samenleving, zoals die over een lange periode gezien heeft plaatsgevonden, negatief beoordelen. 70

Integendeel, we weten dat die ontwikkelingen voor velen veel goeds heeft gebracht. Maar we hebben de indruk dat die ontwikkeling thans haar doel voorbijschiet; dat die ontwikkeling thans meer nadelen dan voordelen heeft. En dat geeft velen die onbehaaglijke gevoelens. Wat is hier aan de hancl?Een antwoord op die vraag is uiteraard niet gemakkelijl( te geven: het is immers juist een deel van het probleem dat we niet of slechts in beperkte mate weten wat er aan de hand is. Juist dat we geen inzicht hebben in en daarom ook slechts beperkte greep hebben op de

ontwikkelingen is voor een belangrijk deel oorzaak van onze gevoelens van onbehagen. Maar er leven bij de mensen wel ideeën over de oorzaken of de achtergronden van de negatief ervaren situatie. Een van die ideeën is dat de ontwikkelingen niet langer geleid worden door bepaalde, door de mensen vastgestelde en gezamenlijk aanvaarde waarden of doeleinden. En dat, indien en voorzover dat niet meer het geval is, de ontwikkelingen hun eigen leven gaan leiden en uit de hand (van de mens) lopen. Zo ontstaat met andere woorden het beeld dat de ontwikkelingen vroeger op gang gebracht zijn vanuit bepaalde waarden, vanuit een bepaalde visie op mens en samenleving, en met een bepaald doel. Automatisering bij voorbeeld werd op gang gebracht om massa-produktie en consumptie mogelijk te maken èn om de arbeidstaak te verlichten, bureaucratieën om zo veel mogelijk burgers rechtvaardig en gelijk te behandelen enz. Zijn de ontwikkelingen echter eenmaal op gang gekomen, dan gaan ze min of meer een eigen leven leiden. Dat wil zeggen dat ze niet meer door de oorspronkelijke

vu-Magazine 12 (1983) 2 februari 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen