VU Magazine 1986 - pagina 457

Falende overheid bij proces tegen Rote Armee Fraktion

De ^afbrokkelende rechüstaat

mminisfe'Sihg doodgeschoten.

Terroristische organisaties bedienen zich van geweld om hun doel te bereiken. Dat de overheden waartegen dat geweld gericht is zich alle moeite getroosten de organisatie op te rollen is zeer begrijpelijk. Maar als dat gepaard gaat met een onmenselijke behandeling die in een rechtsstaat niet thuishoort, fronst menigeen de wenkbrauwen. Dat was althans de reactie van velen op het verloop van het proces tegen de Duitse Rote Armee Fraktion. Eén van de betrokken advocaten schreef er een proefschrift over. Roeleke Vundermk

I

n beginsel worden rechtsstelsels geacht neutraal en objectief te zijn. Het zou in principe niet uitmaken wie in de beklaagdenbank staat; veroordeling mag uitsluitend plaats vinden op grond van het delict en niet op grond van persoonsgebonden of politieke kenmerken. Helaas hebben talloze landen al meerdere malen bewezen dat objectieve rechtsspraak een fictie is. De veelvuldige rapporten van Amnesty International hebben een schokkende hoeveelheid gevallen naar boven gehaald waarin sprake is van gevangenschap, marteling of moord uitsluitend op grond van politieke opvattingen. In landen met een notoir slechte reputatie als Chili en

VU-MAGAZINE - DECEMBER 1986

Zuid-Afrika worden in theorie neutrale wetten en regelingen door de politieke en rechterlijke macht misbruikt om 'lastige' elementen onder de duim te houden. Maar staat het recht in het geciviliseerde Westen dan wél boven de partijen? Men kan aantonen dat de rechtsgang in bijvoorbeeld Nederland voor wat betreft het strafrecht met een groot aantal waarborgen is omkleed. De aangeklaagde partij heeft recht op een behoorlijke verdediging; als daarvoor de hnanciële middelen ontbreken, springt de overheid bij. Ook is er altijd de mogelijkheid in hoger beroep te gaan om de zaak nog eens opnieuw te laten onderzoeken. En wat de strafmaat betreft: deze ligt in principe vast in de wet die bepaalt dat sprake is van een strafbaar feit. Toch geldt dit niet voor alle landen en alle

rechtszaken. Want niet alle rechtszaken hebben de persoonlijke belangen van de verdachte tot inzet. Er zijn strafzaken die weliswaar de persoonlijke belangen tot onderwerp hebben, maar die eigenlijk draaien om bepaalde normen en waarden. Een voorbeeld van deze politieke justitie zijn de processen waarbij mensen terecht staan die een misdrijf trachten te 'rechtvaardigen' door te wijzen op een hoger gelegen doel. Zoals de laatste jaren het geval was bij leden van links extremistische organisaties als de RAF (in West-Duitsland), de IRA (in Ierland), Action Directe (in Frankrijk) of de Rode Brigades (in Italië). Hoewel de verdachten in dit geval moord of het plegen van bomaanslagen ten laste wordt gelegd, zijn het in feite de doelen van de organisaties (het omverwerpen van de maatschap-

403

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen