VU Magazine 1986 - pagina 109

Roszak: Opkomst wetenschap parallel met heksenjachten

Dr. Sheldon Glashow vindt Capra een charlatan

deeltjes materie met elkaar in botsing komen, is te vergelijken met de op zijn tastzin aangewezen blinde die, net zoals de deeltjesfysicus, ook slechts fragmenten van de werkelijkheid kan beschrijven. Beide methoden van waarneming leveren een onzeker beeld,op van de materiële werkelijkheid, die meer omvat dan de uitkomsten doen veronderstellen. Hoogstens kan beschreven worden wat wordt waargenomen, maar niet wat is. Maar wie de wetten kent om het resultaat van experimenten met enige zekerheid te voorspellen, bezit de macht. En wie denkt dat de wetenschappelijke methode daarom de enige geldige weg is tot kennis van de natuur, opent de deur die leidt naar de tragedie. Roszak: „Ik heb lang nagedacht over het verhaal van Frankenstein als de grote mythe van onze wetenschappelijke cultuur. Iedereen kent dat verhaal van de dwaze professor die een monster creëert, dat hem vernietigt. En ik geloof dat iedereen weet dat de macht van de moderne wetenschap dit Frankensfein-achtige karakter heeft, dat zij zich tegen ons zou kunnen keren en ons zou kunnen vernietigen. Of we nu praten over de waterstofbom of over industriële verontreiniging Of over andere dingen, wat dan ook. In al deze zaken zit in zekere zin het monster van Frankenstein. Het door Mary Shelley geschreven verhaal bevat een interessante scene, onmiddellijk nadat de dokter het monster in zijn laboratorium gecreëerd heeft. De dokter gaat vreemd slapen. Het eerste, wat hij doet, is het laboratorium verlaten en slapen gaan. Dan heeft hij een droom. Hij droomt van de vrouw, van wie hij houdt en die hij van plan is te trouwen en de vrouw verandert in zijn moeder. Hij neemt zijn moeder in zijn armen en zij sterft Ze wordt een lijk. Het is een verschrikkelijke scene omdat hij de wormen over haar heen ziet kruipen en hij is met afschuw vervuld door wat hij ziet Hij is zo geschokt, dat hij wakker wordt en het eerste dat hij dan ziet, is het gezicht van het monster dat hij gecreëerd heeft. Het greinst naar hem en lacht. Plotseling verdwijnt het monster, het rent weg. Dat is een erg vreemd moment in het verhaal

tenschapper is, de dr. Frankenstein, die zojuist een monster heeft gecreëerd. Onmiddelijk daarna droomt hij dat datgene wat hij heeft gedaan, in feite het vermoorden is geweest van een vrouwelijk deel van hemzelf Hij heeft geprobeerd zijn eigen kind voort te brengen."

Ik heb het zo geïnterpreteerd dat hier het oertype van de weVU-MAGAZINE — MAART 1986

Charlene Spretnak, (Amerikaans feministisch theologe, die samen met Capra het boek "Green Politics" schreef): "Vrouwen hebben het voortbestaan van de patriarchale cultuur mogelijk gemaakt omdat zij zorgden voor de soldaat of de arbeider wanneer hij thuiskwam en weer terug kon gaan. Maar vandaag de dag laten we ze gaan, zonder te vertrouwen wat zij doen. Er is geen slagveld meer, uitsluitend voor het opvoeren van mannelijke rituelen. In het nucleaire tijdperk maken we alleen deel uit van het slagveld. Daarom willen we de soldaat niet langer steunen. Het gaat niet meer om een exclusief mannelijk ritueel. Het is te gevaarlijk en alles loopt uit de hand met die oude patriarchale manier van denken. Het is nu volkomen duidelijk dat wij ecologische vernietiging en menselijke zelfmoord tegemoet kunnen zien, tenzij we radicale veranderingen maken. En de vrouwen zeggen: dit zijn geen onnatuurlijke veranderingen, het is natuurlijker om in harmonie met de natuur te leven. Daarom zeggen we: we geven liefde en steun aan die mannen en vrouwen, die op een ecologische verantwoorde wijze willen denken."

Verantwoordelijk Prof. dr. H. B. G. Casimir (leerling van Niels Bohr en oud-directeur Philips Natuurkundig Laboratorium): 'Het is waar dat natuurkundigen een zekere verantwoordelijkheid hebben voor deze dingen. De moeilijkheid is echter dat hoe fundamenteler het werk van natuurkundigen is, hoe onmogelijker het wordt te zeggen wat de consequenties ervan zullen zijn. Ik heb soms de neiging de situatie te vergelijken met een Griekse tragedie, zoals die van Oedipus, die zijn vader vermoordt en zijn moeder trouwt zonder het te weten. Voor 99

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen