VU Magazine 1987 - pagina 404

waarin hun pogingen worden weergegeven. En teksten zijn per definitie verleden tijd: ze geven weer waar je geweest bent en kunnen daarom nooit grenzen stellen aan wat je nog zult worden (...) Het lijkt me beter de bijbel en ook latere teksten als een onderdeel van onze collectieve herinnering te zien. Je kunt dan voortborduren op die ervaringen van duizenden jaren." Aan feministisch theologes de taak om teksten te ontdekken - bijbelteksten, mythes, moderne literatuur die ook voor vrouwen betekenis hebben. Het gaat de feministische theologie niet alleen om het voor het voetlicht halen van de onderbelichte vrouwenverhalen in de christelijke traditie. Dat is slechts één vorm van feministische theologie bedrijven. Het feit dat vrouwen hun eigen ervaringen als uitgangspunt nemen heeft een aardverschuiving voor de hele theologie tot gevolg. Het gezag van bijbel en traditie - aan de orde in het citaat van Ruether - komt op losse schroeven te staan, godsbeeld en mensbeeld worden opnieuw geformuleerd, symbolen krij- 1985 verschenen tweede druk. De plaats gen andere betekenissen. Het gaat de fe- van vrouwenstudies theologie in het geministische theologie om een "paradig- heel van vrouwenstudies is al eens ommaverandering", zoals Halkes het schreven als die van Nederlanders in noemt, om een verandering in het denk- Europa: ' 'We spreken alle talen een beetmodel van de theologie. De traditionele je, maar niemand spreekt de onze.'' theologie moet vanaf de fundamenten opnieuw opgebouwd worden. Dit besef heeft de feministische theologie ara heeft als ondertitel tijdin de beginjaren van haar ontwikkeling schrift voor feminisme en parten gespeeld. Wie de hele theologie theologie gekozen. Dat de ondersteboven wil gooien komt er moei- term 'vrouwenstudies' is vermeden, is lijk toe prioriteiten te stellen als het gaat niet verwonderlijk, want het blad mikt op om het opstellen van concrete onder- een publiek van meer dan alleen wetenzoeksprogramma's. Een aantal jaren schappelijk gevormden. "Hoewel wetenlang werd het gros van de onderzoeks- schappelijk verantwoord, is het niet explannen en -resultaten gepresenteerd als clusief bedoeld voor theologisch ge'samenvattend', 'voorlopig' en dergelij- schoolden," schrijft de redactie. Mara ke. Dat is langzamerhand veranderd. Fe- heeft vijfhonderd tot duizend abonnees ministisch theologes hebben zich gespe- nodig en die zijn aan de universiteiten cialiseerd in de diverse vakgebieden niet te vinden. De doelgroep bestaat dan waaruit de theologie bestaat. De bena- ook vooral uit het zogenaamde middenming 'feministische theologie' wordt kader in vrouw-en-geloofgroepen, vorlangzamerhand vervangen door 'vrou- mingswerk en dergelijke. wenstudies theologie', waarmee de we- Niet alleen over de ondertitel, ook over tenschappelijke oriëntatie van het vak de naam van het blad is blijkbaar nagewordt benadrukt. Feministisch theologes dacht. Suggesties die het niet haalden zijn gebruik gaan maken van de verwor- waren 'Zijbeuk', en 'Junia'. Junia was venheden van vrouwenstudies op het ge- een vrouwelijke apostel, wier naam in bied van taal en literatuur, geschiedenis vertalingen van de brief waarin Paulus en sociale wetenschappen. Dat heeft ove- haar noemt vermannelijkt is tot Junias. rigens nog niet geleid tot een erkenning Het werd tenslotte 'Mara' en de redactie van 'vrouwenstudies theologie' door legt uitgebreid uit waarom. Mara is de vrouwenstudies in het algemeen. In het naam die Naomi, de moeder van Ruth, boek Vrouwenstudies een inleiding, van zichzelf gaf na een leven vol bitterheid Saskia Poldervaart ontbreekt de theolo- het betekent dan ook 'bitter'. "Dit gegie bij voorbeeld geheel, ook in de in tuigt van haar moed om de situatie waar-

M

VU-MAGAZINE - NOVEMBER 1987

in ze verkeert onder ogen te zien," schrijft de redactie. 'Mara' verwijst echter ook naar de naam Mirjam, volgens sommige exegeten afgeleid van een werkwoord 'marah', dat 'weerspannig zijn' betekent. Mirjam verzette zich tegen het exclusieve gezag van haar broer Mozes met de woorden: "Heeft de HERE soms uitsluitend door Mozes gesproken, heeft Hij ook niet door ons gesproken?" "Mirjams vraag zou je de fundamentele vraag, de bestaansgrond van de feministische theologie kunnen noemen," becommentarieert de redactie, om daaraan toe te voegen: "Mara wil weerspannige vragen stellen, vragen die de heersende orde en de verschillende vormen van onderdrukking en onrecht aan de kaak stellen.''

Links: Hagar met Ismaël in de woestijn: actiefin verzet. Rechts: Naomi ('noem mij Mara') met haar schoondochters: een leven vol bitterheid. Prenten van Gustav Doré

Was Jezus een feminist? 'Mooi! Prachtig! Maar al was 'ie het niet, ik ben het wél.'

D

e noodzaak van het blad is vooral gelegen in de hoeveelheid feministisch-theologisch werk dat voor publikatie in aanmerking komt. "De bestaande vaktijdschriften zijn allemaal toegankelijk gebleken voor publikaties over feministische theologie," aldus Denise Dijk, redactiesecretaris van Mara. "Het probleem is dat uit onze hoek zoveel loskomt, dat geen enkel bestaand 5

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen