VU Magazine 1987 - pagina 454

gen, waaruit de geringe keimis van de gewone Engelsman omtrent de buiteneilandse gedeelten van de wereld naar voren kwam: ' 7^ Holland a part of Germany?" en, tot mijn verbijstering: "Are there any cinema 's in Holland?'' Wij hebben onze metingen in het begin van 1958 gepubliceerd in het tijdschrift Applied Scientific Research (met algehele instemming van de Engelse collega's) en ze opnieuw besproken tijdens de conferentie/4fom^/or Peace, zomer 1958, als onderdeel van een lezing over alarmering na een reactor-ongeluk. Geheimzinnig is er, ook in Engeland, niet over gedaan (zoals de Volkskrant op 8 oktober ten onrechte beweerde). Vier jaar geleden is er in Engeland een publiciteitsrel ontstaan omdat, in een rapport over de biologische gevolgen van het Windscale-ongeluk, geen melding was gemaakt van het tijdens de brand

Polonium werd gebruikt om de neutronenbronnen te maken die onderdeel moesten vormen van de Engelse atoombommen, maar dat werd er natuurlijk niet bij verteld. vervluchtigde polonium. In dit geval was de verwaarlozing van deze stof wel enigszins begrijpelijk, omdat het biologisch effect ervan, gezien de lage gehaltes in de lucht, verwaarloosbaar geweest moet zijn. De schrijvers van het rapport werden echter van opzettelijke misleiding beschuldigd, met als verondersteld motief dat zij de Engelse bommenmakerij wilden maskeren. De nagalm van die rel en van alle onzin, die er toen in de hitte van de strijd in de Engelse kranten werd afgedrukt, is in het ongelukkige kranteartikel van 8 oktober nog duidelijk te bespeuren. D Prof. dr Joh. Blok was, tot zijn vervroegd uittreden medio dit jaar, als hoogleraar in de biofysica verbonden aan de Vrije Universiteit. Hij promoveerde in 1957, enkele maanden voor de brand in de Windscalereactor, op een proefschrift getiteld 'Radioactieve besmetting van de biosfeer in Nederland'. Een vervolg op dit artikel, met als onderwerp het risico op kanker als gevolg van blootstelling aan radioactieve stoffen, zal binnenkort in VUmagazine verschijnen.

B

ork: het woord doet denken aan korstmossen en Waddeneilanden. Er hoort een man bij met een krullekop en een kabouterbaardje. Hij is de kandidaat van president Reagan voor een zetel in de Supreme Court, het hoogste gerechtshofvan de Verenigde Staten. De president heeft voor die benoeming de goedkeuring nodig van een van de beide huizen van het parlement, de Senaat. Daartoe wordt Bork gehoord door de commissie van justitie. Heel Amerika ziet ademloos toe. Want een krachtige beweging heeft zich gemanifesteerd, met als kern de organisaties die de burgerrechten verdedigen, die de Senaat wil overniigen dat Bork niet benoemd moet worden. Waarom niet? Omdat hij voor een terughoudende rol van de rechter pleit bij het toetsen van de wetgeving van het land (en van de afzonderlijke staten) aan de grondwet, die Constitution waarvan de Amerikanen nu het tweede eeuwfeest vieren. Hoog drama dus in Washington, in september 1987. De Senaat heeft een meerderheid van Democraten tegenover een Republikeinse president. Maar daar zitten zuidelijke senatoren tussen, wier blanke kiezers het niet op hebbén met de rechtspraak van het Hof (uit de tijd van Martin Luther King) over gelijke rechten voor zwarten. Uiteindelijk vallen ook deze senatoren naar de kant van afwijzing van de voordracht. Het gaat om een benoeming voor het leven, waarbij het Hof voor het eerst in een generatie een conservatieve meerderheid zal hebben. De tegenstanders zouden dus nog jaren boos blijven als hij wordt benoemd, de voorstanders zijn het straks weer vergeten als de president een minder controversiële behoudende kandidaat benoemd krijgt... Waarom die opwinding? Om-

dat het Hof de laatste decennia in een reeks opzienbarende vonnissen aan de tekst van de Constitution een uitleg heeft gegeven waarbij een uitbreiding werd gegeven aan de grondrechten, met name op het gebied van gelijk behandeling (minderheden-problematiek) en van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (door bijvoorbeeld wetgeving tegen homoseksueel gedrag en tegen voorbehoedmiddelen onwettig te verklaren). Bork zegt dat de negen rechters daarmee een

Bork, conservatief. De reden is gelegen in de merkwaardige rol van de Constitution, een antiek stuk dat slechts met grote moeite geamendeerd kan worden (dit vergt versterkte meerderheden in elk van de vijftig staten), en in de rol die het Hof zich sinds 1803 heeft aangemeten - zonder uitdrukkelijke opdracht daartoe in de Constitution - om alle wetgeving en besüiur aan dat antieke stuk te toetsen. Dat betekent natuurlijk redeneerkundige hoogstandjes om de evolutie

Dikastocratie

wel erg ruime uitleg geven aan de toch summiere teksten die de vijfenvijftig Framers (betekent zowel degene die een tekst opstelt als oplichter!) in 1787 bedoeld hebben. Dat zegt hij op zeer verdedigbare staatsrechtelijke gronden. Maar intussen wijst hij ook persoonlijk en ideologisch deze uitbreiding van de strekking van grondrechten af. Waarmee hij voorwerp werd van een politieke controverse. Wij kijken met verwondering naar deze strapatsen. Voor ons spreekt het vanzelf dat rechters politieke oordelen overlaten aan de wetgever. Het is bij ons ook de wetgever zelf die uitmaakt of een wet in overeenstemming is met de grondwet, juist omdat hier in belangrijke mate sprake is van een politiek oordeel. In Nederland ben je progressief als je zulke beslissingen niet wilt overlaten aan beroepsrechters. In Amerika ben je in dat geval, zoals

van het recht, dat bij ons door de wetgever wordt begeleid, alsnog in de Constitution hineinit interpreteren. Voor ons is het uit een oogpunt van democratie niet logisch om de betekenis van de grondwet te laten vaststellen op grond van linguïstische, historische en rechtsfilosofische argumenten door mensen die noch democratisch gekozen, noch tot democratische verantwoording geroepen zijn. Dat is dikastocratie (regering door rechters) in plaats van democratie. Daarom is het toch wel gelukkig dat de volksvertegenwoordiging het laatste woord heeft gehad bij de benoeming van Bork. Het allerlaatste woord heeft Reagan. De Senaat kan immers niet alle conservatieve kandidaten blijven afwijzen. Wat is dan de winst geweest van de weg-metBork-actie?

11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen