VU Magazine 1986 - pagina 447

Verhouding tot jodendom voor theologie met probleemloos

Verwerpelijk reliek of innovatie voor de toekomst? Theologie en studie van het Jodendom: voor velen een vanzelfsprekende combinatie, voor anderen, — bij voorbeeld de joden zelf — een té vanzelfsprekende combinatie en daardoor een herinnering aan een verleden dat veel ellende heeft gebracht. Nu hebben juist de laatste jaren talloze Nederlandse theologen zich om nieuwe inspiratie tot het Jodendom gewend. Ook de Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit heeft een zelfstandige doctoraalstudie Judaïstiek, waar de student voor de volle lengte en breedte van de Joodse godsdienst, geschiedenis en cultuur terecht kan. Is die nadrukkelijke aanwezigheid van de studie van het Jodendom in de theologie een verwerpelijke reliek uit het verleden of een belangrijke innovatie voor de toekomst? A. van d e r Heide

Zonder informatie uit de eerste hand over het Jodendom uit de bijbelse tijd — bij voorbeeld door de Dode Zee rollen — kan de studie van het Nieuwe Testament niet meer bedreven worden '«»»'*• 1

M

et het Jodendom heeft de christelijke kerk al een lange en wisselvallige relatie lopen. Hoewel het allerminst overbodig genoemd kan worden om de kennis van die troebele geschiedenis te verdiepen en te verspreiden, zijn er niet alleen negatieve aspecten in de verhouding tussen Kerk en Synagoge die de moeite waard zijn om gekend en bestudeerd te worden. Niet alleen de geschiedenis van het kerkelijke anti-judaïsme (of anti-semitisme) verdient onze aandacht, er zijn ook in het verleden lijnen te bespeuren die een perspectief op de toekomst bieden. Het is de moeite waard die eens wat nadrukkelijker dan gebruikelijk is naar voren te halen. De preoccupatie van het Christendom met de joden is zo oud als de kerk, maar het is de theologie geweest die hieraan vorm heeft willen geven. Die kristallisatie voltrok zich vooral op twee punten, die men ook — zoals het theologische disciplines betaamt — heel netjes latijnse namen kan geven. Men schreef Adversus Judaeos en bedreef Antiquitates Jü'daicae.

Ifüt

~'Afi!'ftj!i 'i.*M-15'*f|5'4rtif 1 ..-:r

ur

V

anzelfsprekend voelde de jonge kerk grote behoefte om haar positie ten opzichte van het joodse volk (of: het andere deel van het joodse volk) duidelijk af te bakenen. Heidense buitenstaanders zagen niet zoveel verschil tussen Kerk en Synagoge, maar daarom was het voor de kerk te meer noodzakelijk om de verschillen, die de reden vormden van haar bestaan, extra duidelijk te maken. In preken, dialogen en tractaten poneerde men wat men 'tegen de Joden' had, adversus Judaeos. Uiteraard deed men dat met grote stelligheid. De profeten van het Oude en de evangelisten en apostelen van het Nieuwe Testament boden voldoende aanknopingspunten en het arse-

• .,iv

•t|<'té^

) ••:. '

1 f>'-x"-.r

::'i'<ü'-'r< '-r "

•-.;'' J*' •' T,;HÏ(t/t{ f t r t ' l l q f ^ r ^ ' ^ i l ' - - • I S . ' n, ' ':••:• , y:

i " \*'%% i*'-'!

\\. •• •• •'"'•Jl'-.Yi.t'W:'"' -,11^ /, • .y ^'iV.'fSH' 1 ..^.•.•' . •,, i-^^Ti--

n'niC—;\-y,yr>.T>Y'

' .-ï-, -fv..;7'0V^1»-/"i«.';^.

; t •, , ^ , , . i - " .

^0". A-i-, Jl'?tïi' »K! V'-'

> VU-MAGAZINE - NOVEMBER 1986

. . ' . "^s^':

t^t'>y'i'€''>vi

• '•••• 'ïjx 7 t r r t 4 ' ü j ^ . r T ' ' * - r J i "

Vi-C

"*''•''''

.'•vrjrftWA

M

•

'

'

'- } j '

I j ' r t ^ K Mi>^-'^'i--,-3•'•*'•

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen